1 lipca 2021 r. nastąpiły istotne zmiany w podatku VAT w obszarze sprzedaży transgranicznej towarów i usług przez Internet konsumentom, a więc osobom fizycznym nieprowadzącym działalności gospodarczej, z innych państw członkowskich Unii Europejskiej. Jest to wynikiem dostosowania przepisów krajowych do regulacji unijnych. Zmiany miały być wprowadzone od 1 stycznia 2021 r., termin ten jednak został przesunięty na 1 lipca 2021 r.

Jak było?

Do 30 czerwca 2021 r. transakcje sprzedaży transgranicznej towarów na rzecz konsumentów albo podmiotów niezobowiązanych do rozliczenia wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów w kraju zakończenia transportu, określane były w ustawie o podatku od towarów i usług jako sprzedaż wysyłkowa z terytorium kraju/na terytorium kraju.

Sposób rozliczania sprzedaży wysyłkowej z terytorium kraju został przedstawiony w naszym artykule z 25 listopada 2020 r.:

• Sprzedaż wysyłkowa – oznaczenie transakcyjne SW w nowym pliku JPK VAT

Jak jest?

Od 1 lipca 2021 r. zamiast sprzedaży wysyłkowej pojawia się pojęcie wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów na odległość (WSTO).

Rozumie się przez nie dostawę towarów wysyłanych lub transportowanych przez dostawcę lub na jego rzecz, w tym wtedy, gdy dostawca uczestniczy pośrednio w transporcie lub wysyłce towarów, z terytorium państwa członkowskiego innego niż terytorium państwa członkowskiego zakończenia wysyłki lub transportu towarów do nabywcy, który jest:

a) podatnikiem podatku od towarów i usług lub osobą prawną niebędącą podatnikiem podatku od towarów i usług, którzy nie mają obowiązku rozliczania WNT, lub

b) każdym innym podmiotem niebędącym podatnikiem (konsumentem)

WSTO a uproszczona procedura One Stop Shop (OSS)

Wewnątrzwspólnotowa sprzedaż towarów na odległość (WSTO) po przekroczeniu łącznego limitu 42.000 zł, obowiązującego dla wszystkich krajów Unii Europejskiej, może być opodatkowana w ramach procedury uproszczonej One Stop Shop (OSS).

Przedsiębiorca, który wybierze taką formę rozliczania sprzedaży towarów i usług na rzecz konsumentów w UE, rozlicza WSTO do konsumentów ze  wszystkich krajów UE innych niż Polska (kraje konsumpcji) w jednej deklaracji właściwej dla procedury OSS w kraju identyfikacji. Natomiast, jeżeli po przekroczeniu limitu 42.000 zł nie skorzysta z uproszczonej procedury OSS, powinien się zarejestrować do celów podatku od wartości dodanej w poszczególnych krajach unijnych, w których dokonuje dostawy na rzecz konsumentów.

Wybór pomiędzy procedurą OSS a rejestracją w poszczególnych krajach jest fakultatywny, jednak nie można dokonywać rozliczeń w zakresie WSTO wybiórczo – częściowo w procedurze OSS i częściowo w deklaracjach VAT składanych w krajach konsumpcji.

Transakcje objęte procedurą OSS

a) wysyłkowa sprzedaż towarów na terytorium Unii do odbiorcy w kraju innym niż Polska

b) świadczenie usług telekomunikacyjnych, usług nadawczych i usług elektronicznych na rzecz osób fizycznych zamieszkałych na terytorium Unii w kraju innym niż Polska (dotychczasowy MOSS),

c) świadczenie usług na rzecz nie podatników rozliczanych wg art. 28c ustawy o VAT tj. usług, gdzie miejscem świadczenia jest kraj konsumpcji np. usługi związane z nieruchomościami.

Od kiedy należy stosować procedurę OSS?

Procedurę OSS w 2021 r. należy stosować dopiero od momentu, gdy sumaryczna wartość:

• sprzedaży wysyłkowej towarów z Polski do osób fizycznych zamieszkałych na terytorium UE (w kraju innym niż Polska)
• sprzedaż usług telekomunikacyjnych, nadawczych i elektronicznych (usług TBE) na rzecz osób fizycznych zamieszkałych na terytorium UE (w kraju innym niż Polska- sumujemy kwotę usług sprzedaży wysyłkowej łącznie dla wszystkich krajów UE).

liczona od początku roku 2021 r. przekroczy wartość 42 tys. zł (netto).

Procedurę OSS w 2021 r. stosujemy również wówczas gdy sumaryczna wartość sprzedaży wysyłkowej i usług TBE przekroczy limit 42 tys. PLN netto w poprzednim roku podatkowym czyli w 2020 r.

Jeżeli przekroczenie limitu nastąpiło przed 1 lipca 2021 r., to od 1 lipca 2021 r. firma ma obowiązek dokumentowania sprzedaży wg przepisów przewidzianych dla OSS.

W przypadku, gdy limit zostanie przekroczony po 1 lipca 2021 r., to procedurą OSS musi być objęta transakcja, którą przekracza się limit.

Jak zarejestrować się do OSS?

Korzystanie z procedury wymaga złożenia deklaracji zgłoszeniowej VIU-R. . Deklarację zgłoszeniową do OSS należy złożyć do 10. dnia następnego miesiąca po miesiącu przekroczenia limitu. Czyli mamy prawo rozpocząć wystawianie dokumentów sprzedaży w procedurze OSS (bo został przekroczony limit) mimo braku formalnego zarejestrowania się do procedury.

Zasady opodatkowania a OSS

a) podatek dochodowy – kwota netto jest opodatkowana wg wybranego przez przedsiębiorcę sposobu opodatkowania (zasady ogólne, podatek liniowy, ryczałt)

b) podatek VAT – jest naliczany wg stawek VAT przewidzianych dla danego towaru/usługi w kraju, do którego jest wysyłany towar lub w którym nabywca usługi ma siedzibę.

Faktury lub Dowody sprzedaży OSS

Sprzedaż w procedurze OSS nie wymaga wystawiania faktur (co było wymagane przy sprzedaży wysyłkowej z terytorium kraju do 30 czerwca 2021 r.), mogą być wystawiane również dowody sprzedaży. Ze względu na przepisy unijne dotyczące ewidencji OSS, zakres danych wymaganych w obu typach dokumentów sprzedaży jest szerszy niż przy sprzedaży krajowej.

Sprzedawca, przekraczając limit sprzedaży w UE, ma obowiązek wystawiania faktur albo dowodów sprzedaży z zagraniczną stawką VAT, jednak podatek ten oraz deklaracja rozliczeniowa składane są w polskim urzędzie skarbowym w języku polskim.

• Tabela: Stawki VAT w poszczególnych krajach

Ewidencja sprzedaży OSS

Dla transakcji OSS będzie prowadzona oddzielna ewidencja sprzedaży VAT. Ewidencja jest prowadzona elektronicznie (rodzaj JPK) i zawiera szerszy zakres wymaganych danych niż „krajowa” ewidencja sprzedaży VAT.

Deklaracja i zapłata podatku a OSS

Korzystający z procedury składają oddzielną deklarację OSS w trybie kwartalnym w terminie do końca miesiąca następnego po zakończeniu kwartału. Walutą rozliczeniową deklaracji jest Euro. Zapłata podatku również odbywa się w tej walucie.

Podatnicy dokonujący wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów na odległość, którzy korzystają z OSS:

• stosują stawkę VAT państwa członkowskiego, do którego towary są wysyłane lub gdzie świadczone są usługi;
• pobierają VAT od nabywcy w przypadku sprzedaży towarów na odległość wewnątrz UE lub świadczenia usług;
• przesyłają elektronicznie kwartalną deklarację podatku VAT za pośrednictwem portalu OSS w państwie członkowskim, w którym są zarejestrowani w OSS;
• dokonują kwartalnej płatności podatku VAT zadeklarowanego w deklaracji podatku VAT do państwa członkowskiego, w którym są zarejestrowani w OSS;
• prowadzą przez 10 lat rejestry wszystkich kwalifikujących się sprzedaży OSS.

Ewa Stolarczyk, ABAK S.A.

Na początku maja 2021 r. minęły dwa lata od wprowadzenia obowiązku, zgodnie z którym podatnicy działający w niektórych branżach oraz dokonujący sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej i rolników ryczałtowych muszą prowadzić ewidencję sprzedaży przy zastosowaniu kas online. Kasy online muszą zapewniać prawidłowe zaewidencjonowanie, przechowywanie i bezpieczne przesyłanie danych z kasy rejestrującej na zewnętrzne nośniki danych oraz umożliwiać połączenie i przesyłanie danych między kasą rejestrującą a Centralnym Repozytorium Kas.

Ministerstwo Finansów postanowiło rozłożyć obowiązek stosowania kas fiskalnych online w czasie wyznaczając znaczący okres przejściowy. W związku ze stanem pandemii COVID-19 terminy te zostały jeszcze przedłużone.

1 lipca 2021 r. ostatnia (trzecia) grupa podatników musi wdrożyć kasy online. Są to podatnicy  świadczący usługi:

• fryzjerskie;
• kosmetyczne i kosmetologiczne;
• budowlane;
• w zakresie opieki medycznej świadczone przez lekarzy i lekarzy dentystów;
• prawnicze;
• związane z działalnością obiektów służących poprawie kondycji fizycznej – wyłącznie w zakresie wstępu.

Ulga na zakup kasy fiskalnej online

Podatnicy mogą uzyskać zwrot kwoty wydanej na zakup kas w wysokości 90% ceny zakupu (bez podatku), jednakże nie więcej niż 700 zł (tzw. ulga na zakup kasy). Od 1 maja 2019 r. ulga na zakup kas dotyczy tylko kas online i mogą z niej skorzystać podatnicy, u których:

1. powstał obowiązek prowadzenia ewidencji sprzedaży i którzy w obowiązujących terminach rozpoczęli prowadzenie ewidencji sprzedaży, przy użyciu tego rodzaju kas,
2. nie powstał obowiązek prowadzenia tej ewidencji, ale podatnicy ci dobrowolnie rozpoczną prowadzenie ewidencji sprzedaży i wcześniej nie stosowali innych rodzajów kas do prowadzenia ewidencji sprzedaży,
3. powstał obowiązek wymiany kas na kasy online – dotyczy branż wskazanych w ustawie o VAT dla których od określonych terminów kasy online są obowiązkowe.

Kasy fiskalne inne niż kasy online

Podatnicy prowadzący działalność w innych obszarach niż określone w ustawie zostali zwolnieni z obowiązku posiadania kas fiskalnych online. W ich przypadku ewidencja sprzedaży może być prowadzona z wykorzystaniem dotychczas stosowanych „tradycyjnych” kas fiskalnych. Zgodnie bowiem z art. 145a ust. 1, z zastrzeżeniem art. 145b, podatnicy mogą prowadzić ewidencję sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących z elektronicznym lub papierowym zapisem kopii, które nie umożliwiają połączenia i przesyłania danych między kasą rejestrującą a Centralnym Repozytorium Kas.

Do końca 2022 r. na rynku będą dostępne kasy z elektronicznym zapisem kopii. Kasy z papierowym zapisem kopii można było kupić do 31 sierpnia 2019 r. Terminy te nie ograniczają natomiast możliwości dalszego stosowania tych kas przez podatników. Podatnicy mogą używać dotychczasowych kas, chyba że będą wykonywali czynności, dla których wymiana jest obowiązkowa. Kas rejestrujących starego typu (z papierowym lub elektronicznym zapisem kopii) można używać do czasu ich wyeksploatowania lub konieczności wymiany pamięci fiskalnej. W przypadku kas z papierowym zapisem kopii pamięć nie będzie podlegać wymianie.

Jak odroczyć zakup kasy online?

Przedsiębiorcy zobowiązani do stosowania od 1 lipca 2021 r. kas online, którzy znaleźli się w wyjątkowo trudnej sytuacji, mogą wnioskować o przedłużenie terminu na ich zakup i stosowanie. Indywidualne decyzje w takiej sytuacji będą podejmować urzędy skarbowe.

O odroczenie zakupu kasy należy wystąpić z uzasadnionym wnioskiem do naczelnika urzędu skarbowego. We wniosku, który należy złożyć do końca czerwca 2021 r., konieczne jest wskazanie terminu, w którym nastąpi zakup kasy.

Na podstawie art. 48 § 1 Ordynacji podatkowej organ podatkowy może, na wniosek podatnika, odraczać terminy przewidziane w przepisach podatkowych, jeśli jest to uzasadnione ważnym interesem podatnika lub interesem publicznym. Decyzja urzędu skarbowego wydawana w tym zakresie ma charakter uznaniowy i opiera się na analizie indywidualnej sytuacji przedsiębiorcy. Zgodnie z art. 139 § 1 i 2 Ordynacji podatkowej urząd skarbowy załatwia taką sprawę najpóźniej w ciągu miesiąca od dnia rozpoczęcia postępowania.

Ewa Stolarczyk, Abak S.A.