Od 1 lipca 2018 r. przy płatności za faktury VAT można stosować mechanizm podzielonej płatności. Mechanizm ten polega na tym, że płatność za nabyty towar lub usługę nie trafi w całości na jedno konto odbiorcy, tylko zostanie rozdzielona na kwotę netto i VAT. Kwota netto trafia na zwykły rachunek rozliczeniowy, a VAT na specjalny rachunek VAT, utworzony przez bank. Kupujący dokonuje jednego przelewu i uzupełnia tzw. komunikat przelewu, który jest udostępniany przez bank lub SKOK. Wskazuje się tam kwotę podatku VAT, numer faktury i NIP dostawcy. Wystarczy zastosować ten komunikat i wówczas bank lub SKOK podzieli płatność i przekaże wskazaną w komunikacie kwotę VAT na rachunek VAT dostawcy, a pozostałą kwotę na rachunek bieżący sprzedawcy. Mechanizm podzielonej płatności stosuje się wyłącznie do transakcji między przedsiębiorcami oraz transakcji dokonywanych w złotych polskich. O zastosowaniu mechanizmu dobrowolnej płatności decyduje nabywca.

Obowiązek stosowania mechanizmu podzielonej płatności

Od 1 listopada 2019 r. w ustawie o podatku VAT wprowadzono  obowiązek regulowania niektórych faktur mechanizmem podzielonej płatności. Obowiązkowo należy dokonywać płatności w formie split payment, gdy faktury będą:

1. dokumentować nabycie towarów lub usług wymienionych w nowym załączniku numer 15 (liczącym 150 pozycji)
2. których wartość brutto przekracza 15 tys. zł lub równowartość tej kwoty,

Oba te warunki muszą by spełnione łącznie.

Jeżeli faktura, której wartość przekracza 15 tys. zł,  zawiera przynajmniej jedną pozycję objętą zakresem wskazanym w załączniku nr 15, nabywca będzie miał obowiązek dokonania zapłaty za towar czy usługę z Załącznika nr 15, przy zastosowaniu mechanizmu podzielonej płatności. Nie ma przy tym znaczenia, że wartość towarów lub usług objętych załącznikiem nr 15, wykazanych na danej fakturze, jest niższa niż 15 tys. zł.

Faktury zawierające towary z Załącznika nr 15, których łączna wartość brutto jest poniżej 15 tys. zł mogą być płacone za pomocą zwykłych przelewów. W zakresie takich transakcji nabywca może jednak zastosować mechanizm podzielonej płatności na zasadzie dobrowolności, ale zapłata MPP pozwala na uniknięcie odpowiedzialności solidarnej nabywcy.

Załącznik nr 15

Od 1 listopada 2019 r. w ustawie VAT pojawia się nowy Załącznik nr 15, obejmujący towary i usługi objęte solidarną odpowiedzialnością nabywcy oraz obowiązkowym mechanizmem podzielonej płatności, jeżeli faktura przekracza 15 tys. zł. Zawiera on towary z Załącznika nr 11 oraz usługi z Załącznika nr 14 (objęte do 31 października 2019 r. mechanizmem odwrotnego obciążenia w obrocie krajowym (podatek VAT rozlicza nabywca), towary z Załącznika nr 13 (objęte do 31 października 2019 r. solidarną odpowiedzialnością nabywcy), a także nowe towary  niewystępujące w tych załącznikach.

• Pobierz załącznik nr 15 do ustawy o VAT

Zmiany w fakturowaniu towarów i usług z Załączników nr 11 i 14

Od 1 listopada 2019 dokonując dostawy towarów z Załącznika nr 11 lub świadczenia usług z Załącznika nr 14, podatnik nie wystawi faktury ze stawką np (nie podlega) oraz informacją „odwrotne obciążenie”, tylko fakturę ze stawką podstawową 23%, która przy spełnieniu określonych warunków (faktura powyżej 15 000 zł brutto) powinna być zapłacona przy zastosowaniu mechanizmu podzielonej płatności.

Podatek od towarów i usług nie będzie zatem od 1 listopada 2019 r. rozliczany przez nabywcę na zasadzie odwrotnego obciążenia, tylko przez sprzedawcę na zasadach ogólnych.

Sprzedawca towarów i usług z Załącznika nr 15 od 1 listopada 2019r. będzie wystawiał faktury z podatkiem VAT i będzie rozliczał podatek należny, a nabywca na podstawie tej faktury będzie odliczał podatek naliczony, tak jak w przypadku wszystkich innych towarów i usług.

Przepisy przejściowe

W przypadku dostaw towarów lub świadczenia usług wymienionych w załączniku nr 11 lub załączniku nr 14 dokonanych:

1. przed dniem 1 listopada 2019 r., dla których obowiązek podatkowy powstał lub faktura została wystawiona po dniu 31 października,
2. po dniu 31 października 2019 r., dla których faktura została wystawiona przed dniem 1 listopada 2019 r.

rozliczamy je na zasadzie odwrotnego obciążenia – podatek rozlicza nabywca.

Natomiast jeżeli dostawa towarów z Załącznika nr 11 albo świadczenie usług z Załącznika nr 14 i jednocześnie  wystawienie faktury nastąpi po 31 października 2019 r. to podatek VAT jest rozliczany przez sprzedawcę i może mieć zastosowanie obowiązkowy mechanizm podzielonej płatności.

Ewa Stolarczyk, Abak S.A.

Zgodnie z zasadą swobody umów to strony decydują, jaką umowę zawierają. Jednak gdy wybierają rodzaj umowy, powinny przestrzegać przepisów, w szczególności Kodeksu cywilnego. Charakter umowy określa bowiem nie tylko sama nazwa umowy, ale przede wszystkim jej treść, a także warunki i okoliczności, które towarzyszą jej wykonywaniu.

Jeśli zawarto umowę nazwaną umową o dzieło, a Zakład Ubezpieczeń Społecznych stwierdzi, że jest to faktycznie umowa zlecenia albo umowa o świadczenie usług, to umowa może zostać objęta obowiązkiem ubezpieczeń społecznych ze skutkiem wstecznym. Poniżej przedstawiamy wyjaśnienia ZUS pozwalające na ustalenie rzeczywistego charakteru zawartej umowy, którymi pracownicy ZUS kierują się podczas kontroli.

Przedmiot i cel umowy

Przedmiotem umowy o dzieło jest zobowiązanie do wykonania dzieła, czyli osiągnięcia określonego, indywidualnego rezultatu w postaci materialnej lub niematerialnej.

Wykonanie dzieła najczęściej polega na:

• wytworzeniu rzeczy,
• zmianie rzeczy już istniejącej,
• naprawieniu rzeczy,
• przerobieniu rzeczy,
• uzupełnieniu albo rozbudowie rzeczy,
• połączeniu rzeczy z innymi rzeczami,
• dodaniu części składowych

(wyrok Sądu Najwyższego z 18 września 2013 r., II UK 39/13).

Rezultat umowy o dzieło powinien mieć byt samoistny, obiektywnie osiągalny i pewny. Nie powinno być uznane za dzieło coś, co nie odróżnia się w żaden sposób od innych występujących na danym rynku rezultatów pracy, gdyż wówczas zatraciłoby swój indywidualny charakter dzieła (wyroki Sądu Najwyższego: z 3 listopada 1999 r., IV CKN 152/00, z 27 sierpnia 2013 r., II UK 26/13, z 14 listopada 2013 r., II UK 115/13, z 4 czerwca 2014 r., II UK 543/13, oraz z 10 lipca 2014 r., II UK 454/13). Dzieło powinno być wyrazem kreatywności i umiejętności autora.

W przypadku umowy zlecenia czy umowy o świadczenie usług przedmiotem jest zobowiązanie do wykonywania określonych czynności.

Umowa o dzieło różni się od umowy zlecenia tym, że wykonawca umowy o dzieło zobowiązuje się nie do samego działania, lecz do uzyskania określonego dzieła jako rezultatu tego działania (wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie  z 4 lutego 2014 r., III AUa 596/13). Wykonywanie określonej czynności (szeregu powtarzających się czynności) bez względu na jej rezultat jest właściwe dla umów zlecenia (wyrok Sądu Najwyższego z 4 lipca 2013 r., II UK 402/12).

Odpowiedzialność

W umowie o dzieło osoba, która wykonuje tę umowę, odpowiada za osiągnięcie rezultatu. Nie jest ważne, czy dołożyła należytej staranności przy wykonywaniu dzieła. Ryzyko obciąża wykonawcę umowy.

W umowie zlecenia to zleceniobiorca odpowiada za brak należytej staranności przy wykonywaniu czynności, a nie za jej wynik. W umowie zlecenia ryzyko, że rezultat nie zostanie osiągnięty, obciąża zleceniodawcę. Zleceniobiorca nie odpowiada za brak rezultatu, do którego miały doprowadzić czynności, które wykonuje. Zleceniobiorcy można przypisać brak należytej staranności (wyrok Sądu Najwyższego z 25 lipca 2012 r., II UK 70/12, wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie  z 5 listopada 2013 r., III AUa 275/13).

Pewność rezultatu

W umowie o dzieło osiągnięcie rezultatu, przy spełnieniu określonych warunków, jest pewne. W umowie zlecenia – brak jest pewności, czy czynności, do których zobowiązał się zleceniobiorca, doprowadzą do zamierzonego rezultatu (wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie  z 5 listopada 2013 r., III AUa 275/13).

Powtarzalność

Dla umów zlecenia jest właściwe  wykonywanie powtarzalnych, odtwórczych czynności bądź wykonywanie tych czynności w sposób ciągły lub zespołowy (wyrok Sądu Apelacyjnego  w Poznaniu z 19 marca 2008 r., I ACa 83/08, Sądu Apelacyjnego w Katowicach z 6 listopada 2012 r. III AUa 227/12, Sądu Najwyższego z 25 lipca 2012 r., II UK 70/12).

Sprawdzian na istnienie wad fizycznych

W przypadku umowy o dzieło – można sprawdzić, czy rezultat umowy ma wady fizyczne (wyrok Sądu Najwyższego z 27 marca 2013 r., I CSK 403/12, Sądu Apelacyjnego w Lublinie z 26 stycznia 2006 r., III AUa 1700/05).

Podstawa prawna

Art. 6 ust. 1 pkt 4, art. 6 ust. 4, art. 8 ust. 2a, art. 68 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych,

Art. 353¹ Kodeksu cywilnego.

Ewa Stolarczyk, Abak S.A.

31 maja 2019 r. opublikowano ustawę wprowadzającą nowy wykaz podatników VAT, tzw. „białą listę podatników VAT”.

Szef Krajowej Administracji Skarbowej musi stworzyć do 31 sierpnia 2019 r., w postaci elektronicznej, wykaz podmiotów zarejestrowanych jako podatnicy VAT. Powstały wykaz zostanie uzupełniony o dotychczasowe wykazy podmiotów:

• w odniesieniu do których naczelnik urzędu skarbowego nie dokonał rejestracji albo które zostały wykreślone przez naczelnika urzędu skarbowego z rejestru jako podatnicy VAT,
• których rejestracja jako podatników VAT została przywrócona.

Do tego wykazu zostaną wprowadzone następujące dane podmiotów zarejestrowanych jako podatnicy VAT:

• firma (nazwa) lub imię i nazwisko;
• numer, za pomocą którego podmiot został zidentyfikowany na potrzeby podatku, jeżeli taki numer został przyznany;
• numer identyfikacyjny REGON, o ile został nadany;
• numer w Krajowym Rejestrze Sądowym, o ile został nadany;
• adres siedziby – w przypadku podmiotu niebędącego osobą fizyczną;
• adres głównego miejsca prowadzenia działalności albo adres rejestracyjny, w przypadku braku adresu głównego miejsca prowadzenia działalności – w odniesieniu do osoby fizycznej;
• daty rejestracji, odmowy rejestracji albo wykreślenia z rejestru oraz przywrócenia zarejestrowania jako podatnika VAT;
• ich statusy (czynny lub zwolniony) oraz
• numery ich rachunków rozliczeniowych lub imiennych rachunków w SKOK, której podmiot jest członkiem, otwartych w związku z prowadzoną przez członka działalnością gospodarczą – wskazanych w zgłoszeniu identyfikacyjnym lub zgłoszeniu aktualizacyjnym i potwierdzonych przy wykorzystaniu STIR.

Tym samym, funkcjonujące do tej pory rejestry zostaną połączone w jedną bazę podatników VAT, która zostanie rozszerzona o dodatkowe dane (takie jak m.in. numery rachunków rozliczeniowych wskazanych w zgłoszeniu identyfikacyjnym lub zgłoszeniu aktualizacyjnym).

Wykaz będzie udostępniany w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie internetowej MF od 1 września 2019 r. Dostęp do niego będzie możliwy także za pośrednictwem systemu teleinformatycznego CEiDG. Będzie pozwalał na sprawdzenie, czy podmiot znajduje się w wykazie na wybrany dzień, przypadający nie wcześniej niż w okresie 5 lat poprzedzających rok, w którym podmiot jest sprawdzany. Dane tego podmiotu będą udostępniane według stanu na wybrany dzień, z wyjątkiem danych, o których mowa w art.96b ust.3
pkt.1-3 ustawy o VAT (tj. nazwy lub imienia i nazwiska, NIP, REGON i statusu), które będą udostępniane według stanu na dzień sprawdzenia.

Biała lista podatników ma posłużyć jako narzędzie do weryfikacji przyszłego kontrahenta w celu spełnienia przesłanek o dochowaniu należytej staranności. Stworzenie jednej bazy zawierającej wszystkie informacje o statusie podatników VAT znacznie usprawni proces wyszukiwania danych o innych podmiotach gospodarczych. Ułatwieniem ma być także sam sposób wyszukiwania danych, gdyż będzie on odbywał się nie tylko według numeru NIP jak do tej pory, ale również według fragmentu nazwy firmy bądź nazwiska wyszukiwanego podmiotu.

Wykaz aktualizowany będzie raz na dobę w dni robocze.

Ewa Stolarczyk, Abak S.A.