Jednym z nowych obowiązków podatników VAT w związku z wejściem w życie 1 października 2020r. nowego pliku JPK_VAT z deklaracją jest oznaczanie w części ewidencyjnej faktur sprzedaży dotyczących sprzedaży wysyłkowej z terytorium kraju kodem transakcyjnym SW.

Sprzedaż wysyłkowa z terytorium kraju jest rodzajem transakcji wewnątrzwspólnotowej. Nie należy mylić sprzedaży wysyłkowej z WDT – wewnątrzwspólnotową dostawą towarów. Zarówno sprzedaż wysyłkowa jak wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów dotyczą sprzedaży towarów do innych krajów Unii Europejskiej. Zasadnicza różnica polega na tym, że WDT dotyczy obrotu towarowego pomiędzy przedsiębiorcami, a więc osobami prowadzącymi działalność gospodarczą (B2B), a sprzedaż wysyłkowa odnosi się najczęściej do konsumentów, a więc osób nieprowadzących działalności gospodarczej (B2C) lub firm niezarejestrowanych do podatku od wartości dodanej.

Zgodnie z ustawową definicją (art. 2 pkt 23 ustawy o VAT) sprzedaż wysyłkowa z terytorium kraju to dostawa towarów, które są:

1. wysyłane lub transportowane przez podatnika podatku od towarów i usług, lub na jego rzecz z terytorium kraju na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju, które jest państwem przeznaczenia dla wysyłanego lub transportowanego towaru,
2. dostarczane podatnikowi podatku od wartości dodanej lub osobie prawnej niebędącej podatnikiem od wartości dodanej, którzy nie mają obowiązku rozliczania wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, albo innemu podmiotowi, który nie jest podatnikiem podatku od wartości dodanej, czyli np. osobie fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej.

Sprzedaż wysyłkowa ma miejsce wtedy kiedy to dostawca towarów odpowiada za transport (towary mają być wysyłane lub transportowane przez podatnika lub na jego rzecz), czyli nie jest sprzedażą wysyłkową sytuacja  kiedy nabywca zagraniczny sam przyjeżdża po towar i go odbiera od dostawcy.

Przepisy dot. sprzedaży wysyłkowej z terytorium kraju nie mają zastosowania do:

• nowych środków transportu;
• towarów, które są instalowane lub montowane z próbnym uruchomieniem, lub bez niego, przez dokonującego ich dostawy lub przez podmiot działający na jego rzecz;
• towarów opodatkowanych według zasad określonych w art. 120 ust. 4 i 5 (marża);
•  wyrobów akcyzowych (dostawę towarów uznaje się w każdym przypadku za dokonaną na terytorium państwa członkowskiego przeznaczenia).

Sposób i miejsce opodatkowania sprzedaży wysyłkowej z terytorium kraju

Pod względem przepisów podatkowych, system sprzedaży wysyłkowej ustala miejsce opodatkowania danej transakcji w zależności od progu obrotu uzyskanego ze sprzedaży.

Na podstawie art.23 ust.1 ustawy VAT sprzedaż wysyłkowa z terytorium kraju powinna zostać co do zasady opodatkowana na terytorium państwa członkowskiego przeznaczenia dla wysyłanych lub transportowanych towarów zgodnie z zasadą opodatkowania w miejscu konsumpcji. Przepisy podatkowe przewidują jednak wyjątek od tej zasady w sytuacji prowadzenia sprzedaży wysyłkowej na niewielką skalę.

Sprzedaż wysyłkowa z terytorium kraju opodatkowana jest podatkiem od towarów i usług w Polsce, jednak tylko do pewnego limitu, który określany jest odrębnie przez każde państwo członkowskie – zgodnie z dyrektywą 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 roku może on wynosić od 35 tys. do 100 tys. euro (limity sprzedaży wysyłkowej z terytorium kraju dostępne są tutaj).

Firma do celów ustalenia miejsca opodatkowania sprzedaży wysyłkowej z terytorium kraju powinna uwzględniać łączną wartość rocznego obrotu netto ze sprzedaży (pomniejszonego o kwotę podatku) na rzecz osób prywatnych i firm niezarejestrowanych do VAT w obrębie jednego kraju członkowskiego w walucie Euro podczas poprzedniego lub bieżącego roku.

Każda sprzedaż wysyłkowa powinna być udokumentowana fakturą wystawioną z krajową stawką podatku VAT, pomimo że transakcja ma miejsce przeważnie z osobą nieprowadzącą działalności gospodarczej, nie ma obowiązku rejestracji takiej operacji na kasie fiskalnej. W sytuacji opodatkowania sprzedaży wysyłkowej z terytorium kraju w Polsce (do momentu przekroczenia limitu dla danego państwa członkowskiego) w nowym pliku JPK_VAT faktury dotyczące sprzedaży wysyłkowej krajową stawką VAT powinny być oznaczane kodem transakcyjnym SW. Dokonując sprzedaży wysyłkowej z terytorium kraju opodatkowanej w Polsce podatnik nie musi rejestrować się do VAT-UE, nie ma również obowiązku składania informacji podsumowującej VAT-UE.

Podatnik może również dobrowolnie dokonać wyboru opodatkowania sprzedaży wysyłkowej z terytorium kraju podatkiem od wartości dodanej w państwie przeznaczenia dla dostarczanego towaru, nawet jeśli sprzedaż wysyłkowa nie przekracza ustanowionego przez dane państwo członkowskie limitu obrotu. W przypadku przekroczenia limitu bądź decyzji o dobrowolnym opodatkowaniu sprzedaży wysyłkowej z terytorium kraju, konieczne jest jednak spełnienie szeregu wymogów formalnych, w tym: zawiadomieniu krajowego fiskusa o zamiarze opodatkowania takiej sprzedaży w innym państwie członkowskim, rejestracja do podatku od wartości dodanej w tym kraju.

Przekroczenie limitu sprzedaży wysyłkowej

Aby właściwie ocenić moment, w którym może dojść do przekroczenia limitów sprzedaży wysyłkowej z terytorium kraju podatnik powinien prowadzić odrębne ewidencje dla dostaw do poszczególnych krajów UE w których ujmuje te dostawy narastająco. Gdy dojdzie do przekroczenia limitu sprzedaży wysyłkowej należy

1. dokonać rejestracji na potrzeby podatku od towarów i usług w państwie UE, do którego wysyłane są towary.
2. Rozliczać od tego momentu wszystkie transakcje rozliczać według przepisów obowiązujących w państwie przeznaczenia dla wysyłanych lub transportowanych towarów
3. wystawiać faktury i sporządzać deklaracje rozliczeniowe zgodnie z obowiązującymi tam przepisami.

Zgodnie ze stanowiskiem Krajowej Informacji Skarbowej transakcje, które są przeprowadzane po tym fakcie opodatkowane na terytorium państwa członkowskiego przeznaczenia są nadal ujmowane w nowym pliku JPK_VAT z oznaczeniem transakcyjnym SW w poz. K11 części ewidencyjnej i w poz. P11 części deklaracyjnej.

Aby uznać, że sprzedaż wysyłkowa z terytorium kraju została opodatkowana w innym państwie członkowskim a nie w Polsce, konieczne jest gromadzenie odpowiednich dokumentów potwierdzających wywóz towarów. poza granice RP. Oznacza to, że przedsiębiorca, który opodatkuje VAT sprzedaż wysyłkową z terytorium kraju w innym państwie członkowskim, jest zobligowany do gromadzenia stosownej dokumentacji, która ma być gwarancją, że niniejsza sprzedaż będzie faktycznie opodatkowana w państwie przeznaczenia.

Ewa Stolarczyk, Abak S.A.

W dniu 16 października 2020 r. Minister Finansów wydał objaśnienia podatkowe  dotyczące:

• zasad uznawania paragonów fiskalnych z numerem NIP do wartości 450 zł (100 euro) za faktury uproszczone,
• zasad ewidencjonowania faktur uproszczonych w nowym JPK_VAT (deklaracja + ewidencja).

Objaśnienia zostały wydane na podstawie art. 14a par. 1 ordynacji podatkowej, więc mają taką moc jak interpretacja podatkowa ‒ zastosowanie się do nich przez podatnika daje mu ochronę. Wprawdzie podatnik nie musi się do nich zastosować, ale należy przyjąć, że będą je stosować organy podatkowe, więc jeśli podatnik się nie zastosuje, to naraża się na spór z organami.

I. Paragony o wartości nieprzekraczającej 450 zł (100 euro) wystawiane podatnikom VAT

Paragon fiskalny do kwoty 450 zł brutto (100 euro) zawierający  numer NIP nabywcy stanowi fakturę uproszczoną.

Zgodnie z objaśnieniami podatkowymi sprzedawca może udokumentować sprzedaż do kwoty 450 zł brutto (100 euro) wystawiając opcjonalnie:

a) fakturę standardową i nie rejestrując sprzedaży w kasie fiskalnej albo

b) paragon z NIP nabywcy, stanowiący w takiej sytuacji fakturę uproszczoną

Uprawnienia sprzedawcy zakresie wyboru opcji a) albo b) nie powinny naruszać uprawnień nabywcy w zakresie prawa do otrzymania na jego żądanie standardowej faktury dla takiej transakcji, bez rejestrowania sprzedaży na kasie rejestrującej (opcja b).

Jeżeli nabywca będący podatnikiem chce otrzymać fakturę standardową dokumentującą sprzedaż na kwotę nieprzekraczającą 450 zł albo 100 euro (opcja a), wówczas powinien on zgłosić swoje żądanie, zanim sprzedawca zarejestruje sprzedaż za pomocą kasy rejestrującej.  W takim przypadku sprzedawca nie powinien ujmować sprzedaży na kasie rejestrującej, tylko powinien wystawić nabywcy będącemu podatnikiem fakturę standardową, według przepisów dotyczących wystawiania faktur.

W przypadku dokumentowania sprzedaży na kwotę nieprzekraczającą 450 zł (lub 100 euro) paragonem fiskalnym zawierającym numer NIP nabywcy, który stanowi w istocie fakturę uproszczoną (opcja b), nie wystawia się z tytułu tej sprzedaży dla nabywcy kolejnej faktury.

Zgodnie z objaśnieniami Ministra Finansów w takiej sytuacji sprzedawca musi odmówić kupującemu wystawienia faktury standardowej. Jedna sprzedaż nie może bowiem być jednocześnie dokumentowana dwoma fakturami (fakturą uproszczoną – paragonem z NIP, oraz fakturą standardową).

Podanie przez nabywcę numeru NIP do paragonu fiskalnego dokumentującego sprzedaż na kwotę nieprzekraczającą 450 zł albo 100 euro (faktura uproszczona), uniemożliwi w praktyce wystawienie faktury standardowej.

W przypadku paragonów fiskalnych z numerem NIP do kwoty 450 zł (100 euro), to numer paragonu fiskalnego jest numerem, który w sposób jednoznaczny identyfikuje taki paragon jako fakturę uproszczoną. Numer paragonu fiskalnego jest kolejnym elementem paragonu umieszczonym po łącznej wartości sprzedaży brutto, przed numerem kasy i oznaczeniem kasjera.

Faktura uproszczona z punktu widzenia nabywcy jest traktowana jak standardowa faktura, na jej podstawie podatnik może, w szczególności, skorzystać z prawa do odliczenia podatku naliczonego, jak również zaliczyć wydatek do kosztów uzyskania przychodów.

II. Paragony o wartości przekraczającej wartości 450 zł (100 euro) wystawiane podatnikom VAT

Paragon fiskalny na kwotę przekraczającą 450 zł brutto (100 euro) z numerem NIP nabywcy nie jest fakturą

Paragon fiskalny na kwotę przekraczającą 450 zł brutto (100 euro) powinien zawierać numer NIP nabywcy w celu otrzymania faktury standardowej. Oznacza to, że już w momencie sprzedaży klient musi zdecydować, czy dokonuje nabycia towarów lub usług jako podatnik, czy jako konsument. Obowiązek zgłoszenia zamiaru otrzymania faktury przed finalizacją zakupów dotyczy wyłącznie sprzedaży na rzecz podatników.

Sprzedawca może udokumentować sprzedaż na kwotę przekraczającą 450 zł brutto (100 euro) fakturą standardową:

a) nie rejestrując sprzedaży w kasie fiskalnej albo

b) wystawiając fakturę do paragonu zawierającego NIP nabywcy

Sprzedawca ma prawo (i obowiązek) wystawić fakturę standardową do paragonu fiskalnego zawierającego numer NIP nabywcy, jeżeli wartość sprzedaży na paragonie przekracza 450 zł (lub 100 euro).

III. Paragony i faktury wystawiane konsumentom

Paragon fiskalny bez NIP nabywcy dokumentuje sprzedaż na rzecz konsumentów i nie jest uznawany za fakturę

Paragon fiskalny wystawiany konsumentowi nie zawiera NIP nabywcy

Jeżeli konsument zgłosi się do sprzedawcy z żądaniem wystawienia faktury na podstawie paragonu fiskalnego, wówczas sprzedawca ma obowiązek wystawić taką fakturę.

Warunkiem jest aby żądanie wystawienia faktury zostało zgłoszone w terminie 3 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym sprzedawca dostarczył towar lub wykonał usługę bądź otrzymał całość lub część zapłaty.

Jeżeli paragon wystawiony na rzecz konsumenta nie zawiera numeru NIP nabywcy, to faktura na żądanie również nie będzie zawierała numeru NIP nabywcy.

Ewa Stolarczyk, Abak S.A.

Z dniem 1 lipca 2020 r. weszły w życie zmiany w zakresie art. 33a ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, polegające na znaczącym rozszerzeniu grupy podatników uprawnionych do rozliczania podatku od towarów i usług z tytułu importu towarów bezpośrednio w deklaracji podatkowej. Więcej podatników może obecnie rozliczać VAT z tytułu importu towarów poprzez wykazanie jednocześnie podatku należnego i naliczonego w deklaracji podatkowej składanej do 25 dnia następnego miesiąca po miesiącu dokonania importu, zamiast wpłacać podatek VAT od importu towarów w terminie 10 dni od otrzymania dokumentu PZC, co pozytywnie wpłynie na płynność finansową wielu podmiotów, będących importerami.

Do końca czerwca 2020 r. zasadą było, że podatek należny od importu towaru był rozliczany w zgłoszeniu celnym, i wpłacany na konto urzędu celno-skarbowego w terminie 10 dni, licząc od dnia powiadomienia podatnika przez organ celny o wysokości należności podatkowych. VAT należny od importu towaru (rozliczanego według zasady ogólnej) nie był wykazywany w deklaracji VAT, a kwota podatku zapłacona do urzędu celnego przez podatnika była ujmowana w deklaracji VAT tylko jako podatek naliczony. Podatnik miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego w rozliczeniu za okres, w którym otrzymał dokument celny lub w rozliczeniu za jeden z dwóch następnych okresów rozliczeniowych. Możliwość rozliczania podatku należnego z tytułu importu towarów bezpośrednio w deklaracji podatkowej na podstawie art. 33a ustawy o VAT dotyczyła wyłącznie podmiotów posiadających pozwolenie na stosowanie uproszczeń, o których mowa w art. 166 oraz w art. 182 unijnego kodeksu celnego i podmiotów posiadających status upoważnionych przedsiębiorców, tzw. AEO.

Od 1 lipca 2020 r. z możliwości rozliczania VAT z tytułu importu towarów bezpośrednio w deklaracji podatkowej mogą skorzystać wszyscy podatnicy zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, jeżeli będą dokonywać zgłoszeń celnych przez przedstawiciela bezpośredniego lub pośredniego w rozumieniu przepisów celnych.

Rozliczeniem podatku bezpośrednio w deklaracji podatkowej może być objęty cały import towarów, tj. zarówno objęty uproszczeniami celnymi, jak i objęty zgłoszeniami celnymi na ogólnych zasadach.

Podatnicy rozliczający podatek należny z tytułu importu towarów bezpośrednio w deklaracji VAT są jednak wyłączeni z możliwości składania kwartalnych deklaracji VAT.

Podatnicy rozliczający podatek należny z tytułu importu towarów bezpośrednio w deklaracji podatkowej są obowiązani składać miesięczne deklaracje podatkowe. Obowiązek składania miesięcznych deklaracji podatkowych dotyczy importu towarów rozliczanego na zasadach określonych w art. 33a ustawy o VAT, dokonanego po dniu 30 czerwca 2020 r.

Podatnicy VAT rozliczający podatek należny od importu towarów na zasadach określonych w art. 33a ustawy VAT są obowiązani do przedstawienia naczelnikowi urzędu celno-skarbowego, przed którym podatnik dokonuje formalności związanych z importem towarów, wydanych nie wcześniej niż 6 miesięcy przed dokonaniem importu:

• zaświadczeń o braku zaległości we wpłatach należnych składek na ubezpieczenie społeczne oraz we wpłatach poszczególnych podatków stanowiących dochód budżetu państwa, przekraczających odrębnie z każdego tytułu, w tym odrębnie w każdym podatku, odpowiednio 3 % kwoty należnych składek i należnych zobowiązań podatkowych w poszczególnych podatkach; udział zaległości w kwocie składek lub podatku ustala się w stosunku do kwoty należnych wpłat za okres rozliczeniowy, którego dotyczy zaległość,
• potwierdzenia zarejestrowania podatnika jako podatnika VAT czynnego;

Od 1 lipca 2020 r. podatnik przedstawia powyższe dokumenty naczelnikowi urzędu celno-skarbowego właściwemu ze względu na siedzibę lub miejsce zamieszkania podatnika. W przypadku podatników nieposiadających siedziby lub miejsca zamieszkania w Polsce, zaświadczenia/oświadczenia należy przedstawić Naczelnikowi Dolnośląskiego Urzędu celno-skarbowego we Wrocławiu.

Ponadto zniesiony jest obowiązek informowania naczelnika urzędu celno-skarbowego i naczelnika urzędu skarbowego o rozpoczęciu lub o rezygnacji z korzystania z rozliczania importu zgodnie z art. 33a ustawy o VAT.

Podatnicy rozliczający podatek VAT z tytułu importu towarów bezpośrednio w deklaracji podatkowej w okresie od 1 lipca do 30 września 2020 r. mają obowiązek przedstawienia naczelnikowi urzędu celno-skarbowego dokumentów potwierdzających rozliczenie kwoty podatku należnego z tytułu importu towarów w deklaracji podatkowej w terminie czterech miesięcy po miesiącu, w którym powstał obowiązek podatkowy z tytułu importu.

Obowiązek ten został zniesiony z dniem 1 października 2020 r., tj. po wejściu w życie przepisów ustawy z dnia 4 lipca 2019 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1520, z późn. zm.) wprowadzających nowy plik JPK_VAT z deklaracją.

Podatnik, który wybrał rozliczenie podatku z tytułu importu towarów na zasadach określonych w art. 33a ustawy o VAT i nie rozliczył tego podatku na tych zasadach, traci prawo do rozliczenia podatku bezpośrednio w deklaracji podatkowej tylko w odniesieniu do kwoty podatku należnej z tytułu importu towarów, która nie została rozliczona w deklaracji podatkowej i jest zobowiązany do zapłaty tej kwoty podatku wraz z odsetkami do naczelnika urzędu skarbowego właściwego do poboru kwoty należności celnych przywozowych wynikających z długu celnego.

Ewa Stolarczyk, Abak S.A.