Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 14 marca 2018 r. w sprawie przedłużenia terminów wykonania niektórych obowiązków z zakresu dokumentacji podatkowej informujemy, iż termin na:

1. sporządzenie dokumentacji podatkowej,
2. złożenie urzędom skarbowym oświadczenia o sporządzeniu dokumentacji podatkowej cen transferowych,
3. dołączenie do zeznania podatkowego za rok podatkowy uproszczonego sprawozdania CIT/TP przez podatników, którzy zostawali do tego zobowiązani zgodnie z ustawą PIT lub CIT

– został przedłużony do końca dziewiątego miesiąca po zakończeniu roku podatkowego.

Przedłużenie terminu stosuje się do obowiązków powstałych w 2018 (w odniesieniu do danych za 2017 r.) i 2019 r. (w odniesieniu do danych za 2018 r.).

Sporządzenie dokumentacji cen transferowych

Od 1 stycznia 2017 r. obowiązują nowe przepisy w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych oraz w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych dotyczące sporządzania dokumentacji podatkowych (dokumentacji cen transferowych) w związku z zawarciem transakcji z podmiotami powiązanymi.

Kogo dotyczy?

Podatnicy prowadzący pozarolniczą działalność gospodarczą lub działy specjalne produkcji rolnej, którzy w roku podatkowym oraz w roku poprzedzającym rok podatkowy prowadzą i prowadzili księgi rachunkowe:

1. dokonujący w roku podatkowym transakcji z podmiotami powiązanymi, mających istotny wpływ na wysokość ich dochodu (straty), lub
2. ujmujący w roku podatkowym w księgach rachunkowych inne zdarzenia, których warunki zostały ustalone (lub narzucone) z podmiotami powiązanymi, mające istotny wpływ na wysokość ich dochodu (straty)

– których przychody lub koszty, w rozumieniu przepisów o rachunkowości, ustalone na podstawie prowadzonych ksiąg rachunkowych przekroczyły w roku poprzedzającym rok podatkowy równowartość 2 000 000 euro*.

Jakie transakcje?

Transakcje lub inne zdarzenia jednego rodzaju, których łączna wartość przekracza w roku podatkowym równowartość 50 000 euro*, z tym że w przypadku podatników, których przychody w rozumieniu przepisów o rachunkowości, w roku poprzedzającym rok podatkowy przekroczyły równowartość:

1. 2 000 000 euro*, lecz nie więcej niż równowartość 20 000 000 euro* – za takie transakcje lub inne zdarzenia uznaje się transakcje lub inne zdarzenia jednego rodzaju, których wartość przekracza w roku podatkowym kwotę stanowiącą równowartość kwoty 50 000 euro* powiększoną o 5000 euro* za każdy 1 000 000 euro* przychodu powyżej 2 000 000 euro*;
2. 20 000 000 euro*, lecz nie więcej niż równowartość 100 000 000 euro* – za takie transakcje lub inne zdarzenia uznaje się transakcje lub inne zdarzenia jednego rodzaju, których wartość przekracza w roku podatkowym kwotę stanowiącą równowartość kwoty 140 000 euro* powiększoną o 45 000 euro* za każde 10 000 000 euro* przychodu powyżej 20 000 000 euro*;
3. 100 000 000 euro* – za takie transakcje lub inne zdarzenia uznaje się transakcje lub inne zdarzenia jednego rodzaju, których wartość w roku podatkowym przekracza kwotę stanowiącą równowartość kwoty 500 000 euro*.

Podmioty powiązane

1. osoby fizyczne, osoby prawne lub jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, mające miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, zwane dalej „podmiotem krajowym”, jeżeli biorą udział bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu przedsiębiorstwem położonym poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub w jego kontroli albo posiadają udział w kapitale tego przedsiębiorstwa nie mniejszy niż 25%, albo
2. osoby fizyczne, osoby prawne lub jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, mające miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, zwane dalej „podmiotem zagranicznym”, biorą udział bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu podmiotem krajowym lub w jego kontroli albo posiadają udział w kapitale tego podmiotu krajowego nie mniejszy niż 25%, albo
3. te same osoby fizyczne, osoby prawne lub jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej równocześnie bezpośrednio lub pośrednio biorą udział w zarządzaniu podmiotem krajowym i podmiotem zagranicznym lub w ich kontroli albo posiada udział w kapitale tych podmiotów udział mniejszy niż 25%, albo
4. podmiot krajowy biorący udział bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu innym podmiotem krajowym lub w jego kontroli albo posiadający udział w kapitale innego podmiotu krajowego nie mniejszy niż 25%, albo
5. podmiot krajowy równocześnie bezpośrednio lub pośrednio biorący udział w zarządzaniu podmiotami krajowymi lub w ich kontroli albo posiada udział w kapitale tych podmiotów nie mniejszy niż 25%
6. gdy występują powiązania o charakterze rodzinnym lub wynikających ze stosunku pracy albo majątkowych pomiędzy podmiotami krajowymi lub osobami pełniącymi w tych podmiotach funkcje zarządzające lub kontrolne albo nadzorcze oraz jeżeli którakolwiek osoba łączy funkcje zarządzające lub kontrolne albo nadzorcze w tych podmiotach

Obowiązki dokumentacyjne

Obowiązki dokumentacyjne uzależnione są od poziomu osiągniętych przychodów lub kosztów podatnika. Należy zaznaczyć, iż podatnicy, którzy nie przekroczyli limitu 2 mln euro* w poprzednim roku podatkowym, nie będą zobowiązani sporządzać dokumentacji podatkowej, nawet gdy zawierają transakcje z podmiotami powiązanymi.

Podatnicy, których przychody lub koszty przekroczyły 2 mln euro* ale nie przekroczyły 10 mln euro* mają obowiązek w dokumentacji podatkowej zawrzeć następujące elementy:

1. opis transakcji,
2. wskazanie rodzaju i przedmiotu tej transakcji,
3. dane finansowe, w tym przepływy pieniężne, dotyczące tej transakcji,
4. dane identyfikujące podmioty powiązane dokonujące tej transakcji,
5. opis przebiegu tej transakcji, w tym funkcji wykonywanych przez podatnika, i podmioty z nim powiązane, angażowanych przez nich aktywów bilansowych i pozabilansowych, kapitału ludzkiego oraz ponoszonych ryzyk,
6. wskazanie metody i sposobu kalkulacji dochodu (straty) podatnika wraz z uzasadnieniem ich wyboru, w tym algorytmu kalkulacji rozliczeń dotyczących tej transakcji oraz sposobu wyliczenia wartości rozliczeń wpływających na dochód (stratę) podatnika,
7. umowę spółki niebędącej osobą prawną, umowę wspólnego przedsięwzięcia lub umowy o podobnym charakterze, dokumentujące zasady przyznawania praw wspólnikom (stronom umowy) do udziału w zysku oraz uczestnictwa w stratach
8. opis danych finansowych podatnika,
9. informacje o podatniku, obejmujące w szczególności opis struktury organizacyjnej i struktury zarządczej, przedmiotu i zakresu prowadzonej działalności gospodarczej, realizowanej strategii gospodarczej, otoczenia konkurencyjnego
10. dokumenty dotyczące transakcji.

Podmioty, których przychody lub koszty przekroczyły w poprzednim roku wartość 10 000 000 euro*, w dokumentacji powinny również dodać opis analizy danych podmiotów niezależnych lub danych ustalonych z podmiotem niezależnym, uznanych za porównywalne do warunków ustalonych w transakcjach lub innych zdarzeniach, wykorzystanych do kalkulacji rozliczeń, wraz z podaniem źródła tych danych (analizą danych porównawczych określana również jako analiza benchmarkingowa)  Podmioty te będę miały również obowiązek sporządzenia i złożenia wraz ze swoim zeznaniem rocznym uproszczone sprawozdanie w sprawie transakcji z podmiotami powiązanymi (CIT-TP lub PIT-TP).

Z kolei niektóre podmioty, których przychody lub koszty przekroczyły w poprzednim roku wartość 20 000 000 euro* w dokumentacji podatkowej powinny również zawrzeć informacje o grupie podmiotów powiązanych, w skład której wchodzi ten podmiot (tak zwana dokumentacja grupowa).

Jednocześnie wszyscy podatnicy zobowiązani do sporządzenia dokumentacji podatkowej na podstawie przepisów ustaw o podatkach dochodowych są obowiązani składać urzędom skarbowym oświadczenie o sporządzeniu dokumentacji podatkowej. Oświadczenie to należy złożyć do dnia upływu terminu określonego dla złożenia rocznego zeznania podatkowego.

Podsumowanie

Sporządzanie dokumentacji cen transferowych dotyczy podatników, którzy jednocześnie spełnili poniższe warunki:

1. Przychody lub koszty osiągnięte w poprzednim roku podatkowym przekroczyły 2 000 000 euro*,
2. Transakcje lub inne zdarzenia przewyższają łączną kwotę 50 000 euro*,
3. Transakcje lub inne zdarzenia zostały zawarte z podmiotami powiązanymi.

*Wyrażone w euro wielkości przelicza się na walutę polską po średnim kursie ogłaszanym przez Narodowy Bank Polski, obowiązującym w ostatnim dniu roboczym roku podatkowego poprzedzającego rok podatkowy, którego dotyczy dokumentacja podatkowa.

Damian Panek

Ustawa z dnia 24 listopada 2017 r. o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania wykorzystywaniu sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych (Dz. U. poz. 2491) – ustawa STIR wprowadza do Ordynacji podatkowej przepisy pozwalające na blokadę rachunków bankowych podatników od 30 kwietnia 2018 r.

Blokada za wyłudzenia skarbowe

Blokada będzie następować, gdy z analizy ryzyka przeprowadzonej przez Szefa Krajowej Administracji Skarbowej na podstawie danych uzyskanych przez izbę rozliczeniową z banków lub SKOK-ów będzie wynikać, że podatnik może wykorzystywać działalność tych instytucji do wyłudzeń skarbowych lub do czynności zmierzających do wyłudzenia skarbowego.

Wyłudzenia skarbowe to m.in. unikanie opodatkowania przez nieujawnianie informacji, nieskładanie deklaracji, firmanctwo, oszustwa podatkowe, brak fakturowania albo wadliwe bądź nierzetelne fakturowanie, a także posługiwanie się nierzetelnymi fakturami, wyłudzanie zwrotu VAT lub nadwyżki, oraz przestępstwa przeciwko fakturom

Blokada będzie mogła trwać 72 godziny, ale będzie mogła zostać wydłużona do 3 miesięcy.

STIR

Ustawa przewiduje powstanie STIR – Systemu Teleinformatycznego Izby Rozliczeniowej, służącego do przetwarzania danych przekazywanych przez banki i SKOK-i w celu ustalania wskaźnika ryzyka wykorzystania sektora bankowego do dokonania wyłudzeń skarbowych. STIR umożliwia również wymianę informacji i żądań między administracją skarbową a sektorem bankowym. Banki i SKOK-i zostały zobligowane do przekazywania izbie rozliczeniowej:

1. informacji o rachunkach prowadzonych i otwieranych przez tzw. podmioty kwalifikowane (tj. osoby fizyczne wykonujące działalność gospodarczą, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, ale posiadające zdolność prawną). Banki (z wyjątkiem spółdzielczych) miały na to 30 dni od dnia wejścia w życie ww. ustawy (13 stycznia 2018r.), a banki spółdzielcze i SKOK-i – 60 dni do dnia wejścia w życie ww. ustawy.
2. dziennych zestawień transakcji dotyczących rachunków podmiotów kwalifikowanych. Banki (z wyjątkiem spółdzielczych) muszą rozpocząć przekazywanie w ciągu 6 miesięcy od dnia wejścia w życie ww. ustawy
   (13 stycznia 2018r.) a banki spółdzielcze i SKOK-i – w ciągu 8 miesięcy od dnia wejścia w życie ww. ustawy. Pierwsze zestawienia obejmą dane za okres od 1 stycznia 2016 r. do dnia poprzedzającego dzień ich przekazania. Mają one dotyczyć transakcji na rachunkach prowadzonych na dzień 13 stycznia 2018 r. oraz na rachunkach otwartych od 13 stycznia 2018 r. do dnia poprzedzającego dzień przekazania zestawienia.
3. informacji o kontach oszczędnościowych i oszczędnościowo-rozliczeniowych osób fizycznych, niebędących rachunkami podmiotów kwalifikowanych.

W STIR – na podstawie zestawień i informacji z sektora bankowego oraz danych uzyskanych z Centralnego Rejestru Podmiotów – Krajowej Ewidencji Podatników, przy wykorzystaniu specjalnie opracowanych algorytmów – ustalany jest automatycznie wskaźnik ryzyka wykorzystywania banków i SKOK-ów do popełniania wyłudzeń skarbowych. Izba rozliczeniowa ma obowiązek niezwłocznie powiadomić o wskaźniku ryzyka Szefa Krajowej Administracji Skarbowej (Szefa KAS). Szef KAS otrzymuje również od niej przynajmniej raz dziennie – także w soboty, niedziele i święta będące dniami ustawowo wolnymi od pracy – informacje o rachunkach podmiotów kwalifikowanych prowadzonych i otwieranych przez banki o SKOK-i oraz o transakcjach dokonywanych z udziałem tych rachunków.

Jak długo trwa blokada?

Szef KAS zyskał prawo do nakazania bankowi lub SKOK-owi – w formie postanowienia – blokady rachunku podmiotu kwalifikowanego na okres nie dłuższy niż 72 godziny. Skutkiem blokady jest uniemożliwienie dysponowania i korzystania ze zgromadzonych na nim środków pieniężnych. Takie działania mogą być podjęte, jeżeli posiadane informacje, w szczególności wynik analizy ryzyka wskazują, że dany podmiot może wykorzystywać działalność sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych lub do czynności do nich zmierzających, np. oszustw podatkowych, uchylania się od opodatkowania czy firmanctwa. Blokada konta może być przedłużona na oznaczony czas, nie dłuższy niż 3 miesiące, jeżeli zajdzie obawa, że podmiot nie wykona istniejących lub mających powstać zobowiązań podatkowych przekraczających równowartość w walucie polskiej 10.000 euro.

Gdy Szef KAS podejmie decyzję o blokadzie rachunku, informacje o tym postanowieniu otrzyma również właściwy naczelnik urzędu skarbowego, naczelnik urzędu celno-skarbowego oraz prokurator.

Ewa Stolarczyk, Abak S.A.

Podwyższone procentowe koszty uzyskania przychodów w 2018 r. określa się:

• „koszty przeniesienia praw wynalazczych” – czyli przysługujące z tytułu zapłaty twórcy za przeniesienie prawa własności wynalazku, topografii układu scalonego, wzoru użytkowego, wzoru przemysłowego, znaku towarowego lub wzoru zdobniczego – w wysokości 50% uzyskanego przychodu;

• „koszty licencji do wynalazków” – czyli przysługujące z tytułu opłaty licencyjnej za przeniesienie prawa stosowania wynalazku, topografii układu scalonego, wzoru użytkowego, wzoru przemysłowego, znaku towarowego lub wzoru zdobniczego, otrzymanej w pierwszym roku trwania licencji od pierwszej jednostki, z którą zawarto umowę licencyjną – w wysokości 50% uzyskanego przychodu;

• „koszty prac autorskich w ramach listy zawodów uprawnionych” – przysługujące z tytułu korzystania przez twórców z praw autorskich i artystów wykonawców z praw pokrewnych, w rozumieniu odrębnych przepisów, lub rozporządzania przez nich tymi prawami – w wysokości 50% uzyskanego przychodu, jednak dotyczy to wyłącznie następujących branż lub rodzajów działalności:

1. twórczej w zakresie architektury, architektury wnętrz, architektury krajobrazu, urbanistyki, literatury pięknej, sztuk plastycznych, muzyki, fotografiki, twórczości audiowizualnej, programów komputerowych, choreografii, lutnictwa artystycznego, sztuki ludowej oraz dziennikarstwa (m.in. dziennikarz, pisarz, fotograf);
2. badawczo-rozwojowej oraz naukowo-dydaktycznej (m.in. nauczyciel, wykładowca akademicki, szkoleniowiec);
3. artystycznej w dziedzinie sztuki aktorskiej i estradowej, reżyserii teatralnej i estradowej, sztuki tanecznej i cyrkowej oraz w dziedzinie dyrygentury, wokalistyki, instrumentalistyki, kostiumografii, scenografii;
4. w dziedzinie produkcji audiowizualnej reżyserów, scenarzystów, operatorów obrazu i dźwięku, montażystów, kaskaderów;
5. publicystycznej (m.in. redaktor, felietonista).

Zgodnie z projektem zmian w ustawie o PIT (przyjętej jako projekt zmian w dniu 6.02.2018 r.), z mocą wsteczną – od 1 stycznia 2018 r. ulga podatkowa dla twórców będzie odnosić się także do działalności w obszarach: inżynierii budowlanej, tłumaczeń, gier komputerowych oraz działalności naukowej i pracy dydaktycznej prowadzonej na uczelni. Zmiana rozszerzająca jest obecnie w trakcie prac legislacyjnych.

Powyższe branże i zawody („koszty prac autorskich w ramach listy zawodów uprawnionych”) rozliczają koszty 50% w przypadku, gdy umowy nie są zawierane przez korzystających z praw autorskich i pokrewnych w ramach samozatrudnienia (np. działalność gospodarcza). Natomiast korzystanie z praw dotyczyć może wszelkiego rodzaju umów zawieranych z zatrudniającym poza działalnością gospodarczą (tj. umów o pracę, umów zlecenia, umów o dzieło). Jeżeli nie jest to umowa obejmująca wyłącznie prace twórcze, to powinno z niej wynikać, zgodnie z ustaleniami stron, w jakim stopniu wynagrodzenie obejmuje wykorzystywanie i rozporządzanie prawami autorskimi i pokrewnymi.

Jeśli zawód nie mieści się na liście profesji uprawnionych do 50% kosztów autorskich, wówczas do wynagrodzenia, jak i ewentualnego przekazania praw autorskich (rozporządzania prawami) do utworów nie można stosować podwyższonych kosztów. O ile wynagrodzenie pochodzić będzie zatem:

• z umowy o pracę – zastosować należy pracownicze koszty podatkowe,
• z umowy zlecenie, dzieło i umów do których stosuje się przepisy o tych umowach – zastosować można co do zasady 20% koszty uzyskania związane z tego rodzaju umowami, przy czym jeśli ponosi się koszty w wartości wyższej – można udowadniać ich poniesienie na podstawie posiadanych dokumentów,
• wyłącznie z tytułu korzystania lub rozporządzania prawami autorskimi (np. umowa licencji, umowa o udostępnienie wizerunku, umowa sprzedaży praw autorskich majątkowych, umowa o niekorzystanie z autorskich praw osobistych), gdzie wynagrodzenie nie wynika z umów o pracę, dzieło, zlecenie czy umów podobnych – kosztów zastosować nie należy w ogóle.

W 2017 r. łączna wartość przychodów, do których możliwe było stosowanie kosztów 50% ze wszystkich tytułów uprawniających do kosztów podwyższonych, nie mogła przekroczyć 1/2 kwoty stanowiącej górną granicę pierwszego przedziału skali podatkowej, czyli 42 764 zł.

Od 2018 r. limit ten uległ podwyższeniu i wynosi 85 528 zł. W efekcie twórcy mogą korzystać przy przychodach w 2018 r. z podwójnej wartości limitu kosztów 50% tj. jeżeli uzyskują przychody do kwoty 171 056 zł. Przychód ten ustala się w sposób szczególny, bo przy korzystaniu z praw autorskich z wymienionych wyżej zawodów i branż uprawnionych, koszty autorskie i limit oblicza się od przychodu pomniejszonego o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz na ubezpieczenie chorobowe, których podstawę wymiaru stanowi ten przychód. W pozostałych przypadkach – przeniesienia praw wynalazczych czy licencji wynalazczych – limit oblicza się od czystego przychodu (bez pomniejszania o żadne składki).

Po przekroczeniu powyższego, podwyższonego limitu w 2018 r. (85 528 zł), koszty autorskie nie przysługują. Dotyczy to również części wynagrodzeń np. z umów zlecenie, pracę itp., obejmujących korzystanie z praw autorskich. Po przekroczeniu limitu do wynagrodzeń tego typu w zakresie korzystania z praw nie stosuje się kosztów uzyskania przychodów w ogóle (np. zryczałtowanych 20% lub pracowniczych).

W celu ustalenia limitu kosztów na przełomie roku należy odnieść się do momentu uzyskania przychodu. Zasadą jest, że przychód podatkowy powstaje dopiero w dacie faktycznego otrzymania lub postawienia wynagrodzenia do dyspozycji, stąd jeśli tylko wypłata nastąpi w 2018 r., to u otrzymującego wynagrodzenie przychód powstanie w 2018 r., a w konsekwencji również przysługiwać będzie mu wyższy limit kosztów autorskich.

Ewa Stolarczyk