W przypadku najmu prywatnego podatek zryczałtowany wynosi 8,5% przychodów do kwoty 100 tys. zł oraz 12,5% przychodów od nadwyżki ponad tę kwotę. Do końca czerwca 2023 r.  limit 100 tys. zł dotyczył łącznie obojga małżonków. Zgodnie ze zmianą, która weszła w życie 1 lipca 2023 r., ale z mocą obowiązującą od 1 stycznia 2023 r., każdy małżonek ma swój własny limit, tj. 100 tys. zł przychodu rocznie. A gdy małżonkowie zdecydują (złożą stosowne oświadczenie), że najem składników majątku będących przedmiotem wspólności małżeńskiej będzie w całości rozliczany przez jednego z nich,  limit przychodów opodatkowanych stawką 8,5% wyniesie 200 tys. zł. Zmieniony przepis dotyczy przychodów uzyskanych od 1 stycznia 2023 r.

Do 30 czerwca 2023 r.

Na podstawie art. 12 ust. 13 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne w przypadku osiągania przez małżonków przychodów z najmu prywatnego, kwota przychodów (limit 100 tys. zł), dotyczy łącznie obojga małżonków.

Z przytoczonej regulacji wynikało, że określony w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym limit przychodów w wysokości 100 tys. zł dotyczył łącznie obojga małżonków osiągających przychody z tytułu najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy lub innych umów o podobnym charakterze, zawieranych poza działalnością gospodarczą. Nie jest istotne, czy przedmiot najmu należy do majątku wspólnego, czy do majątków odrębnych małżonków. Zatem limit przychodów w wysokości 100 tys. zł dotyczy łącznie obojga małżonków niezależnie od obowiązującego ustroju majątkowego.

Dodać należy, że przychody z najmu uzyskiwane przez małżonków, między którymi istnieje wspólność majątkowa, co do zasady podlegają odrębnemu opodatkowaniu. Wskazuje na to treść art. 12 ust. 5 i ust. 6 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne.

Zgodnie z art. 12 ust. 5 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne przychody z udziału w spółce w odniesieniu do każdego podatnika określa się proporcjonalnie do jego prawa do udziału w zysku.
W razie braku przeciwnego dowodu przyjmuje się, że prawa do udziału w zysku są równe.

Z przepisu art. 12 ust. 6 ww. ustawy wynika, że zasada, o której mowa w ust. 5, ma również zastosowanie do małżonków, między którymi istnieje wspólność majątkowa, osiągających przychody, o których mowa w art. 6 ust. 1a, chyba że złożą pisemne oświadczenie o opodatkowaniu całości przychodu przez jednego z nich.

Od 1 lipca 2023 r.

W myśl art. 8 pkt 1 ustawy z dnia 26 maja 2023 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1059) art. 12 ust. 13 ustawy z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne z 1 lipca 2023 r. otrzymał nowe brzmienie.

W przypadku małżonków, którzy złożyli oświadczenie określone w ust. 6, kwota przychodów, o której mowa w ust. 1 pkt 4, wynosi 200 tys. zł.

Stosownie do art. 29 ustawy zmieniającej art. 12 ust. 13 ustawy o ryczałcie w nowym brzmieniu ma zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2023 r.

Co oznacza ta zmiana dla małżonków?

Z nowego przepisu wynika, że każdy małżonek osiągający przychody z najmu prywatnego poza działalnością gospodarczą będzie ma w 2023 r. własny limit, tj. 100 tys. zł przychodu rocznie. A gdy małżonkowie zdecydowali (złożyli stosowne oświadczenie), że najem jest w całości rozliczany przez jednego z nich, jego limit  przychodów opodatkowanych stawką ryczałtu 8,5% wynosi 200 tys. zł.

Ewa Stolarczyk, ABAK S.A.

Od 1 lipca 2023 r. nastąpiły istotne zmiany przepisów w zakresie podatku od spadków i darowizn wprowadzone ustawą z 26 maja 2023 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2023 r. poz. 1059) oraz rozporządzeniem Ministra Finansów z 28 czerwca 2023 r. w sprawie ustalenia kwot wartości rzeczy i praw majątkowych zwolnionych od podatku od spadków i darowizn i niepodlegających opodatkowaniu tym podatkiem oraz skal podatkowych, według których oblicza się ten podatek (Dz.U. z 2023 r. poz. 1226).

Zmiany w tej materii dotyczą kwot wolnych od podatku i progów wyłączenia z opodatkowania dla nabywców z określonych grup.

Zasady opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn (w tym przede wszystkim wyłączenia od opodatkowania i zwolnienia z opodatkowania) zależą w dużej mierze od odpowiedniej relacji między obdarowanym i darczyńcą (spadkobiercą i spadkodawcą). Ważne jest zaliczenie do danej grupy podatkowej.

Do grupy I zalicza się małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów.

Do grupy II zalicza zstępnych rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępnych i małżonków pasierbów, małżonków rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonków rodzeństwa małżonków, małżonków innych zstępnych.

Pozostałe podmioty niewykazujące ww. związków i relacji rodzinnych należą do grupy III.

Kwoty wolne od podatku (kwoty czystej wartości nabytych rzeczy
i praw majątkowych niepodlegające opodatkowaniu)

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, do 30 czerwca 2023 r. opodatkowaniu podlegało nabycie przez nabywcę, od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej:

• 10 434 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej;
• 7 878 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do II grupy podatkowej;
• 5 308 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do III grupy podatkowej.

Od 1 lipca 2023 r. ww. kwoty istotnie wzrosły. Opodatkowaniu podlega obecnie nabycie, od jednego zbywcy, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej odpowiednio:

• 36 120 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej;
• 27 090 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do II grupy podatkowej;
• 5 733 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do III grupy podatkowej.

Skale podatkowe w podatku od spadków i darowizn

Rozporządzenie wprowadza również zmiany polegające na przeliczeniu w stopniu odpowiadającym wzrostowi cen przedziałów nadwyżki kwot wartości rzeczy i praw majątkowych podlegających opodatkowaniu, określonych w art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn (skale podatkowych).

I tak od 30 czerwca 2023 r. skale podatkowe, o których mowa w art 15 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn wynoszą:

Kwoty pieniędzy lub kwoty wartości innych rzeczy zwolnione od podatku od spadków i darowizn w przypadku darowizny na cele mieszkaniowe

Od 30 czerwca 2023 r. zgodnie z rozporządzeniem kwoty zwolnione z podatku w przypadku nabycia w drodze darowizny pieniędzy lub innych rzeczy przez osobę zaliczoną do I grupy podatkowej w w okresie 5 lat od daty pierwszej darowizny, jeżeli pieniądze te lub rzeczy obdarowany przeznaczy w okresie 12 miesięcy od dnia ich otrzymania na wkład budowlany lub mieszkaniowy do spółdzielni, budowę domu jednorodzinnego, nabycie lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość albo spłatę zabezpieczonego hipoteką kredytu mieszkaniowego wraz z odsetkami określone w art 4 ust 1 pkt 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn zostały ustalone w wysokości nieprzekraczającej:

a) 11 095 zł – od jednego darczyńcy,

b) 22 189 zł – od wielu darczyńców łącznie. 

Ewa Stolarczyk, ABAK S.A.

26 maja 2023 r. Sejm uchwalił ustawę o świadczeniu wspierającym, która wprowadza również korzystne dla przedsiębiorców zmiany w uldze mały ZUS plus. Przedsiębiorcy korzystający w 2023 r. z tej ulgi będą mogli z niej skorzystać o 12 miesięcy dłużej (a więc nie przez 36 miesięcy tylko przez 48). Nowe przepisy w tym zakresie mają obowiązywać od 1 sierpnia 2023 r.

Zaproponowane zmiany dotyczą grupy przedsiębiorców o stosunkowo niskich dochodach, szczególnie wrażliwych na obecną sytuację ekonomiczno-gospodarczą, w tym odczuwalne i dotkliwe skutki związane m.in. z pandemią czy wojną na Ukrainie.

Zasady korzystania z ulgi mały ZUS plus

Mały ZUS plus to skrótowe określenie na możliwość opłacania obniżonych składek ZUS przez osoby prowadzące działalność gospodarczą.

Przepisy wprowadzające to rozwiązanie weszły w życie w lutym 2020 r. i umożliwiły najmniejszym przedsiębiorcom rezygnację z ryczałtowych składek ZUS oraz opłacanie składek w wysokości zmiennej, uzależnionej od wartości osiąganych dochodów.

Rezygnacja z wysokich składek i przejście na niskie składki ZUS od dochodu możliwe jest po spełnieniu kilku warunków. Podstawowym warunkiem jest spełnienie kryterium przychodowego. Przychody firmy osiągnięte w roku poprzednim nie mogą bowiem przekraczać kwoty 120 tys. zł.

W ramach ulgi mały ZUS plus podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne nie może przekroczyć 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego na dany rok. Nie może być też niższa niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w danym roku.

Zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami przedsiębiorcy mogą korzystać z tej ulgi maksymalnie przez 36 miesięcy (3 lata) w ciągu kolejnych 60 miesięcy (5 lat) prowadzenia firmy.

Oznacza to, że przedsiębiorca może opłacać składki ZUS od dochodu przez okres 3 lat, po czym traci prawo do korzystania z tego przywileju i zobligowany jest – przez okres kolejnych dwóch lat – do opłacania składek w normalnej wysokości. Ponowne uzależnienie składek ZUS od dochodu może nastąpić dopiero po upływie tych kolejnych 2 lat.

Przepisy wprowadzające Mały ZUS Plus weszły w życie w lutym 2020 r. Wspomniane 36 miesięcy minęło zatem w lutym 2023 r. Oznacza to, że osoby, które zaczęły korzystać z tej preferencji od samego początku obowiązywania przepisów, w tym roku utraciły na dwa lata możliwość opłacania składek ZUS od dochodu i tym samym zmuszone zostały do opłacania wysokich składek w standardowej wysokości.

Kto może skorzystać z dodatkowych 12 miesięcy Małego ZUS Plus?

Nowelizacja ustawy nie wprowadza zmiany w istniejącym już przepisie o 36-miesięcznym limicie. Do ustawy dodany został jedynie nowy przepis, który wydłuża o 12 miesięcy możliwość opłacania niższych składek dla wszystkich tych osób, które obecnie korzystają z tego rozwiązania (pkt.1) lub utracą prawo do korzystania z niego w 2023 r. (pkt.2).

1. Przedsiębiorcy, którzy korzystają w trakcie 2023 r. z Małego ZUS Plus i których przychód w roku poprzedzającym nie przekroczył 120 tys. zł, będą mogli dłużej opłacać niższe składki ZUS dodatkowo przez kolejny rok przy spełnieniu wymaganych warunków.
2. Wydłużenie o rok okresu opłacania obniżonych składek obejmie również wszystkich tych, którzy już utracili prawo do ich opłacania. Prawo do dodatkowych 12 miesięcy ulgi uzyskają zatem np. Ci przedsiębiorcy, którzy Mały ZUS Plus wykorzystywali od lutego 2020 r. i musieli przejść na składki ryczałtowe w lutym 2023 r. Jeśli przedsiębiorca zakończył korzystanie z Małego ZUS-u Plus w 2023 r., ponieważ minęło już 36 miesięcy, ale nadal spełnia pozostałe warunki ustawowe, będzie mógł zgłosić się do ZUS od 1 sierpnia 2023.r do 31 grudnia 2023 r. Od kolejnego miesiąca ponownie będzie mógł opłacać składki w ramach tej ulgi. Jemu też przysługiwać będzie 12 dodatkowych miesięcy ulgi.
   Ta ostatnia grupa osób nie uzyska jednak wstecznie prawa do opłacania niższych składek za okres od lutego do lipca 2023 r. Dodatkowe 12 miesięcy ulgi uzyskają oni bowiem dopiero po złożeniu do ZUS nowego zgłoszenia do ubezpieczeń po dniu 1 sierpnia 2023 r. Dodatkowy rok ulgi przyznany zostanie od miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonane zostanie takie zgłoszenie. Co istotne, nowe zgłoszenie złożone musi zostać w terminie do dnia 31 grudnia 2023 r.
   Przykładowo, jeśli przedsiębiorca w 2023 r. wykorzystał już przysługujące mu 36 miesięcy ulgi, to w sierpniu po spełnieniu warunków może ponownie zgłosić się z odpowiednim kodem tytułu ubezpieczenia i od następnego miesiąca, tj. od września 2023 r. do sierpnia 2024 r. może ponownie korzystać z przysługującej mu ulgi mały ZUS plus.

Ewa Stolarczyk, ABAK S.A.