Wystawianie faktur VAT na żądanie nabywcy
Kto ma obowiązek wystawiania faktury VAT?
Fakturę VAT jest zobowiązany wystawić podatnik (w uproszczeniu przedsiębiorca), który:
1. dokonał sprzedaży (przez sprzedaż zgodnie z art.2 pkt. 22 ustawy o VAT rozumie się: odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium Polski, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów),
2. dokonał dostawy towarów i świadczenia usług, których krajem opodatkowania jest inny niż Polska kraj (tzw. sprzedaż VAT NP),
jeżeli czynności te (wymienione w pkt 1 i 2) dokonywane są na rzecz innego podatnika podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze (czyli w uproszczeniu na rzecz podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą) lub na rzecz osoby prawnej niebędącej podatnikiem.
Kiedy nie ma obowiązku wystawienia faktury VAT?
Nie ma obowiązku wystawiania faktur w odniesieniu do:
- sprzedaży zwolnionej od podatku podmiotowo lub przedmiotowo (chyba, że faktury zażąda nabywca towaru/usługi),
- sprzedaży dokonanej na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej (chyba, że faktury zażąda nabywca towaru/usługi).
Zatem sprzedawca nie musi wystawiać fakturygdy:
1) nabywcą towaru/usługi jest osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej (w przypadku każdej sprzedaży opodatkowanej i zwolnionej).
2) przy sprzedaży zwolnionej od podatku,i to zarówno, gdy nabywcą jest osoba fizyczna, jak i inny podmiot (przedsiębiorca, stowarzyszenie, uczelnia, szkoła itp. itd.).
Faktury na żądanie nabywcy
Jednocześnie nałożono na sprzedawców obowiązek wystawienia faktury na żądanie nabywcy. Dotyczy to zarówno żądania zgłoszonego przez:
1) podatników nabywających towary lub usługi zwolnione od podatku, (np. jeżeli żądanie zgłosi firma wynajmująca lokal od osoby fizycznej zwolnionej podmiotowo z VAT)
2) każdą osobę niebędącą podatnikiem (osoby fizyczne będące konsumentami).
Fakturę taką należy wystawić, jeżeli żądanie jej wystawienia zostało zgłoszone w terminie 3 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym dostarczono towar lub wykonano usługę bądź otrzymano całość lub część zapłaty.
Po upływie tego terminu przedmiotowej faktury (dokumentującej sprzedaż na rzecz osoby fizycznej oraz dokumentującej sprzedaż zwolnioną od podatku – niezależnie kto jest odbiorcą świadczenia) w ogóle już wystawiać nie trzeba (ale nadal istnieje taka możliwość).
Faktury na żądanie dotyczą również faktur zaliczkowych, potwierdzających otrzymanie całości lub części zapłaty przed wykonaniem czynności zwolnionych albo na rzecz osoby fizycznej
Faktury na żądanie nie dotyczą faktur wystawianych na rzecz przedsiębiorców, gdzie istnieje bezwzględny obowiązek ich wystawienia bez zgłaszania żądania w terminie do 15 dnia miesiąca następującego po dniu powstaniu obowiązku podatkowego.
Faktury na żądanie dla osób fizycznych nie dotyczą równieżczynności wymienionych w art. 19a ust. 5 pkt 4 ustawy o VAT (czyli m.in. dostawy mediów i świadczenia usług telekomunikacyjnych, najmu, dzierżawy leasingu, stałej obsługi prawnej i biurowej, ochrony osób oraz usług ochrony, dozoru i przechowywania mienia). W takich przypadkach sprzedawca nie ma obowiązku wystawienia faktury, nawet jeżeli nabywca zgłosi takie żądanie.
Terminy wystawienia faktury na żądanie nabywcy
1) nie później niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano dostawy towaru lub wykonano usługę lub otrzymano całość bądź część zapłaty – jeżeli żądanie wystawienia faktury zostało zgłoszone do końca miesiąca, w którym dostarczono towar lub wykonano usługę bądź otrzymano całość lub część zapłaty,
2) nie później niż 15. dnia od dnia zgłoszenia żądania – jeżeli żądanie wystawienia faktury zostało zgłoszone po upływie miesiąca, w którym dostarczono towar lub wykonano usługę bądź otrzymano całość lub część zapłaty.
Wskazane terminy dotyczą także sytuacji, gdy żądanie ze strony nabywcy dotyczy faktury zaliczkowej.
Ewa Stolarczyk, ABAK S.A.