Nowa matryca stawek VAT – zmiany stawek podatku od towarów i usług od 1 lipca 2020

Od 1 listopada 2019 r. obowiązuje nowa treść załączników nr 3 i 10 do ustawy o VAT, ale na podstawie przepisów przejściowych będą one stosowane dopiero od 1 lipca 2020 r. (art. 7 ustawy zmieniającej z 9 sierpnia 2019 r.).

• Załącznik nr 3
• Załącznik nr 10

Są to załączniki, w których są wymienione towary i usługi opodatkowane stawkami 8% i 5%. Od 1 lipca 2020 r. klasyfikacja statystyczna PKWIU 2008 używana w załącznikach 3 i 10 zostanie zastąpiona w przypadku towarów Nomenklaturą Scaloną CN, a w przypadku usług klasyfikacją PKWiU 2015. W przypadku towarów, nowa treść tych załączników zostanie znacznie uproszczona poprzez dążenie do stosowania jednej (takiej samej) stawki podatku dla całych działów CN. Ograniczona w związku z tym zostanie liczba przypadków, gdy podobne towary (towary takiej samej kategorii) są opodatkowane różnymi stawkami VAT.

Wiąże się z tym konieczność zmiany stawek dla niektórych towarów. Najczęściej obowiązywać będzie zasada obniżania stawek VAT („równania w dół”), ale nie bezwzględnie, gdyż w przypadku niektórych towarów stawka VAT ulegnie podwyższeniu:

Obniżenie stawki VAT		Podwyższenie stawki VAT
Towary	Zmiana stawki VAT	Towary	Zmiana stawki VAT
Owoce tropikalne, cytrusowe i podzwrotnikowe CN 08, niektóre orzechy (pistacjowe, migdały, kokosowe)	ze stawki 8% na 5%	Niektóre przyprawy nieprzetworzone (np. gałka muszkatołowa, kwiat muszkatołowy, kmin, szafran, kurkuma)	ze stawki 5% na 8%
Pieczywo CN 19 Było: 5% gdy data minimalnej trwałości lub terminu przydatności do spożycia nie przekracza 14 dni, 8% gdy przekracza 14 dni Wyroby ciastkarskie CN 19 Było: 8% gdy data minimalnej trwałości lub terminu przydatności do spożycia nie przekracza 45 dni, 23%  gdy przekracza 45 dni	zamiast trzech stawek (5%, 8% i 23%) zależnych od daty przydatności do spożycia na 5%	Homary i ośmiornice oraz inne skorupiaki, mięczaki i bezkręgowce wodne (m.in. kraby, langusty, krewetki, ostrygi, małże, ślimaki) oraz przetwory z nich, kawior oraz namiastki kawioru	ze stawki 5% na 23%
Zupy, buliony, żywność homogenizowana i dietetyczna w tym również dietetyczne środki spożywcze specjalnego przeznaczenia medycznego	ze stawki 8% na 5%	Lód używany do celów spożywczych i innych celów chłodniczych	ze stawki 8% na 23%
Musztarda, przyprawa słodka papryka, niektóre przyprawy przetworzone (np.. pieprz, gałka muszkatołowa, tymianek)	ze stawki 23% na 8%	Drewno opałowe	ze stawki 8% na 23%
Artykuły higieniczne (podpaski, tampony higieniczne, pieluchy)	ze stawki 8% na 5%	Posiłki, których składnikiem są: 1) homary i ośmiornice oraz inne towary objęte CN 0306-0308 (np. krewetki, małże czy ślimaki), 2) kawior lub namiastki kawioru objęte CN 1604, 3) przetwory z homarów i ośmiornic oraz innych towarów objętych CN 1603 00 i CN 1605.	z 8% na 23%
Produkty dla niemowląt i dzieci, tj. żywność przeznaczona dla niemowląt i małych dzieci, smoczki, pieluszki oraz foteliki samochodowe	ze stawki 8% na 5%

O ile w przypadku towarów nastąpi wiele zmian w wysokości stawek podatku VAT, usługi najczęściej pozostaną opodatkowane podatkiem VAT według dotychczasowych stawek podatku. Wyjątek stanowić będzie:

1. Wprowadzenie obniżonych stawek podatku VAT na świadczenie niektórych usług w postaci dostarczania drogą elektroniczną książek, gazet, dzienników i czasopism,
2. Wprowadzenie stawki 8% na świadczenie usług polegających na licencjonowaniu programów komputerowych stanowiących wyroby medyczne w rozumieniu ustawy o wyrobach medycznych (poz. 73 nowego załącznika nr 3 do ustawy o VAT).

Z dniem 1 listopada 2019 r. także art. 2 pkt 30 ustawy o VAT otrzymał nowe brzmienie, które będzie stosowane od dnia 1 lipca 2020 r. Z nowej definicji wynikać będzie, że przedrostek „ex” będzie mógł poprzedzać różne symbole, tj. symbole grupowań Nomenklatury scalonej (CN) oraz symbole grupowań klasyfikacji wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej (przede wszystkim symbole grupowań PKWiU). Zmiana ta związana jest z decyzją ustawodawcy o zastąpieniu określania towarów innych niż obiekty budowlane symbolami PKWiU na określanie ich kodami CN.

Wysokość podatku w gastronomii

Nie zawsze czynności dokonywane w ramach działalności gastronomicznej stanowią świadczenie usług w rozumieniu VAT. Według przepisów unijnych oraz orzecznictwa unijnego czynności te z punktu widzenia VAT mogą stanowić dostawy towarów. Jest tak na przykład w przypadku sprzedaży posiłków na wynos czy w przypadku posiłków zamawianych na telefon.

Przez wiele lat najczęściej przyjmowano, że takie dostawy mogą korzystać z opodatkowania stawką 5% na podstawie art. 41 ust. 2a w zw. z poz. 28 załącznika nr 10 do ustawy o VAT (tj. jako dostawy gotowych posiłków i dań). Sytuację zmieniło wydanie w tej kwestii przez Ministra Finansów niekorzystnej dla podatników interpretacji ogólnej z 24 czerwca 2016 r. (sygn. PT1.050.3.2016.156). Interpretacja ta nie jest jednak dla podatników wiążąca, a w konsekwencji wielu podatników nadal stosuje stawkę 5% do dostaw towarów dokonywanych w ramach działalności gastronomicznej, zaś organy podatkowe rzadko takie postępowanie kwestionują.

Stan prawny w tym zakresie ulegnie zmianie. Od 1 lipca 2020 r. będzie stosowany, dodany 1 listopada 2019 r., art. 41 ust. 12f ustawy o VAT. Ustanawia on jako zasadę opodatkowanie według stawki VAT 8% wszystkich czynności (tj. do dostaw towarów i świadczenia usług), które według PKWiU z 2015 r. są klasyfikowane jako usługi związane z wyżywieniem.

Przykład

Podatnik prowadzi pizzerię i oferuje sprzedaż pizzy z dowozem. Obecnie do takich dostaw podatnik stosuje stawkę VAT w wysokości 5% (uznając stanowisko zajęte przez Ministra Finansów w interpretacji ogólnej za nieprawidłowe). Od 1 lipca 2020 r. postępowanie takie będzie jednoznacznie nieprawidłowe, gdyż według art. 41 ust. 12f ustawy o VAT dostawy takie będą opodatkowane podatkiem VAT według stawki 8% (a w niektórych przypadkach nawet 23%, np. w przypadku pizzy z owocami morza).

Stawka 8% nie będzie miała jednak zastosowania do całej sprzedaży składającej się na takie czynności. Istnieć będą trzy grupy wyłączeń z zakresu stosowania stawki 8% na podstawie art. 41 ust. 12f ustawy o VAT. Dostawa towarów objętych tymi wyłączeniami będzie opodatkowana stawką 23%. Są to:

1. napoje inne niż wymienione w załączniku nr 3 lub załączniku nr 10 do ustawy o VAT lub w przepisach wykonawczych wydanych na jej podstawie, w tym ich przygotowanie i podanie;
2. towary nieprzetworzone przez podatnika, inne niż wymienione w załączniku nr 3 lub załączniku nr 10 do ustawy o VAT lub w przepisach wykonawczych wydanych na jej podstawie;
3. posiłki, których składnikiem są:

• homary i ośmiornice oraz inne towary objęte CN 0306-0308 (np. krewetki, małże czy ślimaki),
• kawior lub namiastki kawioru objęte CN 1604,
• przetwory z homarów i ośmiornic oraz innych towarów objętych CN 1603 00 i CN 1605.

Przykład

Podatnik prowadzący restaurację ma w ofercie, między innymi, danie z ośmiornicy. Obecnie sprzedaż takiego dania korzysta z opodatkowania podatkiem VAT według stawki 8%. Od 1 lipca 2020 r. jego sprzedaż będzie opodatkowana podatkiem VAT według stawki 23%.

Ewa Stolarczyk, Abak S.A.