Jednorazowe rozliczanie straty w podatku dochodowym PIT i CIT

1. Rok 2020 jest pierwszym rokiem podatkowym w którym podatnicy mają możliwość jednorazowego rozliczenia straty poniesionej
od 1 stycznia 2019 r. w ramach danego źródła przychodów,zamiast dotychczasowych pięciu lat.

2. W związku ze stanem epidemii COVID-19 w ramach Tarczy Antykryzysowej podatnicy, którzy ponieśli stratę w 2020 r., po spełnieniu określonych warunków, mogą ją rozliczyć wstecznie z dochodem roku 2019 poprzez dokonanie korekty zeznania podatkowego za ten rok.

1. Jednorazowe rozliczenie straty poniesionej od 1 stycznia 2019 r.

Możliwość rozliczenia straty w całości (do kwoty ustawowego limitu) dotyczy zarówno przedsiębiorców opodatkowanych podatkiem dochodowym od osób fizycznych, jak i rozliczających się na podstawie przepisów o podatku dochodowym od osób prawnych.

Zgodnie art.9 ust.3 ustawy o PDOF oraz z art.7 ust.5 ustawy o PDOP w brzmieniu obowiązującym od 1  stycznia 2019r., o wysokość straty ze źródła przychodów, poniesionej w roku podatkowym, podatnik może opcjonalnie, zgodnie ze swoim wyborem:

• obniżyć dochód uzyskany z tego źródła w najbliższych kolejno po sobie następujących pięciu latach podatkowych, z tym że kwota obniżenia w którymkolwiek z tych lat nie może przekroczyć 50% wysokości tej straty, albo
• obniżyć jednorazowo dochód uzyskany z tego źródła w jednym z najbliższych kolejno po sobie następujących pięciu lat podatkowych o kwotę nieprzekraczającą 5.000.000 zł; nieodliczona kwota przekraczająca limit podlega rozliczeniu w pozostałych latach tego pięcioletniego okresu, z tym że kwota obniżenia w którymkolwiek z tych lat nie może przekroczyć 50% wysokości tej straty.

Pierwszy sposób to funkcjonująca od dawna metoda odliczenia straty w ciągu 5 kolejno po sobie następujących lat podatkowych i bez przekroczenia w jednym roku 50% jej kwoty. Powoduje to konieczność rozliczenia straty w czasie w okresie co najmniej dwóch lat podatkowych.

Natomiast druga metoda zakłada, że stratę można odliczyć w jednym z 5 kolejnych następujących po sobie lat podatkowych jednorazowo – maksymalnie do wysokości 5.000.000 zł. Natomiast jeżeli strata będzie wyższa niż wskazany limit 5.000.000 zł, to nieodliczona w ten sposób kwota (nadwyżka) będzie mogła zostać rozliczona na ogólnych zasadach, tj. w pozostałych latach z tego 5-letniego okresu, ale z zastosowaniem limitu 50% odliczenia w jednym roku.

Te dwie równorzędne zasady odliczania straty podatkowej mają zastosowanie do strat powstałych począwszy od roku podatkowego rozpoczynającego się po dniu 31 grudnia 2018 r.

To oznacza, że w przypadku kiedy rokiem podatkowym jest rok kalendarzowy po raz pierwszy jednorazowo można rozliczyć stratę poniesioną w 2019 r. z dochodem osiągniętym w 2020 r. Dopiero w rozliczeniu rocznym składanym za 2020 r. przedsiębiorca, który wykazał stratę w 2019 r., może ją rozliczyć w całości, oczywiście o ile osiągnął wystarczająco wysoki dochód, pozwalający na zmniejszenie podstawy opodatkowania za 2020 r. o pełną kwotę straty z 2019 r.

W odniesieniu do strat poniesionych w latach 2015 – 2018 stosuje się zasady dotychczasowe, tj. o wysokość straty ze źródła przychodów, poniesionej w roku podatkowym, można obniżyć dochód uzyskany z tego źródła w najbliższych kolejno po sobie następujących pięciu latach podatkowych, z tym że wysokość obniżenia w którymkolwiek z tych lat nie może przekroczyć 50% kwoty tej straty. Nie występuje w tym przypadku możliwość jednorazowego rozliczenia straty z dochodem jednego roku.

Możliwość dokonania jednorazowego rozliczenia straty (w ramach limitu 5.000.000 zł) ułatwia szybszą poprawę sytuacji finansowej przedsiębiorcy, który z różnych przyczyn poniósł stratę (np. z powodu podjęcia ryzyka biznesowego czy też dokonania dużych nakładów inwestycyjnych). Pozwala to na obniżenie podatku w znacznym wymiarze już w kolejnym roku podatkowym, zamiast rozbijania rozliczenia na mniejsze kwoty i rozciągania go w czasie. Zwiększy także pewność przedsiębiorców, w tym również tych początkujących, co do „odzyskania” zainwestowanych wcześniej środków. Tym bardziej, że nie mają oni przecież gwarancji, iż w kolejnych kilku latach podatkowych uda im się osiągnąć dochody pozwalające na pełne rozliczenie straty lub w skrajnych przypadkach – że ich przedsiębiorstwo będzie dalej trwać. Odczują to zwłaszcza ci podatnicy, którzy osiągną dochód jedynie w jednym z 5 lat podatkowych następujących po roku, w którym wykazali rozliczaną stratę. Gdyby bowiem nie druga metoda jednorazowego odliczenia, to w ich przypadku, ze względu na brak dochodów w pozostałych latach, część poniesionej straty w ogóle nie zostałaby odliczona.

2. Możliwość wstecznego rozliczenia straty za 2020 r.

W 2020 r. mają szczególne zastosowanie art.52k ustawy o PDOF oraz art. 38f ustawy o PDOP wskazujące, że podatnicy, którzy z powodu COVID-19, w rozumieniu ustawy z 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz.U. poz. 374 z późn. zm.):

1) ponieśli stratę w roku podatkowym 2020 (podatnicy PIT) albo w roku podatkowym, który rozpoczął się przed 1 stycznia 2020 r., a zakończy się po 31 grudnia 2019 r., lub rozpoczął się po 31 grudnia 2019 r., a przed 1 stycznia 2021 r (podatnicy CIT). oraz

2) uzyskali w roku podatkowym, o którym mowa w pkt 1, przychody niższe o co najmniej 50% od przychodów uzyskanych w roku podatkowym bezpośrednio poprzedzającym pierwszy rok podatkowy, o którym mowa w pkt 1

– mogą jednorazowo obniżyć o wysokość tej straty, nie więcej jednak niż o kwotę 5.000.000 zł, dochód uzyskany w roku podatkowym bezpośrednio poprzedzającym rok podatkowy, o którym mowa w pkt 1.

W przypadku upływu terminu do złożenia zeznania lub złożenia zeznania za rok podatkowy, w którym dokonywane jest obniżenie na podstawie ust. 1, podatnik składa korektę zeznania. Złożenie korekty zeznania za 2019 r. jest możliwe po ostatecznym ustaleniu straty za 2020 r.

Ewa Stolarczyk, Abak S.A.