Zmiany w zakresie obowiązku zatrudniania pracownika w trakcie sporu sądowego

W dniu 22 września 2023 r. weszły w życie istotne zmiany w zakresie ochrony pracowników, którzy odwołali się od wypowiedzenia lub rozwiązania umowy o pracę do Sądu Pracy.

I. Obowiązek zatrudniania wszystkich pracowników

Na podstawie znowelizowanych przepisów Kodeksu postępowania cywilnego, Sąd Pracy I instancji wydając wyrok przywracający pracownika do pracy, nakaże jego natychmiastowe dopuszczenie do pracy, nawet jeżeli pracodawca zdecyduje się na odwołanie od wyroku do Sądu Pracy II instancji.

Zmiany dotyczą wszystkich pracowników (również pracowników nieobjętych szczególną ochroną stosunku pracy), którzy:

1. odwołali się do Sądu Pracy od wypowiedzenia umowy o pracę albo od rozwiązania umowy o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia,
2. żądają uznania bezskuteczności wypowiedzenia umowy o pracę albo przywrócenia do pracy,
3. złożyli do Sądu Pracy wniosek o zobowiązanie pracodawcy do dalszego zatrudnienia w czasie trwania procesu.

Sąd Pracy w (nieprawomocnym) wyroku I instancji przywracającym pracownika do pracy orzeknie o obowiązku dalszego zatrudniania pracownika, aż do czasu prawomocnego zakończenia postępowania. Sąd nie ma w tym zakresie swobody decyzyjnej i jeżeli wyda wyrok przywracający pracownika do pracy, będzie musiał także uwzględnić wniosek pracownika o zobowiązanie pracodawcy do dalszego zatrudnienia pracownika, aż do czasu prawomocnego zakończenia postępowania. Samo zgłoszenie wniosku przez pracownika z żądaniem dalszego zatrudnienia obliguje sąd do jego uwzględnienia.

II. Obowiązek zatrudniania pracowników objętych szczególną ochroną stosunku pracy

W przypadku pracowników podlegających szczególnej ochronie trwałości stosunku pracy (np. osoby w wieku przedemerytalnym, chronieni działacze związkowi), obowiązek ich dopuszczenia do pracy może zostać zrealizowany na wcześniejszym etapie – już w trakcie rozpoznawania sprawy przez Sąd Pracy I instancji.

Dotyczy to pracowników, którzy:

1. podlegali szczególnej ochronie przed rozwiązaniem lub wypowiedzeniem stosunku pracy (tabela poniżej)
2. odwołali się do Sądu Pracy od wypowiedzenia umowy o pracę albo odwołali się do Sądu Pracy od rozwiązania umowy o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia,
3. żądają uznania bezskuteczności wypowiedzenia umowy o pracę albo przywrócenia do pracy,
4. złożyli wniosek o zabezpieczenie ich roszczenia poprzez zobowiązanie pracodawcy do dalszego zatrudnienia pracownika, aż do czasu prawomocnego zakończenia sprawy.

Sąd Pracy udziela zabezpieczenia (nakaże dalsze zatrudnienie) na podstawie uprawdopodobnienia roszczenia pracownika – czyli przedstawienia argumentów przemawiających za tym, że żądanie przywrócenia do pracy może zostać uwzględnione.

Postanowienie o zabezpieczeniu może zostać uchylone wyłącznie na wniosek pracodawcy, który wykaże, że po udzieleniu zabezpieczenia (czyli po dopuszczeniu pracownika do pracy na czas trwania procesu) zaistniały nowe okoliczności, które uzasadniają zwolnienie pracownika z pracy w trybie dyscyplinarnym (art. 52 k.p.). Zmiana postanowienia o zabezpieczeniu będzie niedopuszczalna.

Ewa Stolarczyk, ABAK S.A.