Wyjaśnienia MF dotyczące definicji transakcji dla celów limitu 15 tys. zł

Definicja transakcji dla określenia limitu płatności gotówkowych między przedsiębiorcami w wysokości 15 000 zł nie została niestety określona ani w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej ani w ustawach o podatkach dochodowych.

Zgodnie z odpowiedzią na interpelację poselską (nr 9279) podsekretarza stanu w Ministerstwie Finansów z 8 lutego 2017 r., nr DD6.054.5.2017 przez transakcję i jednorazową wartość transakcji należy rozumieć taką czynność prawną (umowę) zawieraną w związku z prowadzoną przez strony działalnością gospodarczą, w wykonaniu której dokonywana jest co najmniej jedna płatność. Art. 22 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej nie wprowadza czasowego ograniczenia okresu sumowania wielu płatności, składających się na pojedynczą transakcję. Może się zatem okazać, że jedna transakcja obejmuje transfery pieniężne dokonane w ciągu kilku lat (np. w przypadku zawarcia umowy realizowanej etapami, takiej jak umowa wdrożeniowa czy umowa o roboty budowlane). W konsekwencji, jednorazowa wartość transakcji oznacza ogólną wartość wierzytelności lub zobowiązań, określoną w umowie zawartej między przedsiębiorcami.

Jeśli zatem przedsiębiorcy współpracują np. na podstawie umowy o współpracę, w której określono wprost całkowitą kwotę zobowiązania przekraczającą 15.000 zł, dla określenia jednorazowej wartości transakcji należy przyjąć tę całą wartość niezależnie od liczby wystawionych faktur i dokonanych płatności na podstawie tej umowy. W takim przypadku do ustalenia wartości limitu sumujemy poszczególne faktury albo płatności wynikające z umowy.
W przypadku umów o stałe świadczenie usług, zawartych na czas nieokreślony, wyjaśniono, że jeżeli całkowita wartość transakcji nie wynika wprost z treści umowy, lecz zależy od czasu jej trwania – co dotyczyć może między innymi umów o stałe świadczenie usług zawartych na czas nieokreślony np. usługi księgowe, informatyczne – wówczas należałoby przyjąć, że pojęcie jednorazowej wartości transakcji odnosi się do poszczególnych okresów rozliczeniowych (np. miesięcznych, kwartalnych, rocznych), za które przysługuje wynagrodzenie. W tych przypadkach do ustalenia wartości limitu bierzemy pod uwagę poszczególne okresy rozliczeniowe i nie sumujemy kolejnych faktur lub płatności.
W przypadku umowy leasingu wynagrodzenie finansującego jest płatne co do zasady okresowo, zgodnie z harmonogramem określonym w umowie, jednakże poszczególne płatności składają się na całkowite zobowiązanie korzystającego, które może przekraczać kwotę stanowiącą równowartość 15.000 zł. Dla oceny przestrzegania obowiązku, o którym mowa w art. 22 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, decydująca powinna być zatem w przypadku umowy leasingu suma wierzytelności przysługujących finansującemu. W takim przypadku do ustalenia wartości limitu sumujemy poszczególne faktury albo płatności wynikające z umowy leasingu.
W przypadku dostaw realizowanych etapami jeżeli umowa określa harmonogram realizacji dostawy, wówczas jednorazową wartość transakcji stanowi suma wierzytelności z tytułu całej dostawy, a nie należności z tytułu realizacji poszczególnych etapów.
W przypadku umów ramowych, które określają warunki udzielania i realizacji zamówień, w tym również ich termin, lecz nie kreują zobowiązania do spełnienia świadczeń o określonej wartości (nie określają minimalnych obrotów) np. umowa o współpracy bez konkretnych wartości zobowiązań jednorazowa wartość transakcji odnosi się do wartości poszczególnych zamówień. W tych przypadkach do ustalenia wartości limitu bierzemy pod uwagę poszczególne zamówienia i nie sumujemy kolejnych faktur lub płatności.

Zgodnie z odpowiedzią podsekretarza stanu w Ministerstwie Finansów (z 8 lutego 2017 r., nr DD6.054.4.2017) na interpelację poselską nr 9278 limit transakcji gotówkowych między przedsiębiorcami ma zastosowanie ma zastosowanie również w sytuacji, gdy jedną ze stron transakcji jest przedsiębiorca zagraniczny. Dokonanie płatności na rzecz kontrahenta zagranicznego z pominięciem rachunku płatniczego może wiązać się zatem z brakiem możliwości ujęcia wydatku w kosztach podatkowych.

Ewa Stolarczyk

7 marca 2017 r., Olsztyn