Ustawa o pomocy obywatelom Ukrainy – preferencje podatkowe PIT i CIT

Ustawa z dnia 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa (Dz.U. z 2022, poz. 583, dalej: ustawa o pomocy obywatelom Ukrainy) przewiduje preferencje podatkowe dla podmiotów niosących pomoc, jak również korzystających z tej pomocy w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT) i podatku dochodowego od osób prawnych (CIT).

Są to regulacje w zakresie preferencyjnego (kosztowego i przychodowego) rozliczenia darowizn, których celem jest przeciwdziałanie skutkom działań wojennych na terytorium Ukrainy przekazanych określonym podmiotom.

1. Możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów darowizn przeznaczanych na cele związane z przeciwdziałaniem skutkom działań wojennych na terytorium Ukrainy

a) Kosztem uzyskania przychodów są koszty wytworzenia lub cena nabycia rzeczy/praw będących przedmiotem darowizn przekazanych w okresie od dnia 24 lutego 2022 r. do dnia 31 grudnia 2022 r. na cele związane z przeciwdziałaniem skutkom działań wojennych na terytorium Ukrainy.

Koszty te muszą być poniesione na rzecz:

• organizacji, o których mowa w art. 3 ust. 2 i 3 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, lub równoważnym organizacjom określonym w przepisach regulujących działalność pożytku publicznego obowiązujących na terytorium Ukrainy,
• jednostek samorządu terytorialnego,
• Rządowej Agencji Rezerw Strategicznych,
• podmiotów wykonujących na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub na terytorium Ukrainy działalność leczniczą lub działalność z zakresu ratownictwa medycznego.

Warunkiem zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów jest to, aby koszty wytworzenia lub cena nabycia nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów, w tym poprzez odpisy amortyzacyjne.

Nie podlegają rozliczeniu jako koszty uzyskania przychodów darowizny przeznaczone na cele związane z przeciwdziałaniom skutkom działań wojennych na terytorium Ukrainy przekazane bezpośrednio osobom fizycznym.

b) Kosztem uzyskania przychodów są koszty poniesione z tytułu nieodpłatnego świadczenia (np. nieodpłatne użyczenie mieszkania), którego celem jest przeciwdziałanie skutkom działań wojennych na terytorium Ukrainy, realizowanego w okresie od dnia 24 lutego 2022 r. do dnia 31 grudnia 2022 r.

Świadczenia te muszą być realizowane na rzecz 4 grup podmiotów wskazanych ww. pkt a).

Warunkiem zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów jest to, aby świadczenia nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów, w tym poprzez odpisy amortyzacyjne.

Nie podlegają rozliczeniu jako koszty uzyskania przychodów wydatki poniesione z tytułu nieodpłatnego świadczenia na cele związane z przeciwdziałaniom skutkom działań wojennych na terytorium Ukrainy realizowane bezpośrednio na rzecz osób fizycznych.

2. Wyłączenie z przychodów darowizn otrzymanych przez podmioty wymienione w ww. pkt 1)

Przychodem nie są wartości darowizn oraz nieodpłatnych świadczeń przekazanych na cele związane z przeciwdziałaniem skutkom działań wojennych na terytorium Ukrainy (o których mowa w art. 52zg ustawy o PIT i art. 38x ustawy o CIT) otrzymanych w okresie od dnia 24 lutego 2022 r. do dnia 31 grudnia 2022 r. przez podatników, tzn.:

• organizacji, o których mowa w art. 3 ust. 2 i 3 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, lub równoważnym organizacjom określonym w przepisach regulujących działalność pożytku publicznego obowiązujących na terytorium Ukrainy,
• jednostek samorządu terytorialnego,
• Rządowej Agencji Rezerw Strategicznych,
• podmiotów wykonujących na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub na terytorium Ukrainy działalność leczniczą lub działalność z zakresu ratownictwa medycznego.

W związku z powyższym, jeżeli podmiot komercyjny otrzymuje od innego podmiotu komercyjnego darowiznę przeznaczoną na cele związane z przeciwdziałaniem skutkom działań wojennych na terytorium Ukrainy, to nie będzie ona korzystało z ww. preferencji podatkowej. Wówczas wartość ww. darowizn oraz nieodpłatnych świadczeń będzie stanowiła przychód.

3. Zwolnienie od podatku dochodowego świadczeń pieniężnych dla osób fizycznych i podmiotów podlegających pod CIT z tytułu zapewnienia zakwaterowania i wyżywienia obywatelom Ukrainy

Ustawa o pomocy obywatelom Ukrainy wprowadza na gruncie ustaw podatku dochodowym od osób fizycznych i podatku dochodowego od osób prawnych zwolnienie od podatku dochodowego dla świadczenia pieniężnego, o którym mowa w art. 13 ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy. Są to świadczenia pieniężne, które mogą być wypłacane każdemu podmiotowi, w szczególności osobie fizycznej prowadzącej gospodarstwo domowe, który zapewni zakwaterowanie i wyżywienie obywatelom Ukrainy, którzy przybyli na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej bezpośrednio z terytorium Ukrainy w związku z działaniami wojennymi prowadzonymi na terytorium tego państwa, oraz obywatelom posiadających Kartę Polaka, którzy wraz z najbliższą rodziną z powodu tych działań wojennych przybyli na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Świadczenia te mogą być przyznawane na wniosek ww. podmiotu, na okres nie dłuższy niż 60 dni. Okres wypłaty świadczenia może być przedłużony w szczególnie uzasadnionych przypadkach.

Wysokość przedmiotowego świadczenia ustalona została w §2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 15 marca 2022 r. w sprawie maksymalnej wysokości świadczenia pieniężnego przysługującego z tytułu zapewnienia zakwaterowania i wyżywienia obywatelom Ukrainy oraz warunków przyznawania tego świadczenia i przedłużania jego wypłaty (Dz.U. 2022, poz. 605) i wynosi 40,00 zł za osobę dziennie.

Ewa Stolarczyk, ABAK S.A.