Ulga rehabilitacyjna w rocznym zeznaniu podatników PIT

W zeznaniu rocznym podatnik podatku dochodowego od osób fizycznych, który spełnia określone warunki, może skorzystać z odliczenia od dochodu wydatków na cele rehabilitacyjne oraz wydatków związanych z ułatwieniem wykonywania czynności życiowych, poniesionych w roku podatkowym przez podatnika będącego osobą niepełnosprawną lub podatnika, na którego utrzymaniu pozostają osoby niepełnosprawne.

Podstawą prawną odliczenia w ramach ulgi rehabilitacyjnej jest art. art. 26 ust. 1 pkt 6, ust. 7a-7g ustawy o PIT oraz art. 11 ust. 1 ustawy z 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne. Z odliczenia ulgi rehabilitacyjnej mogą skorzystać podatnicy opodatkowujący dochody skalą podatkową (PIT-37 i PIT-36) oraz podatnicy zryczałtowanego podatku dochodowego (PIT-28). Odliczenie ulgi rehabilitacyjnej nie jest możliwe w przypadku podatników rozliczających się 19% podatkiem liniowym (PIT-36L).

Kto może korzystać z ulgi rehabilitacyjnej?

Z odliczeń w formie ulgi rehabilitacyjnej skorzysta osoba, która posiada:

orzeczenie o zakwalifikowaniu przez organy orzekające do jednego z trzech stopni niepełnosprawności (stopień znaczny, umiarkowany i lekki) lub
decyzję przyznającą rentę z tytułu całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy, rentę szkoleniową albo rentę socjalną, albo
orzeczenie o niepełnosprawności, wydane na podstawie odrębnych przepisów, w przypadku gdy osoba ta nie ukończyła 16 roku życia.

Ilekroć w przepisach jest mowa o osobach zaliczonych do:

1) I grupy inwalidztwa – należy przez to rozumieć odpowiednio osoby, w stosunku do których, na podstawie odrębnych przepisów, orzeczono:

a) całkowitą niezdolność do pracy oraz niezdolność do samodzielnej egzystencji albo

b) znaczny stopień niepełnosprawności;

2) II grupy inwalidztwa – należy przez to rozumieć odpowiednio osoby, w stosunku do których, na podstawie odrębnych przepisów, orzeczono:

a) całkowitą niezdolność do pracy albo

b) umiarkowany stopień niepełnosprawności.

Wydatki, które można odliczyć w ramach ulgi rehabilitacyjnej

Przepis art. 26 ust. 7a ustawy o PIT zawiera zamknięty katalog wydatków, które mogą być odliczane w ramach ulgi rehabilitacyjnej. Wyróżnić możemy 3 rodzaje wydatków, które można odliczyć w ramach ulgi rehabilitacyjnej, są to:

A. wydatki nielimitowane odliczane na podstawie dokumentów stwierdzających ich wysokość:

adaptacja i wyposażenie mieszkań oraz budynków mieszkalnych stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności;
przystosowanie pojazdów mechanicznych do potrzeb wynikających z niepełnosprawności;
zakup i naprawa indywidualnego sprzętu, urządzeń i narzędzi technicznych niezbędnych w rehabilitacji oraz ułatwiających wykonywanie czynności życiowych, stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności, z wyjątkiem sprzętu gospodarstwa domowego;
zakup wydawnictw i materiałów (pomocy) szkoleniowych, stosownie do potrzeb wynikających z niepełnosprawności;
odpłatność za pobyt na turnusie rehabilitacyjnym;
odpłatność za pobyt na leczeniu w zakładzie lecznictwa uzdrowiskowego, za pobyt w zakładzie rehabilitacji leczniczej, zakładach opiekuńczo-leczniczych i pielęgnacyjno-opiekuńczych oraz odpłatność za zabiegi rehabilitacyjne;
opieka pielęgniarska w domu nad osobą niepełnosprawną w okresie przewlekłej choroby uniemożliwiającej poruszanie się oraz usługi opiekuńcze świadczone dla osób niepełnosprawnych zaliczonych do I grupy inwalidztwa;
opłacenie tłumacza języka migowego;
kolonie i obozy dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnej oraz dzieci osób niepełnosprawnych, które nie ukończyły 25. roku życia;
odpłatny, konieczny przewóz na niezbędne zabiegi leczniczo-rehabilitacyjne:

osoby niepełnosprawnej – karetką transportu sanitarnego,
osoby niepełnosprawnej, zaliczonej do I lub II grupy inwalidztwa, oraz dzieci niepełnosprawnych do lat 16 – również innymi środkami transportu niż wymienione w lit. a;

B. wydatki limitowane do kwoty 2280 zł rocznie (nie jest wymagane posiadanie dokumentów stwierdzających ich wysokość)

opłacenie przewodników osób niewidomych I lub II grupy inwalidztwa oraz osób z niepełnosprawnością narządu ruchu zaliczonych do I grupy inwalidztwa
utrzymanie psa asystującego, o którym mowa w ustawie o rehabilitacji zawodowej, przez osoby niewidome oraz osoby z niepełnosprawnością narządu ruchu;
używanie samochodu osobowego, stanowiącego własność (współwłasność) osoby niepełnosprawnej lub podatnika mającego na utrzymaniu osobę niepełnosprawną albo dziecko niepełnosprawne, które nie ukończyło 16. roku życia – w wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 2280 zł;

C. wydatki ponad limit 100 zł odliczane na podstawie dokumentów stwierdzających ich wysokość

wydatki na leki – w wysokości stanowiącej różnicę pomiędzy faktycznie poniesionymi wydatkami w danym miesiącu a kwotą 100 zł, jeśli lekarz specjalista stwierdzi, że osoba niepełnosprawna powinna stosować określone leki (stale lub czasowo)

Warunki korzystania z ulgi rehabilitacyjnej

Aby skorzystać z ulgi rehabilitacyjnej, trzeba być podatnikiem, który osiągnął dochód. W związku z tym, jeżeli dochody podatnika nie pozawalają na odliczenie poniesionych przed podatnika wydatków w danym roku podatkowym nie będzie on miał możliwości ich odliczenia w zeznaniu podatkowym za kolejny rok czy kolejne lata.

Odliczeniu podlegają tylko te wydatki, które nie zostały sfinansowane (dofinansowane) ze środków zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych, zakładowego funduszu aktywności, Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych lub ze środków Narodowego Funduszu Zdrowia, zakładowego funduszu świadczeń socjalnych albo nie zostały zwrócone podatnikowi w jakiejkolwiek formie. W przypadku gdy wydatki były częściowo sfinansowane (dofinansowane) z ww. funduszy, odliczeniu podlega różnica pomiędzy poniesionymi wydatkami a kwotą sfinansowaną (dofinansowaną) z tych funduszy lub zwróconą w jakiejkolwiek formie.

Dokumentowanie wydatków

Wydatki wymienione w grupie A i C muszą być udokumentowane. Podatnik korzystający z ulgi powinien posiadać paragony, faktury, umowy lub inne dokumenty, które podczas ewentualnej kontroli pozwolą mu na udokumentowanie poniesionych wydatków. W przypadku wydatków wymienionych w grupie B, nie jest wymagane posiadanie dokumentów stwierdzających ich wysokość. Jednakże na żądanie organów podatkowych podatnik jest obowiązany przedstawić dowody niezbędne do ustalenia prawa do odliczenia, w szczególności:

wskazać z imienia i nazwiska osoby, które opłacono w związku z pełnieniem przez nie funkcji przewodnika;
okazać certyfikat potwierdzający status psa asystującego.

Opiekun osoby niepełnosprawnej a ulga rehabilitacyjna

Z odliczenia ulgi rehabilitacyjnej skorzystać może również podatnik, na którego utrzymaniu pozostają:

małżonek, dzieci własne i przysposobione, dzieci obce przyjęte na wychowanie, pasierbowie, rodzice, rodzice współmałżonka, rodzeństwo, ojczym, macocha,

– jeżeli dochody tych osób niepełnosprawnych nie przekraczają dwunastokrotności kwoty renty socjalnej określonej w ustawie z dnia 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej w wysokości obowiązującej w grudniu roku podatkowego. Do dochodów nie zalicza się alimentów na rzecz dzieci oraz zasiłku pielęgnacyjnego, świadczenia uzupełniającego dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji oraz jednorazowego świadczenia pieniężnego na rzecz emerytów i rencistów (13 emerytury). W 2020 r. kwota tego dochodu wynosi 14 400 zł. W takim przypadku dowody poniesienia kosztów mogą dotyczyć opiekuna (np. faktury mogą być wystawiane na jego imię i nazwisko).

Ewa Stolarczyk, Abak S.A.