Ulga dla klasy średniej

Z dniem 1 stycznia 2022 r., w wyniku wdrożenia rozwiązań tzw. Polskiego Ładu wprowadzono do ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych możliwość rozliczenia tzw. ulgi dla klasy średniej.

Ulga polega na odliczeniu od dochodu kwoty, która jest ustalana indywidualnie w oparciu o wysokość uzyskanych przychodów.

Kto może skorzystać z ulgi dla klasy średniej?

Ulga dla klasy średniej dotyczy przedsiębiorców rozliczających się według skali podatkowej oraz pracowników (umowa o pracę, stosunek służbowy, praca nakładcza, spółdzielczy stosunek pracy), jeżeli osiągane przez nich przychody (dochody dla działalności) podlegające opodatkowaniu w danym roku podatkowym mieszczą w przedziale:

1. od 68.412 zł do 102.588 zł (I próg ulgi) – wartość ulgi wynosi wówczas od 23 zł do 13.452 zł odliczenia od podstawy opodatkowania, a więc podatnik zapłaci wówczas rocznie od 3,91 zł do 2.286,84 zł mniej podatku dochodowego (wraz ze wzrostem wynagrodzenia kwota ulgi rośnie);
2. od 102.588 zł do 133.692 zł (II próg ulgi) – wartość ulgi wynosi wówczas od 13.452 zł  do 15 zł odliczenia od podstawy opodatkowania, co oznacza, że korzyść podatnika wyniesie od 2.286,84 zł do 2,64 zł (wraz ze wzrostem wynagrodzenia kwota ulgi maleje).

Ulga nie dotyczy przedsiębiorców opodatkowanych podatkiem liniowym i podatkiem zryczałtowanym, a także innych podatników opodatkowanych skalą podatkową (zleceniobiorców, wykonawców umów o dzieło, emerytów, otrzymujących zasiłki z ubezpieczenia społecznego, uzyskujących wynagrodzenia z tytułu kontraktów menedżerskich albo z tytułu powołania).

Ulga dla klasy średniej a zaliczki na podatek dochodowy

Przedsiębiorca:

Zastosowanie mają limity roczne ale ulgę można stosować już na poziomie zaliczek miesięcznych albo kwartalnych. W przypadku przedsiębiorców rozliczającym ulgę jest sam podatnik, który odlicza ulgę od dochodu osiągniętego od początku roku podstawiając aktualne dane w ujęciu narastającym do dwóch wzorów. Przedsiębiorca, który rozlicza się na podstawie zaliczek uproszczonych, w ciągu roku z ulgi nie skorzysta. W zeznaniu rocznym będzie miał do niej prawo jeśli spełni warunki do ulgi. Podobnie przedsiębiorca, która na etapie kalkulacji zaliczek nie uwzględnia ulgi – może ją odliczyć w zeznaniu rocznym, jeśli przysługuje mu takie prawo.

Pracownik:

W przypadku pracowników ulgę rozlicza pracodawca jak płatnik podatku PIT  w ujęciu miesięcznym, a po zakończeniu roku podatkowego pracownik składając zeznanie stosuje ulgę przy zastosowaniu limitów rocznych. Pracodawca jest zobowiązany uwzględniać ulgę dla klasy średniej, kalkulując co miesiąc wysokość zaliczki na podatek PIT w każdym przypadku, gdy miesięczny przychód ze stosunku pracy pracownika mieści się w przedziale pomiędzy:

5.701 zł i 8.549 zł (I próg ulgi) lub

8.549 zł i 11.141 zł (II próg ulgi).

Ulga w skali miesiąca będzie miała wpływ na kwotę netto wynagrodzenia pracownika w skali miesiąca od 20 gr. do ponad 190 zł. w zależności od poziomu przychodu miesięcznego.

Przychodami ze stosunku pracy są, oprócz świadczeń pieniężnych, również świadczenia rzeczowe oraz nieodpłatne (np. PPK w części finansowanej przez pracodawcę, pakiety medyczne, dodatkowe ubezpieczenia).

W kwocie przychodów nie uwzględnia się jednak przychodów zwolnionych oraz zasiłków pieniężnych z ubezpieczenia społecznego, w tym również w sytuacji, gdy są one wypłacane przez zakłady pracy.

W trakcie roku pracodawca przy obliczaniu zaliczek na podatek jest zobowiązany do stosowania ulgi w przypadku kiedy miesięczne przychody pracownika mieszczą się w przedziale od 5.701 zł do 11.141 zł, dlatego pracownik nie musi składać wniosku do płatnika o stosowanie tej ulgi.

Natomiast jeżeli pracownik nie chce, aby pracodawca stosował ulgę dla klasy średniej w trakcie roku, powinien złożyć wniosek do pracodawcy o niestosowaniu ulgi dla klasy średniej.

Pracownik taki wniosek składa odrębnie dla każdego roku podatkowego. Ulga przestanie być stosowana przez płatnika najpóźniej od następnego miesiąca po złożeniu wniosku

Ulga dla klasy średniej uwzględniana w miesięcznych zaliczkach nie ma charakteru definitywnego – oznacza to, że nawet jeżeli pracownik w trakcie roku jest uprawniony do ulgi w miesięcznych zaliczkach, to nie oznacza, że dokonując rozliczenia rocznego z tej ulgi skorzysta. Może się też okazać, że ulga naliczona przez pracodawcę w ujęciu miesięcznym jest niższa lub wyższa od ulgi w skali roku.

Rezygnacja z ulgi dla klasy średniej w trakcie roku przez pracownika nie oznacza utraty prawa do skorzystania z niej po zakończeniu roku w zeznaniu rocznym. Prawo to przysługuje jednak wyłącznie po spełnieniu warunków zarówno w zakresie źródeł przychodów (przychody ze stosunku pracy i pozarolnicza działalność gospodarcza na skali podatkowej), jak i limitów rocznym w przedziale od 68.412 zł do 133.692 zł.

Zeznanie roczne małżonków a ulga dla klasy średniej

W przypadku wyboru przez małżonków wspólnego zeznania (jeśli małżonkowie spełniają warunki do złożenia takiego wspólnego zeznania), każdy z małżonków może odliczyć ulgę dla pracowników lub podatników osiągających przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej obliczoną według wzorów prezentowanych powyżej od połowy sumy łącznych przychodów uzyskanych przez małżonków w roku podatkowym, przy czym takie uprawnienie przysługuje również wtedy, gdy jeden z małżonków nie osiąga żadnych dochodów.

Ewa Stolarczyk, ABAK S.A.