Polski Ład 2.0 – odliczanie składki zdrowotnej przez przedsiębiorców w 2022 r.

W wyniku zmian dokonanych przez Polski Ład 2.0 zapłacone składki zdrowotne mają wpływ na wysokość podatku dochodowego za 2022 r. opłacanego przez przedsiębiorców w formie podatku liniowego, ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych lub karty podatkowej. Niestety nie można tutaj mówić o powrocie do stanu sprzed 2022 r., bo rozwiązanie zaproponowane podatnikom przez ustawodawcę jest znacznie mniej atrakcyjne niż to obowiązujące do końca 2021 r.

Podatek liniowy

Przedsiębiorca, który zdecydował się na opodatkowanie uzyskiwanych dochodów z pozarolniczej działalności gospodarczej podatkiem liniowym, w 2022 r. zyskał możliwość ujęcia w kosztach albo odliczenia od dochodu wyznaczającego podstawę opodatkowania zapłaconych w trakcie roku składek na ubezpieczenie zdrowotne z uwzględnieniem limitu w kwocie 8 700 zł rocznie.

Mogą to być składki zapłacone przez podatnika w danym roku podatkowym za siebie i za osobę z nim współpracującą – limit kwotowy jest wspólny. Niezależnie od tego, czy podatnik zdecyduje się na zaliczenie składek do kosztów podatkowych, czy na ich odliczenie od dochodu, łączna kwota pomniejszenia nie może przekroczyć w danym roku 8 700 zł. Rzeczywista oszczędność na podatku dochodowym od osób fizycznych nie przekroczy w roku podatkowym 1 653 zł (8 700 zł × 19 proc.).

W przepisach przejściowych prawodawca doprecyzował, że podatnik opodatkowany podatkiem liniowym może uwzględnić składki zapłacone przed 1 lipca 2022 r. przy identyfikacji zaliczek za okres od czerwca (względnie II kwartał 2022 r.) do końca tego roku. Innymi słowy, z rozliczeniem w rachunku podatkowym składek zapłaconych do końca czerwca 2022 r. podatnik nie musi czekać do końca roku.

Jeżeli składki zapłacone w pierwszym półroczu 2022 r. wyniosły albo przekroczyły 8700 zł, podatnik może w całości rozliczyć je w kosztach podatkowych, już identyfikując zaliczkę za czerwiec (II kwartał 2022 r.) odprowadzaną do urzędu skarbowego w lipcu, konsumując tym samym cały roczny limit zmniejszenia.

Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych

Podatnicy opłacający ryczałt od przychodów ewidencjonowanych z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej zyskali możliwość odliczenia od przychodów identyfikujących podstawę opodatkowania części zapłaconej w danym roku podatkowym składki na ubezpieczenie zdrowotne. Odliczeniu podlega 50 proc. składek na ubezpieczenie zdrowotne zapłaconych w roku podatkowym:

1. z tytułu pozarolniczej działalności gospodarczej opodatkowanej w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych,
2. za osoby współpracujące z podatnikiem opodatkowanym w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych

– jeżeli nie zostały zwrócone podatnikowi w jakiejkolwiek formie.

Ustawodawca nie wprowadza tutaj maksymalnego limitu kwotowego odliczenia składki zdrowotnej, ale w przypadku przedsiębiorców opłacających ryczałt od przychodów ewidencjonowanych już same składki na ubezpieczenie zdrowotne mają zryczałtowany charakter.

Dokonując odliczenia od przychodu, podatnik uwzględnia połowę zapłaconych w danym roku składek na ubezpieczenie zdrowotne.

Tym samym podatnik może pomniejszyć przychód identyfikujący podstawę naliczenia ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych maksymalnie o kwotę:

• 2038,58 zł (11 × 335,94 zł + 381,81 zł) – przy przychodach z działalności gospodarczej nieprzekraczających w 2022 r. 60 000 zł;
• 3270,30 zł (11 × 559,89 zł + 381,81 zł) – przy przychodach z działalności gospodarczej w 2022 r. od 60 000 zł do 300 000 zł;
• 5733,86 zł (11 × 1007,81 zł + 381,81 zł) – przy przychodach z działalności gospodarczej w 2022 r. przekraczających 300 000 zł.

Inaczej niż u podatników opodatkowanych liniowym PIT ze względu na różnorodność stawek ryczałtu nie można w uniwersalny sposób wyznaczyć kwoty oszczędności na podatku. W zależności od wysokości odliczenia i stosowanej stawki ryczałtu nominalna roczna oszczędność może wynieść od zaledwie ok. 61 zł do 975 zł.

Zasady opodatkowania ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych wprowadzone w ramach Polskiego Ładu 2.0 podatnicy mogą stosować, począwszy od ryczałtu należnego za czerwiec 2022 r. albo za II kwartał 2022 r. Przy jego obliczaniu podatnicy podatku zryczałtowanego mogą uwzględnić składki na ubezpieczenie zdrowotne, wg limitu 50 proc., zapłacone przed 1 lipca 2022 r.

Karta podatkowa

Przedsiębiorcy, którzy opłacają podatek w formie karty podatkowej zyskali prawo do obniżenia zobowiązania podatkowego ustalonego w formie decyzji podatkowej o kwotę stanowiącą 19 proc. składki zdrowotnej zapłaconej przez przedsiębiorcę w roku podatkowym, w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą opodatkowaną w tej formie.

Podatnicy, dokonujący po dniu 30 czerwca 2022 r. wpłaty podatku dochodowego w formie karty podatkowej, mogą pomniejszyć wysokość wpłat o 19% składek na ubezpieczenie zdrowotne zapłaconych  w okresie styczeń -czerwiec 2022 r.

Ewa Stolarczyk, ABAK S.A.