26 listopada 2024 r. w Dzienniku Ustaw pod pozycją 1757 opublikowano ustawę z 19 listopada 2024 r. o zmianie ustawy o podatku rolnym, ustawy o podatkach i opłatach lokalnych oraz ustawy o opłacie skarbowej, która wprowadza szereg istotnych zmian w podatku od nieruchomości. Nowelizacja ustawy jest konsekwencją wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 4 lipca 2023 r. (sygn. akt SK 14/21), w którym Trybunał orzekł o niekonstytucyjności definicji budowli, wynikającej z ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, będącej podstawą wymiaru podatku od nieruchomości.

Zmienione przepisy weszły w życie od 1 stycznia 2025 roku. W przepisach o podatku od nieruchomości pojawiły się nowe definicje pojęć budynku i budowli, które nie odwołują się już do prawa budowlanego.

W ustawie zostało wprost zapisane, że budowlą jest obiekt niebędący budynkiem, co ma powodować możliwość jednoznacznego rozróżnienia tych obiektów.

1. Nowa definicja budynku (opodatkowanego od powierzchni)

Zgodnie z nową definicją, zawartą w znowelizowanym art. 1a ust. 1 pkt 1 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych budynek to obiekt wzniesiony w wyniku robót budowlanych, wraz z instalacjami zapewniającymi możliwość jego użytkowania zgodnie z przeznaczeniem, trwale związany z gruntem, wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych oraz który posiada fundamenty i dach, z wyłączeniem obiektu, w którym są lub mogą być gromadzone materiały sypkie, materiały występujące w kawałkach albo materiały w postaci ciekłej lub gazowej, którego podstawowym parametrem technicznym wyznaczającym jego przeznaczenie jest pojemność.

Instalacje, o których mowa w tym przepisie, to np. instalacja elektroenergetyczna, wodociągowa, kanalizacyjna, cieplna, telekomunikacyjna czy gazowa, ale również inne – w zależności od przeznaczenia budynku (np. w szpitalu może to być również instalacja tlenowa).

Od 1 stycznia 2025 r. obiekty, w których są lub mogą być gromadzone materiały sypkie, materiały występujące w kawałkach albo materiały w postaci ciekłej lub gazowej, których podstawowym parametrem technicznym wyznaczającym ich przeznaczenie jest pojemność, nie będą uznawane za budynki nawet wtedy, gdy będą posiadały wszystkie cechy definicyjne budynku.

2. Nowa definicja budowli (opodatkowanej od wartości początkowej wynikającej z ewidencji środków trwałych)

Od 1 stycznia 2025 r. budowla to:

a) obiekt niebędący budynkiem, wymieniony w załączniku nr 4 do ustawy o podatkach i opłatach lokalnych wraz z instalacjami zapewniającymi możliwość jego użytkowania zgodnie z przeznaczeniem,

b) elektrownia wiatrowa, elektrownia jądrowa i elektrownia fotowoltaiczna, biogazownia, biogazownia rolnicza, magazyn energii, kocioł, piec przemysłowy, kolej linowa, wyciąg narciarski oraz skocznia, w części niebędącej budynkiem – wyłącznie w zakresie ich części budowlanych,

c) urządzenie budowlane – przyłącze oraz urządzenie instalacyjne, w tym służące oczyszczaniu lub gromadzeniu ścieków, oraz inne urządzenie techniczne, bezpośrednio związane z budynkiem lub obiektem, o którym mowa w lit. a, niezbędne do ich użytkowania zgodnie z przeznaczeniem,

d) urządzenie techniczne inne niż wymienione w lit. a–c – wyłącznie w zakresie jego części budowlanych,

e) fundamenty pod maszyny oraz pod urządzenia techniczne, jako odrębne pod względem technicznym części przedmiotów składających się na całość użytkową

– wzniesione w wyniku robót budowlanych, także w przypadku, gdy stanowią część obiektu niewymienionego w ustawie.

Po nowelizacji zostaje utrzymana zasada pierwszeństwa kwalifikacji obiektu jako budynku. Przed dokonaniem opodatkowania podatnik musi ustalić najpierw, czy dany obiekt jest budynkiem, a dopiero gdy okaże się, że nie – będzie miał obowiązek przeanalizowania jego kwalifikacji do kategorii budowli. Zamknięty katalog obiektów – budowli z załącznika nr 4 do ustawy zawiera 28 pozycji

Na liście tej znalazło się co najmniej kilka pozycji, co do których w stanie prawnym obowiązującym do końca 2024 r. istniały wątpliwości dotyczące opodatkowania ich jako budowli.

Niektóre z nich (np. obiekty kontenerowe) mogą w tym stanie prawnym podlegać opodatkowaniu – w zależności od okoliczności – jako budowle albo jako budynki.

3. Miejsca postojowe i garaże w budynkach mieszkalnych

Trybunał Konstytucyjny w październiku 2023 r. orzekł o niezgodności z Konstytucją RP uregulowań, które umożliwiają – na potrzeby podatku od nieruchomości – uznanie wyodrębnionego garażu znajdującego się w budynku mieszkalnym za część budynku o charakterze odmiennym niż mieszkalny. Przedmiotem opodatkowania podatkiem od nieruchomości może być zarówno sam budynek, jak i jego część. Taką częścią jest m. in. będący przedmiotem odrębnej własności (stanowiący odrębną nieruchomość lokalową) garaż usytuowany w budynku mieszkalnym. Pomiędzy podatnikami a organami podatkowymi istniał spór co do tego, jaką stawką podatku od nieruchomości należy opodatkować taki wyodrębniony prawnie garaż – czy właściwą dla budynków mieszkalnych, czy też wyższą, dla budynków pozostałych. Także sądy nie prezentowały w tym zakresie jednolitego stanowiska. Od 1 stycznia 2025 r. zgodnie z dodanym do art. 1a ustawy ustępem 2c za część mieszkalną budynku mieszkalnego uznaje się także pomieszczenie przeznaczone do przechowywania pojazdów w tym budynku.

4. Nowe definicje w ustawie

Od 1 stycznia 2025 r. na gruncie podatku od nieruchomości obowiązują definicje:

1. obiektu budowlanego – którym będą budynek lub budowla, z wyłączeniem wyrobisk górniczych, a także niewielkie obiekty stanowiące:
   a) obiekty kultu religijnego – w szczególności kapliczki, krzyże przydrożne i figury,
   b) obiekty architektury ogrodowej – w szczególności posągi i figurki ogrodowe, wodotryski, mostki,
   c) pergole, murowane grille i oczka wodne,
   d) obiekty użytkowe służące rekreacji codziennej i utrzymaniu porządku – w szczególności śmietniki, wiaty na wózki dziecięce i rowery oraz obiekty stanowiące wyposażenie placów zabaw dla dzieci;
2. robót budowlanych – którymi będą prace polegające na budowie, odbudowie, rozbudowie, nadbudowie, przebudowie lub montażu, do których stosuje się przepisy Prawa budowlanego;
3. trwałego związania z gruntem – czyli takiego połączenia obiektu budowlanego z gruntem, które zapewnia temu obiektowi stabilność i możliwość przeciwdziałania czynnikom zewnętrznym niezależnym od działania człowieka, mogącym zniszczyć lub spowodować przemieszczenie lub przesunięcie się obiektu budowlanego na inne miejsce.

Ewa Stolarczyk, ABAK S.A.

Od 1 stycznia 2025 r. nowym rozwiązaniem dla niektórych przedsiębiorców będzie możliwość wyboru kasowego rozliczania przychodów i kosztów uzyskania przychodów do celów podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT).  W metodzie kasowej przychód będzie powstawał w dacie uregulowania należności, a nie memoriałowo w dacie dokonania dostawy towaru albo świadczenia usługi.

Przez uregulowanie należności będzie rozumiane również częściowe uregulowanie należności, a także wpłaty na poczet dostaw towarów i usług, które zostaną wykonane w następnych okresach sprawozdawczych. Przychodem będzie zatem również, np. zapłacona zaliczka, przedpłata czy zapłacona rata.

Czekanie na zapłatę z wykazaniem przychodu do celów podatkowych jest w metodzie kasowej ograniczone w czasie.  Mimo braku zapłaty przychód powstanie nie później niż w terminie 2 lat, licząc od daty wystawienia faktury albo likwidacji działalności gospodarczej.

Oznacza to, że z upływem 2 lat licząc od daty wystawienia faktury albo od likwidacji prowadzonej działalności gospodarczej podatnik i tak będzie obowiązany rozpoznać przychód z działalności gospodarczej, nawet jeżeli w tym czasie nie otrzyma od kontrahenta zapłaty wynikającej z wystawionej faktury. Kasowy PIT daje nam możliwość tylko przesunięcia w czasie podatku dochodowego od kontrahentów niepłacących w terminie, a nie jego umorzenia.

Kogo dotyczy metoda kasowa PIT?

Z nowego rozwiązania mogą skorzystać podatnicy podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT) prowadzący samodzielnie działalność gospodarczą opodatkowaną według skali podatkowej, podatkiem liniowym albo podatkiem IP BOX i rozliczający się na podstawie pkpir, a także podatnicy opodatkowani ryczałtem ewidencjonowanym. Jak wyjaśniło Ministerstwo Finansów, samodzielne prowadzenie działalności nie oznacza, że w tej działalności podatnik nie może zatrudniać pracowników.

Z metody kasowej nie skorzystają natomiast podatnicy, którzy prowadzą działalność gospodarczą w formie spółek cywilnych i osobowych (spółki jawne i partnerskie).

Jakie przychody można rozliczać metodą kasową PIT?

Metoda kasowa będzie miała zastosowanie wyłącznie do przychodów, które:

1. wynikają z transakcji zawieranych między podatnikiem a przedsiębiorcą w rozumieniu ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców, (metoda kasowa nie dotyczy transakcji na rzecz konsumentów) oraz
2. są udokumentowane fakturami wystawionymi w terminach określonych zgodnie z przepisami VAT.

Te dwa warunki muszą być spełnione łącznie.

Brak wystawienia faktury dla przedsiębiorcy w terminie wynikającym z przepisów ustawy VAT wyklucza stosowanie metody kasowej w PIT.

Kasowy PIT nie będzie miał zastosowania do przychodów z odpłatnego zbycia środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych ujętych w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych.

Metoda kasowa PIT a rozliczanie kosztów uzyskania przychodów

Podatnik, który zdecyduje się na stosowanie metody kasowej, musi rozliczać koszty podatkowe wynikające z transakcji dokonanych między podatnikiem a przedsiębiorcą w roku podatkowym, w którym ureguluje zobowiązanie wynikające z transakcji zawartej z innym przedsiębiorcą, nie wcześniej jednak niż w dacie poniesienia kosztu.

Zasada to ma zastosowanie do podatników prowadzących działalność gospodarczą opodatkowanych według skali podatkowej, podatkiem liniowym albo IP BOX. Z uwagi na brak kosztów podatkowych nie zastosują jej podatnicy opodatkowani ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych.

Metodą kasową nie są objęte koszty dotyczące wynagrodzeń pracowniczych czy też umów zlecenia, o dzieło rozliczanych w działalności wykonywanej osobiście. Metoda kasowa dotyczy wyłącznie kosztów poniesionych na rzecz przedsiębiorców. Nie dotyczy zakupu od osób fizycznych, np. na umowę kupna sprzedaży.

Metody kasowej nie stosuje się również do odpisów amortyzacyjnych. To oznacza, że podatnik stosujący taką metodę ma prawo rozliczyć odpisy amortyzacyjne, bez względu na datę zapłaty za nabycie środka trwałego.

W metodzie kasowej również:

1. częściowe uregulowanie należności,
2. wpłaty na poczet dostaw towarów i usług, które zostaną wykonane w następnych okresach sprawozdawczych

– mogą być rozliczane w kosztach podatkowych

Warunki skorzystania z metody kasowej PIT

1. przychody z prowadzonej samodzielnie działalności gospodarczej w roku bezpośrednio poprzedzającym rok podatkowy nie przekroczyły kwoty 1 mln zł. Metodę kasową PIT będą mogli stosować również podatnicy rozpoczynający prowadzenie działalności gospodarczej dla przychodów z tej działalności osiągniętych w roku jej rozpoczęcia. W tym przypadku nie obowiązuje limit 1 mln zł w roku bezpośrednio poprzedzającym rok podatkowy.
2. podatnik nie prowadzi ksiąg rachunkowych
3. podatnik złoży właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego sporządzone na piśmie oświadczenie o wyborze metody kasowej w terminie do dnia 20 lutego roku podatkowego, a w przypadku podatników rozpoczynających prowadzenie działalności gospodarczej w trakcie roku podatkowego – w terminie do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu rozpoczęcia działalności. Jeżeli rozpoczęcie działalności gospodarczej nastąpiło w grudniu roku podatkowego oświadczenie musi być złożone w terminie do końca roku podatkowego).

W przypadku dokonania wyboru metody kasowej PIT podatnik będzie zobowiązany do jej stosowania przez cały rok podatkowy. Dokonany wcześniej wybór metody kasowej rozliczania przychodów dotyczy wszystkich lat począwszy od roku złożenia oświadczenia, chyba że podatnik, w terminie do dnia 20 lutego roku podatkowego, zawiadomi na piśmie właściwego naczelnika urzędu skarbowego o rezygnacji z kasowej formy rozliczania podatku dochodowego od osób fizycznych.

Ewa Stolarczyk, ABAK S.A.

Szef Krajowej Administracji Skarbowej w interpretacji zmieniającej z 14 czerwca 2024 r., sygn. DOP3.8222.51.2024.CNRU zmienił z urzędu na niekorzyść podatników wcześniejszą korzystną interpretację podatkową z 30 czerwca 2023 r. (nr 0111-KDSB2-1.4011.166.2023.2.AZ), dotyczącą wydatków rozliczanych przez podatnika w ramach ulgi termomodernizacyjnej odliczanej od dochodu, wskazując, że czynności wymiany pokrycia dachowego na dachówkę, a także wymiany rynien, rur spustowych nie stanowią wydatków na docieplenie przegród budowlanych i w rezultacie nie zostały wymienione w katalogu wydatków objętych ulgą określonym w rozporządzeniu, a zatem ulga termomodernizacyjna nie może mieć w tym wypadku zastosowania.

Z wnioskiem o wydanie indywidualnej interpretacji podatkowej wystąpiła kobieta, która w 2022 r. wymieniła przeciekające pokrycie dachowe w swoim domu. Zapytała, czy może odliczyć wydatki na m.in. dachówkę, rynny, rury spustowe. Rok temu, w interpretacji z czerwca 2023 r., stanowisko Dyrektora KIS było pozytywne i potwierdziło, że w ramach ulgi termomodernizacyjnej można odliczyć od dochodu wydatki na wymianę pokrycia dachowego udokumentowane fakturami VAT.

Jednak po roku szef KAS uznał to stanowisko Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej za nieprawidłowe. Wyjaśnił, że w rozporządzeniu Ministra Inwestycji i Rozwoju z 21 grudnia 2018 r., określającym katalog wydatków podlegających odliczeniu, wymieniono m. in.:

1. materiały budowlane wykorzystywane do docieplenia przegród budowlanych, płyt balkonowych oraz fundamentów wchodzące w skład systemów dociepleń lub wykorzystywane do zabezpieczenia przed zawilgoceniem jako materiały budowlane i urządzenia oraz
2. docieplenie przegród budowlanych lub płyt balkonowych lub fundamentów jako usługi.

Zgodnie ze stanowiskiem Ministerstwa Rozwoju i Technologii dach budynku może być uznany jako przegroda budowlana w rozumieniu przepisów uprawniających do uzyskania ulgi termomodernizacyjnej. Jak wyjaśnia Ministerstwo Rozwoju i Technologii, samo pojęcie przegrody budowlanej nie zostało zdefiniowane w przepisach regulujących proces budowlany oraz w przepisach regulujących sprawy związane ze wspieraniem przedsięwzięć termomodernizacyjnych. Jednak wydzielenie z przestrzeni obiektu budowlanego jest możliwe wyłącznie w przypadku wykorzystania przegród poziomych lub ukośnych, a takimi są m. in. dachy.

W świetle powyższego wydatki poniesione na docieplenie dachu (rozumianego jako przegroda budowlana) należy uznać za wydatki na przedsięwzięcie termomodernizacyjne, które mogą zostać odliczone od dochodu podatnika w ramach ulgi termomodernizacyjnej, o której mowa w art. 26h ustawy PIT.

Niestety wydatki na wymianę/budowę dachu nie są ujęte w powołanym rozporządzeniu Ministra Inwestycji i Rozwoju z dnia 21 grudnia 2018 r. w sprawie określenia wykazu rodzajów materiałów budowlanych, urządzeń i usług związanych z realizacją przedsięwzięć termomodernizacyjnych, zatem ich brak w katalogu wydatków wymienionych w tym rozporządzeniu wyklucza ten rodzaj wydatku z możliwości zastosowania ulgi termomodernizacyjnej. (…) W związku z powyższym, podatniczka nie ma  możliwości odliczenia w ramach ulgi termomodernizacyjnej wydatków poniesionych na wymianę pokrycia dachowego, wymianę rynien i rur spustowych dokonaną w związku z wymianą dachu oraz prace blacharsko-dekarskie.

Szef KAS odmówił prawa do odliczenia w ramach ulgi termomodernizacyjnej wydatków poniesionych na wymianę pokrycia dachowego także w kolejnej interpretacji z 14 czerwca 2024 r., sygn. DOP3.8222.49.2024.CNRU zmieniającej z urzędu interpretację indywidualną z 24 maja 2023 r. Nr 0111-KDSB2-2.4011.97.2023.3.SD, wydaną przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej. W interpretacji zmieniającej szef KAS stwierdził również, że w ramach ulgi termomodernizacyjnej nie można odliczać wydatków poniesionych na wymianę pokrycia dachowego, rynien i rur spustowych dokonaną w związku z wymianą dachu.

Ewa Stolarczyk, ABAK S.A.

Nabywca towarów lub usług jest uprawniony do korygowania niektórych błędów na otrzymanej fakturze przez wystawienie noty korygującej. Na podstawie art.106k ust.1 ustawy o podatku od towarów i usług nabywca towaru lub usługi, który otrzymał fakturę zawierającą pomyłki, z wyjątkiem pomyłek w zakresie danych określonych w art. 106e ust. 1 pkt 8–15, może wystawić fakturę nazywaną notą korygującą.

Noty korygujące to rodzaj dokumentów korygujących zastrzeżony wyłącznie dla nabywcy, który poprzez ich wystawienie poprawia błędy na fakturze nie mające wpływu na wysokość podstawy opodatkowania i podatku należnego VAT.

Noty korygującej nie mogą wystawiać sprzedawcy, którzy korygują wszystkie błędy na wystawionej fakturze za pomocą faktur korygujących.

Zgodnie z wyrokiem NSA z 17 listopada 2009 r. (sygn. akt I FSK 1179/08) wystawienie noty korygującej to prawo nabywcy, a nie jego obowiązek. Jeśli sam nie chce wystawiać noty, może zwrócić się do sprzedawcy o wystawienie faktury korygującej.

Notą korygującą mogą być poprawiane przez nabywcę dane zawierające pomyłki dotyczące informacji wiążących się zwłaszcza z osobą sprzedawcy lub nabywcy lub z oznaczeniem towaru czy usługi. Nota korygująca nie może zmieniać żadnych danych które wpływają na rozliczenie VAT.

Nota korygująca – jakie dane może zmieniać?

Notą korygującą nabywca może zmieniać następujące dane faktury:

• imiona i nazwiska lub nazwy bądź nazwy skrócone sprzedawcy i nabywcy oraz ich adresy,
• numer identyfikacji podatkowej sprzedawcy i nabywcy,
• nazwa (rodzaj) towarów lub usługi.
• kolejny numer nadany w ramach jednej lub więcej serii, który w sposób jednoznaczny identyfikuje fakturę,
• dzień, miesiąc i rok wystawienia faktury oraz data sprzedaży.

Nota korygująca – jakich danych nie może zmieniać?

Za pomocą noty korygującej nie mogą być poprawiane następujące dane faktury:

• miara i ilość (liczba) sprzedanych towarów lub zakres wykonanych usług,
• cena jednostkowa towaru lub usługi bez kwoty podatku (cena jednostkowa netto),
• wartość towarów lub wykonanych usług, których dotyczy sprzedaż, bez kwoty podatku (wartość sprzedaży netto),
• kwoty wszelkich opustów lub obniżek cen, w tym w formie rabatu z tytułu wcześniejszej zapłaty, o ile nie zostały one uwzględnione w cenie jednostkowej netto,
• stawki podatku VAT
• suma wartości sprzedaży netto towarów lub wykonanych usług, z podziałem na poszczególne stawki podatku i zwolnionych od podatku oraz niepodlegających opodatkowaniu,
• kwota podatku od sumy wartości sprzedaży netto towarów (usług), z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku,
• kwota należności ogółem wraz z należnym podatkiem.

Zgodnie ze stanowiskiem organów podatkowych notą korygującą wystawianą przez nabywcę nie może być zmieniona całkowicie osoba kupującego. Taka zmiana może być dokonana tylko przez sprzedawcę, który musi w tym celu wystawić fakturę korygującą.

Jakie elementy powinna zawierać nota korygująca?

1. wyrazy „NOTA KORYGUJĄCA”;
2. numer kolejny i datę jej wystawienia;
3. imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług oraz ich adresy i numer za pomocą którego podatnik jest zidentyfikowany na potrzeby podatku, a także numer, za pomocą którego nabywca towarów lub usług jest zidentyfikowany na potrzeby podatku lub podatku od wartości dodanej;
4. dane zawarte w fakturze, której dotyczy faktura, o której mowa w ust. 1, określone w art. 106e ust. 1 pkt 1–6;
5. wskazanie treści korygowanej informacji oraz treści prawidłowej.

Samo wystawienie noty korygującej nie oznacza, że nabywca poprawił błąd. Aby tak się stało wystawca faktury lub faktury korygującej musi zaakceptować treść noty.

Wystawca noty nie musi jednak czekać z odliczeniem VAT aż otrzyma od wystawcy informację o akceptacji. Na możliwość odliczenia VAT, mimo braku w momencie dokonania odliczenia informacji od wystawcy potwierdzającej akceptację, wskazują również organy podatkowe.

Noty korygujące a obowiązkowy KseF

KSeF nie przewiduje możliwości wystawiania i przesyłania not korygujących w postaci ustrukturyzowanej, ze względu na ich specyfikę (fakt wystawiana przez nabywcę, a nie sprzedawcę. Do momentu wejścia w życie obowiązkowego system KSeF noty korygujące mogą być wystawiane i otrzymywane poza KSeF.

Od wejścia w życie obowiązkowego KSeF zostanie uchylony przepis art. 106k ustawy o VAT, który umożliwia wystawianie not korygujących. Faktury wystawiane zarówno w KSeF, jak i poza systemem nie będą mogły być korygowane za pomocą noty korygującej wystawianej przez nabywcę. Po wejściu obowiązkowego KSeF nastąpi całkowita likwidacja not korygujących zarówno w KSeF, jak i poza KSeF.

Aby naprawić błąd w fakturze (również w przypadku błędów formalnych mniejszej wagi) będzie mogła być wystawiona przez sprzedawcę wyłącznie faktura korygująca.

Ewa Stolarczyk, ABAK S.A.

Podatnicy podatku CIT dokonujący wyboru opodatkowania ryczałtem od dochodów spółek w trakcie roku podatkowego mają obowiązek zamknięcia ksiąg rachunkowych oraz sporządzenia sprawozdania finansowego zgodnie z przepisami o rachunkowości najpóźniej w ciągu trzech miesięcy od dnia bilansowego. W przypadku podatników, którzy wybrali opodatkowanie ryczałtem przed upływem przyjętego przez nich roku podatkowego, dzień bilansowy przypada na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego pierwszy miesiąc opodatkowania ryczałtem. W związku z powyższym termin na zamknięcie ksiąg rachunkowych na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego pierwszy miesiąc opodatkowania ryczałtem (tj. na dzień bilansowy, określony odrębnymi przepisami) upływa z końcem trzeciego miesiąca pierwszego roku opodatkowania ryczałtem – wyjaśnia Minister Finansów w interpretacji ogólnej Nr DD8.8203.1.2023 z dnia 25 stycznia 2024 roku.

Zgodnie z art. 28j ust. 5 ustawy o CIT podatnik może wybrać opodatkowanie ryczałtem również przed upływem przyjętego przez niego roku podatkowego, jeżeli na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego pierwszy miesiąc opodatkowania ryczałtem zamknie księgi rachunkowe oraz sporządzi sprawozdanie finansowe zgodnie z przepisami o rachunkowości. W tym przypadku księgi rachunkowe otwiera się na pierwszy dzień miesiąca opodatkowania ryczałtem.

Wcześniejsza linia interpretacyjna nie była jednolita, jednakże przeważało stanowisko, zgodnie z którym złożenie zawiadomienia o wyborze opodatkowania ryczałtem powinno być poprzedzone zamknięciem ksiąg rachunkowych oraz sporządzeniem sprawozdania finansowego, na co wskazuje interpretacja indywidualna z dnia 15 marca 2023 r. nr 0114-KDIP2-2.4010.40.2023.1.AS.

Zdaniem ekspertów było to stanowisko nieprawidłowe – analogicznie jak w przypadku przejścia na estoński CIT po zakończeniu roku podatkowego, podatnik w pierwszej kolejności zamyka księgi na dzień bilansowy, następnie do końca pierwszego miesiąca pierwszego roku podatkowego składa zawiadomienie o wyborze opodatkowania ryczałtem i na końcu – w okresie trzech miesięcy od dnia bilansowego sporządza sprawozdanie finansowe i przedstawia je właściwym organom na podstawie art. 52 ust. 1 ustawy o rachunkowości.

Należy wskazać że art. 28j ust. 5 ustawy o CIT nie stanowi odstępstwa od ogólnych reguł dotyczących przejścia na estoński CIT wyrażonych w art. 28j ust. 1 ustawy o CIT, tylko jest jego uzupełnieniem.

Na podstawie art. 28j ust. 5 podatnik ma możliwość przejścia na estoński CIT w zasadzie w każdej chwili, pod warunkiem, że najpierw zamknie księgi, następnie złoży stosowne zawiadomienie i na końcu sporządzi sprawozdanie finansowe w ciągu trzech miesięcy od dnia zamknięcia ksiąg.

Art. 28j ust. 5 ustawy o CIT stanowi wyraźnie, że sprawozdanie finansowe sporządzane jest „na dzień” oraz „zgodnie z przepisami o rachunkowości”, zatem wykładnia powyższego przepisu prowadząca do wniosku, iż podatnicy, którzy chcieliby przejść na estoński CIT mają niecały miesiąc na sporządzenie sprawozdania jest bardzo dyskusyjna i nie mająca oparcia w przepisach.

W związku z pojawiającymi się wątpliwościami w zakresie stosowania art. 28j ust. 5 ustawy o CIT, Minister Finansów w dniu 25 stycznia 2024 r. wydał interpretację ogólną Nr DD8.8203.1.2023 (opublikowana 30.01.2024 r.), w której wskazał, że treść art. 28j ust. 5 ustawy CIT nie modyfikuje terminu na zamknięcie ksiąg rachunkowych oraz sporządzenie sprawozdania finansowego, ani nie wymaga, aby czynności te zostały dokonane przed złożeniem zawiadomienia o wyborze opodatkowania ryczałtem. W rezultacie norma prawna zawarta w treści art. 28j ust. 5 ustawy CIT dopuszcza sytuację, w której podatnik najpierw złoży powyższe zawiadomienie, a dopiero później zamknie księgi rachunkowe na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego pierwszy miesiąc opodatkowania ryczałtem oraz sporządzi sprawozdanie finansowe za rok podatkowy poprzedzający pierwszy rok opodatkowania ryczałtem.

Ewa Stolarczyk, ABAK S.A.