Korzystna zmiana stanowiska MF w sprawie uwzględniania straty podatkowej do celów daniny solidarnościowej

Ministerstwo Finansów przychyla się do stanowiska dotyczącego możliwości uwzględniania strat z lat ubiegłych przy ustalaniu podstawy obliczania daniny solidarnościowej. Resort finansów zajął w tej sprawie stanowisko w odpowiedzi z 27 lipca 2023 r. na interpelację poselską nr 42274. Ministerstwo wskazało, że podziela stanowisko wyrażane w orzecznictwie sądowo-administracyjnym w zakresie możliwości uwzględniania straty z lat ubiegłych przy ustalaniu podstawy obliczenia daniny solidarnościowej. Resort zapowiada też odpowiednie doprecyzowanie tych kwestii w objaśnieniach podatkowych z 28 sierpnia 2019 r. ws. stosowania przepisów o daninie solidarnościowej zawartych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych aby wyeliminować pojawiające się wątpliwości interpretacyjne. Objaśnienia mają zostać uzupełnione o kwestie dotyczące możliwości uwzględniania strat z lat ubiegłych przy obliczeniu podstawy daniny.

Co to jest danina solidarnościowa?

Danina solidarnościowa dotycząca dochodów osób fizycznych została wprowadzona do polskiego systemu podatkowego 1 stycznia 2019 r. i stanowi dodatkowe obciążenie podatkowe. Danina wynosi 4 proc. od nadwyżki ponad 1 mln zł sumy dochodów uwzględnianych przy jej obliczaniu i pomniejszonych o przysługujące odliczenia. Została wprowadzona jako przedłożenie rządowe ustawą z dnia 23 października 2018 r. o Solidarnościowym Funduszu Wsparcia Osób Niepełnosprawnych, której obecny tytuł to ustawa o Funduszu Solidarnościowym . Na podstawie art. 30h ust. 2 ustawy PIT2 , przy obliczaniu daniny solidarnościowej są uwzględniane łączne dochody podatnika będącego osobą fizyczną, opodatkowane skalą podatkową, podatkiem liniowym oraz podatkiem od dochodów kapitałowych.

Niekorzystne stanowisko Krajowej Informacji Skarbowej

Zgodnie z art. 30h ust. 2 ustawy o PIT podstawę obliczenia daniny stanowi nadwyżka ponad 1 mln zł sumy dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych we wskazanych przepisach, po ich pomniejszeniu o odliczone:

• składki na ubezpieczenia społeczne,
• część składki zdrowotnej u podatników liniowych (w 2023 r. nie więcej niż 10 200 zł),
• kwoty, o których mowa w art. 30f ust. 5 ustawy o PIT, odliczane od podstawy obliczenia podatku od dochodów zagranicznej jednostki kontrolowanej.

Problem wynika z tego, że w art. 30h ust. 2 ustawy o PIT nie ma słowa o odliczaniu podatkowej straty z lat ubiegłych. Dla organów podatkowych to koronny argument. Twierdzą, że skoro strata z lat ubiegłych nie została wymieniona w tym przepisie, to nie ma możliwości jej odliczenia.

Odpowiedź MF na interpelację poselską

Od dłuższego czasu powstało szereg wątpliwości, które rozbieżnie rozstrzygane są w orzecznictwie sądów administracyjnych. W szczególności dotyczy to możliwości uwzględnienia w podstawie obliczenia daniny solidarnościowej strat z lat ubiegłych. Sądy odmawiając możliwości odliczenia straty przy ustalaniu podstawy obliczenia daniny solidarnościowej argumentują, że strata z lat ubiegłych nie została wymieniona w art. 30h ust. 2 ustawy PIT i przepis ten nie zawiera również odesłania do art. 9 tej ustawy.

W interpelacji poselskiej nr 42274 przywołano zarówno interpretację indywidualną Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 25 listopada 2022 r., zgodnie z którą przy obliczaniu podstawy obliczenia daniny solidarnościowej nie uwzględnia się strat z lat ubiegłych, gdyż nie zostały one wymienione w art. 30h ust. 2 ustawy o PIT (nr 0115-KDIT3.4011.691.2022.1.JG), jak również orzecznictwo sądów administracyjnych, w którym przyjmuje się, że przy ustalaniu dochodu stanowiącego podstawę obliczenia daniny solidarnościowej uwzględnia się również straty z lat poprzednich. W ocenie sądów administracyjnych, gdyby intencją racjonalnego ustawodawcy było uniemożliwienie odliczenia straty z lat ubiegłych przy ustalaniu podstawy obliczenia daniny solidarnościowej, to taka regulacja zostałaby wprost wskazana w przepisach ustawy PIT.

Minister Finansów podkreślił, że podziela stanowisko wyrażane w orzecznictwie sądowo-administracyjnym w zakresie możliwości uwzględniania straty z lat ubiegłych przy ustalaniu podstawy obliczenia daniny solidarnościowej. Zapewnił, że resort finansów podziela wykładnię Naczelnego Sądu Administracyjnego zaprezentowaną w wyrokach: z 19 lipca 2022 r. (sygn. akt II FSK 452/22), wyrok NSA z 7 grudnia 2022 r. (II FSK 1172/22).

Zapowiedział również, że w celu wyeliminowania wątpliwości interpretacyjnych objaśnienia podatkowe z 28 sierpnia 2019 r., dotyczące stosowania przepisów o daninie solidarnościowej zawartych w ustawie PIT, mają zostać uzupełnione o kwestię możliwości uwzględnienia strat z lat ubiegłych przy obliczeniu podstawy daniny solidarnościowej. Jednocześnie przywołana w interpelacji interpretacja indywidualna zostanie zweryfikowana w trybie art. 14e Ordynacji podatkowej.

Ewa Stolarczyk, ABAK S.A.