Zmiany w PCC w zakresie transakcji dotyczących nieruchomości mieszkalnych
1. Zwolnienie z podatku od czynności cywilnoprawnych przy zakupie pierwszego mieszkania lub domu na rynku wtórnym od 31 sierpnia 2023 r.
31 lipca 2023 r. w Dzienniku Ustaw pod poz. 1463 opublikowana została ustawa z 26 maja 2023 r. o zmianie ustawy o samorządzie gminnym, ustawy o społecznych formach rozwoju mieszkalnictwa, ustawy o gospodarce nieruchomościami, ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych oraz niektórych innych ustaw, która znosi obowiązek opłacania podatku PCC przy zakupie pierwszej nieruchomości mieszkalnej z rynku wtórnego.
Zwolnienie z podatku od czynności cywilnoprawnych przy zakupie pierwszego mieszkania lub domu na rynku wtórnym wchodzi w życie już po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia w Dzienniku Ustaw czyli 31 sierpnia 2023 r.
Zgodnie z nowymi przepisami zwolnieniem z podatku PCC objęta jest sprzedaż której przedmiotem jest:
- prawo własności lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość,
- prawo własności budynku mieszkalnego jednorodzinnego,
- spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu dotyczące lokalu mieszkalnego albo domu jednorodzinnego,
jeżeli kupującym jest osoba fizyczna lub osoby fizyczne, którym w dniu sprzedaży i przed tym dniem nie przysługiwało żadne z tych praw ani udział w tych prawach, chyba że udział ten nie przekracza lub nie przekraczał 50% i został nabyty w drodze dziedziczenia.
Nowe prawo dodaje zatem jeden wyjątek dla osób, które co prawda mają już udział w nieruchomości, ale nie większy niż 50% i do tego musi być on nabyty w drodze dziedziczenia. Jeśli te wymagania są spełnione to można również skorzystać ze zwolnienia z podatku PCC przy zakupie pierwszego mieszkania lub domu.
W praktyce oznacza to, że kupujący pierwsze mieszkanie lub dom od 31 sierpnia 2023 r. będą mogli zaoszczędzić kwotę wynoszącą 2% jego wartości. Brak podatku PCC oznacza ograniczenie kosztów transakcyjnych związanych z zakupem mieszkania o około 1/4. Nadal w związku z taką transakcją należy zapłacić notariuszowi, pośrednikowi oraz wnieść opłaty sądowe lub te związane z zaciągnięciem kredytu hipotecznego.
Obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych powstaje w momencie przeniesienia praw do danego lokalu, czyli kiedy nowy właściciel podpisze umowę w formie aktu notarialnego. Warto zatem zaczekać, o ile to możliwe, na podpisanie ostatecznego aktu notarialnego właśnie do 31 sierpnia 2023 r.
2. Wyższa stawka podatku od czynności cywilnoprawnych przy nabyciu szóstego
i kolejnych mieszkań
Nowelizacja z 26 maja 2023 r. wprowadza także inną zmianę podatkową, a mianowicie obowiązek zapłaty podwójnego podatku, tj. zarówno VAT, jak i 6-proc. PCC przy zakupie więcej niż pięciu mieszkań na jednej nieruchomości gruntowej (tj. począwszy od szóstego lokalu). Ta zmiana wejdzie w życie od 1 stycznia 2024 r.
Do ustawy o podatku PCC dodany został art. 7a, zgodnie z którym w przypadku, gdy kupujący nabywa co najmniej sześć lokali mieszkalnych stanowiących odrębne nieruchomości w jednym lub kilku budynkach wybudowanych na jednej nieruchomości gruntowej, opodatkowanych podatkiem od towarów i usług, lub udziały w tych lokalach albo nabył już co najmniej pięć takich lokali lub udziały w nich, stawka podatku od zawartej z tym samym kupującym umowy sprzedaży szóstego i każdego następnego takiego lokalu w tym budynku lub budynkach lub udziału w takim lokalu, wynosi 6 proc.
W rezultacie w przypadku transakcji nabycia szóstego lub kolejnego lokalu mieszkalnego, wybudowanych na jednej nieruchomości gruntowej, podatek od czynności cywilnoprawnych przy zakupie mieszkania z rynku wtórnego zostanie podwyższony z 2% do 6%.
Ewa Stolarczyk, ABAK S.A.
