Zwolnienie dla rodzin wielodzietnych
(ulga 4+)

W 2022 roku podatnicy, w tym osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą
i wspólnicy spółek cywilnych, jawnych i partnerskich, mogą korzystać z nowego zwolnienia podatkowego, które dotyczy kwoty dochodu do 85 528 zł rocznie.

Kto może skorzystać ze zwolnienia z podatku dochodowego?

Zwolnienie dotyczy przychodów osiąganych przez podatników:

a) ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej i spółdzielczego stosunku pracy,

b) z umów zlecenia, o których mowa w art. 13 pkt 8,

c) z pozarolniczej działalności gospodarczej, do których mają zastosowanie zasady opodatkowania określone w art. 27 (skala podatkowa), art. 30c (podatek liniowy) albo art. 30ca (ulga IP BOX) albo ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym w zakresie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych.

Przychody uzyskane z innych niż z tych źródeł podatnik wykazuje i opodatkowuje tradycyjnie, według ogólnych zasad i płaci podatek dochodowy. W zakresie nie uwzględnia się przychodów podlegających opodatkowaniu zryczałtowanym podatkiem dochodowym określonych w ustawie o PIT (np. od zysków kapitałowych, rozliczanych ryczałtem umów zlecenie do wartości 200 zł), zwolnionych od podatku dochodowego oraz od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Dzieci, nad którymi należy sprawować opiekę lub pełnić rolę rodzica

Zwolnienie przysługuje osobie, która w roku podatkowym w stosunku do co najmniej czworga dzieci, wykonuje władzę rodzicielską, pełni funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało, lub sprawuje funkcję rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą. Ze zwolnienia skorzystają tylko tacy podatnicy – rodzice lub opiekunowie, którzy pełnią swoją rolę dla dziecka

• małoletniego, lub
• pełnoletniego które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywało zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną, lub
• pełnoletniego do ukończenia 25. roku życia, uczącego się w szkołach, o których mowa w krajowych lub zagranicznych przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe, jeżeli w roku podatkowym dziecko pełnoletnie:

a) nie stosowało przepisów o opodatkowaniu liniowym, ryczałtowym (z wyjątkiem najmu prywatnego rozliczanego ryczałem), w zakresie osiągniętych w roku podatkowym przychodów, poniesionych kosztów uzyskania przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do zwiększania lub pomniejszenia podstawy opodatkowania albo przychodów, zobowiązania lub uprawnienia do dokonywania innych doliczeń lub odliczeń,

b) nie rozliczało podatku tonażowego lub przepisów o aktywizacji przemysłu okrętowego
i przemysłów komplementarnych albo

c) nie uzyskało dochodów opodatkowaniu według skali lub ryczałtem z tytułu kapitałów pieniężnych lub przychodów zwolnionych u osób do 26 r. ż. lub z tytułu ulgi na powrót do kraju, w łącznej wysokości przekraczającej 16 061,28 zł (limit dla 2022 r.), z wyjątkiem renty rodzinnej.

W sytuacji, w której z ulgi korzysta rodzic posiadający dzieci małoletnie i pełnoletnie, status dziecka rozpatrywać należy osobno do każdego dziecka, a zatem w stosunku do każdego z nich osobno należy ustalać, czy zaliczyć można je do czwórki dzieci, dającej łącznie prawo do zwolnienia podatkowego w danym roku podatkowym.

Gdy dziecko w danym roku osiągnie wiek 25 lat albo nie spełni któregoś z innych warunków uprawniających rodzica lub opiekuna do zwolnienia z podatku, to jeśli choćby jeden dzień w roku to dziecko spełniało ten warunek – rodzic ma prawo do ulgi za cały rok – tj. w pełnym zakresie (tzn. może wskazywać, że dla danego dziecka warunek spełnił).

Zwolnienie dla rodziców/opiekunów czwórki i więcej dzieci przysługuje każdemu z takich rodziców/opiekunów odrębnie. Czyli matka ma swoje, a ojciec swoje 85 528 zł limitu dochodu zwolnionego do wykorzystania i każde z nich zastosuje zwolnienie do własnych przychodów.

Ulga 4 plus w zaliczkach na podatek w trakcie roku

Rodzic lub opiekun co do zasady nie musi korzystać ze zwolnienia z podatku już w trakcie roku. Ma prawo zatem dostawać wynagrodzenie z naliczonymi mu zaliczkami na podatek, a na koniec roku wystąpić o zwrot nadpłaconego podatku w związku ze zwolnieniem. Wykazuje je w deklaracji rocznej PIT.

Istnieje możliwość, aby zaliczka na podatek pobrana przez płatnika (zakład pracy) w trakcie roku uwzględniała już zwolnienie. Dotyczy to zarówno zatrudnienia w oparciu o umowę o pracę, jak i umowy zlecenie.

W takim przypadku płatnik przy poborze zaliczki na podatek uwzględnia zwolnienia podatkowe dla rodzin 4+, jeżeli podatnik złoży płatnikowi sporządzone na piśmie oświadczenie, że spełnia warunki do stosowania tych zwolnień.

Jeśli podatnik zobowiązany jest do samodzielnego obliczania zaliczki lub podatku w związku z osiąganiem:

• zagranicznych przychodów z pracy na etacie czy umów zlecenia zawartych z firmą,
• przychodów z działalności gospodarczej,

to samodzielnie stosuje ulgę, wyłączając przychody nią objęte z przychodów podlegających opodatkowaniu.

Ewa Stolarczyk, ABAK S.A.