Korzystne zmiany dotyczące skutków podatkowych płatności na rachunki spoza białej listy podatników VAT

Regulacje dotyczące „białej listy podatników” obowiązujące od 1 lipca 2020 r. mają na celu ułatwić podatnikom dokonywanie płatności za zakupione towary i usługi. Nie zwalniają one oczywiście z weryfikacji rachunków bankowych kontrahentów (dostawców i usługodawców), ale łagodzą negatywne skutki jej braku.

Poniżej przedstawiamy zmiany wprowadzone ustawą z 5 czerwca 2020 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 1065).

Został wydłużony termin na złożenie przez podatników zawiadomienia o zapłacie na inny rachunek niż wykazany w białej liście (ZAW-NR) z trzech do siedmiu dni kalendarzowych od dnia zlecenia przelewu. Nadal jednak w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii ogłoszonych w związku z COVID-19, termin na złożenie zawiadomienia wynosi 14 dni od dnia zlecenia przelewu.
Zmianie uległ organ, do którego zawiadomienie powinno zostać złożone. Wcześniej zawiadomienie należało złożyć do naczelnika urzędu skarbowego właściwego dla wystawcy faktury, co narzucało dokonującemu płatności konieczność weryfikacji informacji o właściwości organu podatkowego kontrahenta. Natomiast zgodnie z nowymi przepisami jest to naczelnik urzędu skarbowego właściwego dla podatnika, który dokonał zapłaty (nabywcy).
Zawiadomienie ZAW-NR jest składane jednorazowo, tylko przy pierwszym przelewie na dany rachunek spoza wykazu podatników VAT. Kolejna zapłata dokonana na już zgłoszony rachunek spoza białej listy nie wymaga złożenia kolejnego zawiadomienia ZAW-NR.
Podatnicy podatku dochodowego od osób fizycznych i prawnych mają prawo zaliczania do kosztów uzyskania przychodów wydatków zapłaconych na inne rachunki niż wskazane na białej liście podatników VAT, jeżeli zapłacą je z użyciem mechanizmu podzielonej płatności. Tym samym podatnicy, którzy zdecydują się na dokonanie zapłaty z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności, nie będą musieli sprawdzać, czy rachunek wystawcy figuruje na białej liście i nie będą musieli składać zawiadomienia ZAW-NR w przypadku stwierdzenia braku rachunku w wykazie. Oznacza to zatem, że stosowanie MPP zwalnia z obowiązku weryfikowania zleceń płatności z białą listą rachunków bankowych. Zapłata mechanizmem podzielonej płatności skutkuje automatycznym brakiem zastosowania sankcji w podatkach dochodowych.
Zapłata dokonana na:
- rachunek cesyjny banku (służący do dokonywania rozliczeń z tytułu nabywanych przez bank lub SKOK wierzytelności pieniężnych),
- rachunek wykorzystywany w działalności factoringowej (wykorzystywany przez ten bank lub tę kasę do pobrania należności od nabywcy towarów lub usługobiorcy za dostawę towarów lub świadczenie usług, potwierdzone fakturą, i przekazania jej w całości albo części dostawcy towarów lub usługodawcy) lub
- rachunek prowadzony przez bank lub SKOK dla celów gospodarki własnej,
  
  – które nie znajdują się na białej liście podatników VAT, nie powoduje stosowania sankcji w podatkach dochodowych oraz solidarnej odpowiedzialności w VAT.
  
  Warunek: bank, spółdzielcza kasa oszczędnościowo-kredytowa lub podmiot będący wystawcą faktury, wraz z informacją o numerze rachunku do zapłaty, przekazali podatnikowi informację, że rachunek wskazany do zapłaty jest rachunkiem, o którym mowa w lit. a, b lub c, lub
Weryfikacja rachunków bankowych na białej liście podatników VAT nie jest obowiązkowa przy zapłacie za fakturę dokumentującą czynności z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, importu towarów, importu usług lub dostawy towarów rozliczanej przez nabywcę.

Zmiany wprowadzane w/w zakresie, mają zastosowanie do zapłaty należności w roku podatkowym rozpoczynającym się po dniu 31 grudnia 2019 r., przy czym warunek przekazania informacji, o której mowa w pkt.5 stosuje się od 1 lipca 2020 r.

Zawiadomienia ZAW-NR złożone zgodnie z przepisami obowiązującymi do 30 czerwca 2020 r. uznaje się za skuteczne.

Nie stosuje się sankcji w podatku dochodowym PIT i CIT w przypadku zapłaty dokonanej na rachunek spoza białej listy w okresie od 1 stycznia do 30 czerwca 2020 r. bez złożenia zawiadomienia ZAW-NR, jeżeli płatność na rachunek spoza wykazu podatników VAT została dokonana z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności.

Ewa Stolarczyk, Abak S.A.