Od 1 stycznia 2025 r. nowym rozwiązaniem dla niektórych przedsiębiorców będzie możliwość wyboru kasowego rozliczania przychodów i kosztów uzyskania przychodów do celów podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT).  W metodzie kasowej przychód będzie powstawał w dacie uregulowania należności, a nie memoriałowo w dacie dokonania dostawy towaru albo świadczenia usługi.

Przez uregulowanie należności będzie rozumiane również częściowe uregulowanie należności, a także wpłaty na poczet dostaw towarów i usług, które zostaną wykonane w następnych okresach sprawozdawczych. Przychodem będzie zatem również, np. zapłacona zaliczka, przedpłata czy zapłacona rata.

Czekanie na zapłatę z wykazaniem przychodu do celów podatkowych jest w metodzie kasowej ograniczone w czasie.  Mimo braku zapłaty przychód powstanie nie później niż w terminie 2 lat, licząc od daty wystawienia faktury albo likwidacji działalności gospodarczej.

Oznacza to, że z upływem 2 lat licząc od daty wystawienia faktury albo od likwidacji prowadzonej działalności gospodarczej podatnik i tak będzie obowiązany rozpoznać przychód z działalności gospodarczej, nawet jeżeli w tym czasie nie otrzyma od kontrahenta zapłaty wynikającej z wystawionej faktury. Kasowy PIT daje nam możliwość tylko przesunięcia w czasie podatku dochodowego od kontrahentów niepłacących w terminie, a nie jego umorzenia.

Kogo dotyczy metoda kasowa PIT?

Z nowego rozwiązania mogą skorzystać podatnicy podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT) prowadzący samodzielnie działalność gospodarczą opodatkowaną według skali podatkowej, podatkiem liniowym albo podatkiem IP BOX i rozliczający się na podstawie pkpir, a także podatnicy opodatkowani ryczałtem ewidencjonowanym. Jak wyjaśniło Ministerstwo Finansów, samodzielne prowadzenie działalności nie oznacza, że w tej działalności podatnik nie może zatrudniać pracowników.

Z metody kasowej nie skorzystają natomiast podatnicy, którzy prowadzą działalność gospodarczą w formie spółek cywilnych i osobowych (spółki jawne i partnerskie).

Jakie przychody można rozliczać metodą kasową PIT?

Metoda kasowa będzie miała zastosowanie wyłącznie do przychodów, które:

1. wynikają z transakcji zawieranych między podatnikiem a przedsiębiorcą w rozumieniu ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców, (metoda kasowa nie dotyczy transakcji na rzecz konsumentów) oraz
2. są udokumentowane fakturami wystawionymi w terminach określonych zgodnie z przepisami VAT.

Te dwa warunki muszą być spełnione łącznie.

Brak wystawienia faktury dla przedsiębiorcy w terminie wynikającym z przepisów ustawy VAT wyklucza stosowanie metody kasowej w PIT.

Kasowy PIT nie będzie miał zastosowania do przychodów z odpłatnego zbycia środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych ujętych w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych.

Metoda kasowa PIT a rozliczanie kosztów uzyskania przychodów

Podatnik, który zdecyduje się na stosowanie metody kasowej, musi rozliczać koszty podatkowe wynikające z transakcji dokonanych między podatnikiem a przedsiębiorcą w roku podatkowym, w którym ureguluje zobowiązanie wynikające z transakcji zawartej z innym przedsiębiorcą, nie wcześniej jednak niż w dacie poniesienia kosztu.

Zasada to ma zastosowanie do podatników prowadzących działalność gospodarczą opodatkowanych według skali podatkowej, podatkiem liniowym albo IP BOX. Z uwagi na brak kosztów podatkowych nie zastosują jej podatnicy opodatkowani ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych.

Metodą kasową nie są objęte koszty dotyczące wynagrodzeń pracowniczych czy też umów zlecenia, o dzieło rozliczanych w działalności wykonywanej osobiście. Metoda kasowa dotyczy wyłącznie kosztów poniesionych na rzecz przedsiębiorców. Nie dotyczy zakupu od osób fizycznych, np. na umowę kupna sprzedaży.

Metody kasowej nie stosuje się również do odpisów amortyzacyjnych. To oznacza, że podatnik stosujący taką metodę ma prawo rozliczyć odpisy amortyzacyjne, bez względu na datę zapłaty za nabycie środka trwałego.

W metodzie kasowej również:

1. częściowe uregulowanie należności,
2. wpłaty na poczet dostaw towarów i usług, które zostaną wykonane w następnych okresach sprawozdawczych

– mogą być rozliczane w kosztach podatkowych

Warunki skorzystania z metody kasowej PIT

1. przychody z prowadzonej samodzielnie działalności gospodarczej w roku bezpośrednio poprzedzającym rok podatkowy nie przekroczyły kwoty 1 mln zł. Metodę kasową PIT będą mogli stosować również podatnicy rozpoczynający prowadzenie działalności gospodarczej dla przychodów z tej działalności osiągniętych w roku jej rozpoczęcia. W tym przypadku nie obowiązuje limit 1 mln zł w roku bezpośrednio poprzedzającym rok podatkowy.
2. podatnik nie prowadzi ksiąg rachunkowych
3. podatnik złoży właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego sporządzone na piśmie oświadczenie o wyborze metody kasowej w terminie do dnia 20 lutego roku podatkowego, a w przypadku podatników rozpoczynających prowadzenie działalności gospodarczej w trakcie roku podatkowego – w terminie do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu rozpoczęcia działalności. Jeżeli rozpoczęcie działalności gospodarczej nastąpiło w grudniu roku podatkowego oświadczenie musi być złożone w terminie do końca roku podatkowego).

W przypadku dokonania wyboru metody kasowej PIT podatnik będzie zobowiązany do jej stosowania przez cały rok podatkowy. Dokonany wcześniej wybór metody kasowej rozliczania przychodów dotyczy wszystkich lat począwszy od roku złożenia oświadczenia, chyba że podatnik, w terminie do dnia 20 lutego roku podatkowego, zawiadomi na piśmie właściwego naczelnika urzędu skarbowego o rezygnacji z kasowej formy rozliczania podatku dochodowego od osób fizycznych.

Ewa Stolarczyk, ABAK S.A.