Zmiany w zakresie obowiązku zatrudniania pracownika w trakcie sporu sądowego

/w /Autor

W dniu 22 września 2023 r. weszły w życie istotne zmiany w zakresie ochrony pracowników, którzy odwołali się od wypowiedzenia lub rozwiązania umowy o pracę do Sądu Pracy.

I. Obowiązek zatrudniania wszystkich pracowników

Na podstawie znowelizowanych przepisów Kodeksu postępowania cywilnego, Sąd Pracy I instancji wydając wyrok przywracający pracownika do pracy, nakaże jego natychmiastowe dopuszczenie do pracy, nawet jeżeli pracodawca zdecyduje się na odwołanie od wyroku do Sądu Pracy II instancji.

Zmiany dotyczą wszystkich pracowników (również pracowników nieobjętych szczególną ochroną stosunku pracy), którzy:

  1. odwołali się do Sądu Pracy od wypowiedzenia umowy o pracę albo od rozwiązania umowy o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia,
  2. żądają uznania bezskuteczności wypowiedzenia umowy o pracę albo przywrócenia do pracy,
  3. złożyli do Sądu Pracy wniosek o zobowiązanie pracodawcy do dalszego zatrudnienia w czasie trwania procesu.

Sąd Pracy w (nieprawomocnym) wyroku I instancji przywracającym pracownika do pracy orzeknie o obowiązku dalszego zatrudniania pracownika, aż do czasu prawomocnego zakończenia postępowania. Sąd nie ma w tym zakresie swobody decyzyjnej i jeżeli wyda wyrok przywracający pracownika do pracy, będzie musiał także uwzględnić wniosek pracownika o zobowiązanie pracodawcy do dalszego zatrudnienia pracownika, aż do czasu prawomocnego zakończenia postępowania. Samo zgłoszenie wniosku przez pracownika z żądaniem dalszego zatrudnienia obliguje sąd do jego uwzględnienia.

II. Obowiązek zatrudniania pracowników objętych szczególną ochroną stosunku pracy

W przypadku pracowników podlegających szczególnej ochronie trwałości stosunku pracy (np. osoby w wieku przedemerytalnym, chronieni działacze związkowi), obowiązek ich dopuszczenia do pracy może zostać zrealizowany na wcześniejszym etapie – już w trakcie rozpoznawania sprawy przez Sąd Pracy I instancji.

Dotyczy to pracowników, którzy:

  1. podlegali szczególnej ochronie przed rozwiązaniem lub wypowiedzeniem stosunku pracy (tabela poniżej)
  2. odwołali się do Sądu Pracy od wypowiedzenia umowy o pracę albo odwołali się do Sądu Pracy od rozwiązania umowy o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia,
  3. żądają uznania bezskuteczności wypowiedzenia umowy o pracę albo przywrócenia do pracy,
  4. złożyli wniosek o zabezpieczenie ich roszczenia poprzez zobowiązanie pracodawcy do dalszego zatrudnienia pracownika, aż do czasu prawomocnego zakończenia sprawy.

Sąd Pracy udziela zabezpieczenia (nakaże dalsze zatrudnienie) na podstawie uprawdopodobnienia roszczenia pracownika – czyli przedstawienia argumentów przemawiających za tym, że żądanie przywrócenia do pracy może zostać uwzględnione.

Postanowienie o zabezpieczeniu może zostać uchylone wyłącznie na wniosek pracodawcy, który wykaże, że po udzieleniu zabezpieczenia (czyli po dopuszczeniu pracownika do pracy na czas trwania procesu) zaistniały nowe okoliczności, które uzasadniają zwolnienie pracownika z pracy w trybie dyscyplinarnym (art. 52 k.p.). Zmiana postanowienia o zabezpieczeniu będzie niedopuszczalna.

Ewa Stolarczyk, ABAK S.A.

Od 1 stycznia 2024 r. możliwe wyższe stawki amortyzacji dla budynków (lokali) niemieszkalnych i budowli

/w /Autor

Ustawa z dnia 17 sierpnia 2023 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2023 r., poz. 1787) wprowadza od 2024 r. mechanizm skracający okres amortyzacji środków trwałych w postaci budynków (lokali) niemieszkalnych i budowli z obecnych 40 lat (stawka amortyzacji 2,5%) do 5 albo 10 lat, zależnie od wysokości stopy bezrobocia w danej gminie. Nowa preferencja dotyczy obszarów o wysokim bezrobociu oraz niskim poziomie dochodów podatkowych, które są zagrożone wyludnieniem.

Zmiany są kierowane do mikro-, małych i średnich firm, które prowadzą działalność w gminach o wysokim poziomie bezrobocia, gdzie równocześnie dochody podatkowe są stosunkowo niskie w przeliczeniu na jednego mieszkańca.

Podatnicy podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT) i podatnicy podatku dochodowego od osób prawnych (CIT), będący mikroprzedsiębiorcami, małymi lub średnimi przedsiębiorcami w rozumieniu przepisów ustawy – Prawo przedsiębiorców mogą od 1 stycznia 2024r. indywidualnie ustalić stawki amortyzacyjne dla wytworzonych we własnym zakresie środków trwałych, zaliczonych do grupy 1 i 2 Klasyfikacji Środków Trwałych, będących budynkami (lokalami) niemieszkalnymi i budowlami, po raz pierwszy wprowadzonych do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych danego podatnika po 1 stycznia 2024 r.

Możliwość skorzystania z preferencji przysługuje po spełnieniu dwóch warunków tzn. jeżeli ten środek trwały znajduje się na obszarze gminy:

  1. zlokalizowanej w powiecie, w którym przeciętna stopa bezrobocia wynosi co najmniej 120% przeciętnej stopy bezrobocia w kraju, oraz
  2. w której wskaźnik dochodów podatkowych na jednego mieszkańca w gminie jest mniejszy niż 100% wskaźnika dochodów podatkowych dla wszystkich gmin.

Nowe regulacje zakładają, że w przypadku, gdy dany środek trwały znajduje się na obszarze gminy zlokalizowanej w powiecie, gdzie przeciętna stopa bezrobocia wynosi:

a) od 120 proc. do 170 proc. przeciętnej stopy bezrobocia w kraju – okres amortyzacji nie może być krótszy niż 10 lat (maksymalna stawka amortyzacyjna 10%);

b) powyżej 170 proc. przeciętnej stopy bezrobocia w kraju – okres amortyzacji nie może być krótszy niż 5 lat (maksymalna stawka amortyzacyjna 20%).

Nowe korzystne okresy amortyzacji i podwyższone stawki amortyzacyjne  mają zastosowanie do środków trwałych będących budynkami (lokalami) niemieszkalnymi i budowlami, w przypadku których po dniu 31 grudnia 2023 r.:

  1. nastąpiło uprawomocnienie się decyzji o pozwoleniu na budowę albo
  2. upłynął termin na wniesienie sprzeciwu wobec dokonanego zgłoszenia budowy albo wydanie zaświadczenia o braku podstaw do wniesienia takiego sprzeciwu, albo
  3. nastąpiło wprowadzenie po raz pierwszy do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, jeżeli budowa tego środka trwałego nie wymaga uzyskania decyzji o pozwoleniu na budowę albo dokonania zgłoszenia budowy lub z innych przyczyn nie doszło do wydania takiej decyzji albo dokonania takiego zgłoszenia.

Ewa Stolarczyk, ABAK S.A.