lipiec 2022

1. Zmiana podatku liniowego na skalę podatkową za cały 2022 rok

Podatnikom, którzy w trakcie 2022 r. opodatkowali swoje dochody z działalności gospodarczej podatkiem liniowym, ustawodawca umożliwił zmianę tej formy opodatkowania na opodatkowanie według skali podatkowej. Ponownego wyboru skali podatkowej liniowcy będą mogli dokonać w zeznaniu rocznym PIT-36 składanym za 2022 r. W zeznaniu tym podatnicy wykażą dochody, które w trakcie 2022 r. opodatkowywali podatkiem liniowym. Czas na podjęcie decyzji w tej sprawie będą mieli do 2 maja 2023 r. (termin złożenia zeznania rocznego za 2022 r. ulegnie przesunięciu, ponieważ 30 kwietnia w 2023 r. przypada w niedzielę). Jeśli podatnik złoży za 2022 r. PIT-36L (czyli zeznanie przeznaczone dla podatników opodatkowanych podatkiem liniowym) z przychodami z działalności gospodarczej, nie będzie mógł już zmienić tej decyzji i wybrać skali podatkowej. Mimo umożliwienia podatnikom zmiany formy opodatkowania, zaliczki na PIT w trakcie całego 2022 r. podatnicy mają wpłacać w ramach podatku liniowego. Przy zmianie formy opodatkowania na skalę podatkową zaliczki te podatnicy wykażą w zeznaniu PIT-36, bez konieczności przeliczania ich według zasad obowiązujących przy opodatkowaniu według skali podatkowej.

Opisana możliwość zmiany stosowanej formy opodatkowania z podatku liniowego na skalę podatkową dotyczy tylko 2022 r.

Podatnik, korzystając z tej możliwości, może rozliczyć PIT za 2022 r. według skali podatkowej, ale jeżeli chciałby wybrać skalę podatkową zamiast podatku liniowego na kolejne lata, to powinien zawiadomić o tym naczelnika urzędu skarbowego, składając w ustawowym terminie stosowne oświadczenie (oświadczenie o rezygnacji z opodatkowania podatkiem liniowym).

2. Zmiana ryczałtu na skalę podatkową za cały 2022 r.

Podatnicy osiągający w 2022 r. przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej, które opodatkowane są ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, będą mogli po zakończeniu 2022 r. dokonać wyboru skali podatkowej dla opodatkowania tych przychodów.

Wyboru tego podatnicy (w przypadku spółki cywilnej osób fizycznych, spółki cywilnej osób fizycznych i przedsiębiorstwa w spadku lub spółki jawnej osób fizycznych wszyscy wspólnicy) będą mogli dokonać w zeznaniu rocznym PIT-36 składanym za 2022 r. W zeznaniu tym wykażą dochody, które w trakcie 2022 r. opodatkowywali ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych. Ujmą w nim również dochód z pozarolniczej działalności gospodarczej, obliczony zgodnie z art. 24 ust. 2-2b ustawy o PIT, czyli na zasadach obowiązujących podatników prowadzących podatkową księgę przychodów i rozchodów. W tym celu podatnicy przed złożeniem zeznania PIT-36 będą zobowiązani zaprowadzić i uzupełnić podatkową księgę przychodów i rozchodów, w której wykażą osiągnięte w 2022 r. dochody z działalności gospodarczej. W księdze tej obowiązani będą również wpisać wartość remanentu na dzień 1 stycznia i 31 grudnia 2022 r. Jeżeli podatnik sporządził remanent towarów handlowych, materiałów (surowców) podstawowych i pomocniczych, półwyrobów, produkcji w toku, wyrobów gotowych, braków i odpadków na dzień 31 grudnia 2021 r., przyjmuje się, że jest to remanent sporządzony na dzień 1 stycznia 2022 r. Jeżeli nie sporządził remanentu na dzień 1 stycznia 2022 r., przyjmuje się, że wartość remanentu początkowego wynosi 0 zł. Podatkowej księgi przychodów i rozchodów nie będzie się uznawało za nierzetelną i wadliwą wyłącznie z powodu jej zaprowadzenia lub uzupełnienia w wyżej wymienionym terminie i okolicznościach.

W trakcie 2022 r. podatnicy będą obliczać i wpłacać ryczałt miesięcznie albo kwartalnie na dotychczasowych zasadach. Ryczałt należny za grudzień lub ostatni kwartał 2022 r. podatnicy obowiązani będą wpłacić do końca lutego 2023 r. Należny i wpłacony ryczałt od przychodów ewidencjonowanych za poszczególne miesiące albo kwartały 2022 r. podatnicy wykażą w PIT-36 jako zaliczki miesięczne albo kwartalne.

Opisana możliwość zmiany stosowanej formy opodatkowania z ryczałtu ewidencjonowanego na skalę podatkową dotyczy tylko 2022 r. Podatnik, korzystając z tej możliwości, może rozliczyć PIT za 2022 r. według skali podatkowej, ale jeżeli chciałby wybrać skalę podatkową zamiast ryczałtu ewidencjonowanego na kolejne lata, to powinien zawiadomić o tym naczelnika urzędu skarbowego, składając w ustawowym terminie stosowne oświadczenie (oświadczenie o rezygnacji z opodatkowania ryczałtem ewidencjonowanym).

3. Zmiana sposobu opodatkowania za 2022 rok a składka zdrowotna

W przypadku dokonania wyboru formy opodatkowania opisanej w pkt. 1 i 2

miesięczne składki na ubezpieczenie zdrowotne ubezpieczonych, o których mowa w art. 81 ust. 2 lub 2e ustawy zmienianej w art. 10, należne za 2022 r. albo rok składkowy rozpoczynający się 1 lutego 2022 r., pobierane, rozliczane i opłacane są na podstawie zasad obowiązujących dla formy opodatkowania wybranej przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy (podatek liniowy albo ryczałt od przychodów ewidencjonowanych);
roczna składka zdrowotna na ubezpieczenie zdrowotne ubezpieczonych, o których mowa w art. 81 ust. 2 lub 2e ustawy zmienianej w art. 10, należna za 2022 r. albo rok składkowy rozpoczynający się 1 lutego 2022 r., pobierana, rozliczana i opłacana jest na podstawie zasad obowiązujących dla formy opodatkowania wybranej zgodnie z art. 14 albo art. 15. (skala podatkowa)

4. Zmiana ryczałtu na skalę podatkową od 1 lipca 2022 r.

Podatnicy osiągający w 2022 r. przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej, które przed 1 lipca 2022 r. opodatkowane są ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, będą mogli w terminie do 22 sierpnia 2022 r. złożyć oświadczenie o rezygnacji z opodatkowania przychodów osiągniętych w okresie od 1 lipca do 31 grudnia 2022 r. ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych. W przypadku prowadzenia działalności w formie spółki oświadczenie to składają wszyscy wspólnicy.

Podatnicy, którzy złożą takie oświadczenie, po zakończeniu roku obowiązani będą złożyć dwa zeznania roczne, tj. PIT-28, w którym wykażą przychody osiągnięte od 1 stycznia do 30 czerwca 2022 r., oraz PIT-36, w którym wykażą dochody osiągnięte w okresie od 1 lipca do 31 grudnia 2022 r.

Oświadczenie dotyczy również lat następnych, chyba że podatnik dokona wyboru innej formy opodatkowania.

Ewa Stolarczyk, ABAK S.A.

W wyniku zmian dokonanych przez Polski Ład 2.0 zapłacone składki zdrowotne mają wpływ na wysokość podatku dochodowego za 2022 r. opłacanego przez przedsiębiorców w formie podatku liniowego, ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych lub karty podatkowej. Niestety nie można tutaj mówić o powrocie do stanu sprzed 2022 r., bo rozwiązanie zaproponowane podatnikom przez ustawodawcę jest znacznie mniej atrakcyjne niż to obowiązujące do końca 2021 r.

Podatek liniowy

Przedsiębiorca, który zdecydował się na opodatkowanie uzyskiwanych dochodów z pozarolniczej działalności gospodarczej podatkiem liniowym, w 2022 r. zyskał możliwość ujęcia w kosztach albo odliczenia od dochodu wyznaczającego podstawę opodatkowania zapłaconych w trakcie roku składek na ubezpieczenie zdrowotne z uwzględnieniem limitu w kwocie 8 700 zł rocznie.

Mogą to być składki zapłacone przez podatnika w danym roku podatkowym za siebie i za osobę z nim współpracującą – limit kwotowy jest wspólny. Niezależnie od tego, czy podatnik zdecyduje się na zaliczenie składek do kosztów podatkowych, czy na ich odliczenie od dochodu, łączna kwota pomniejszenia nie może przekroczyć w danym roku 8 700 zł. Rzeczywista oszczędność na podatku dochodowym od osób fizycznych nie przekroczy w roku podatkowym 1 653 zł (8 700 zł × 19 proc.).

W przepisach przejściowych prawodawca doprecyzował, że podatnik opodatkowany podatkiem liniowym może uwzględnić składki zapłacone przed 1 lipca 2022 r. przy identyfikacji zaliczek za okres od czerwca (względnie II kwartał 2022 r.) do końca tego roku. Innymi słowy, z rozliczeniem w rachunku podatkowym składek zapłaconych do końca czerwca 2022 r. podatnik nie musi czekać do końca roku.

Jeżeli składki zapłacone w pierwszym półroczu 2022 r. wyniosły albo przekroczyły 8700 zł, podatnik może w całości rozliczyć je w kosztach podatkowych, już identyfikując zaliczkę za czerwiec (II kwartał 2022 r.) odprowadzaną do urzędu skarbowego w lipcu, konsumując tym samym cały roczny limit zmniejszenia.

Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych

Podatnicy opłacający ryczałt od przychodów ewidencjonowanych z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej zyskali możliwość odliczenia od przychodów identyfikujących podstawę opodatkowania części zapłaconej w danym roku podatkowym składki na ubezpieczenie zdrowotne. Odliczeniu podlega 50 proc. składek na ubezpieczenie zdrowotne zapłaconych w roku podatkowym:

z tytułu pozarolniczej działalności gospodarczej opodatkowanej w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych,
za osoby współpracujące z podatnikiem opodatkowanym w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych

– jeżeli nie zostały zwrócone podatnikowi w jakiejkolwiek formie.

Ustawodawca nie wprowadza tutaj maksymalnego limitu kwotowego odliczenia składki zdrowotnej, ale w przypadku przedsiębiorców opłacających ryczałt od przychodów ewidencjonowanych już same składki na ubezpieczenie zdrowotne mają zryczałtowany charakter.

Dokonując odliczenia od przychodu, podatnik uwzględnia połowę zapłaconych w danym roku składek na ubezpieczenie zdrowotne.

Tym samym podatnik może pomniejszyć przychód identyfikujący podstawę naliczenia ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych maksymalnie o kwotę:

2038,58 zł (11 × 335,94 zł + 381,81 zł) – przy przychodach z działalności gospodarczej nieprzekraczających w 2022 r. 60 000 zł;
3270,30 zł (11 × 559,89 zł + 381,81 zł) – przy przychodach z działalności gospodarczej w 2022 r. od 60 000 zł do 300 000 zł;
5733,86 zł (11 × 1007,81 zł + 381,81 zł) – przy przychodach z działalności gospodarczej w 2022 r. przekraczających 300 000 zł.

Inaczej niż u podatników opodatkowanych liniowym PIT ze względu na różnorodność stawek ryczałtu nie można w uniwersalny sposób wyznaczyć kwoty oszczędności na podatku. W zależności od wysokości odliczenia i stosowanej stawki ryczałtu nominalna roczna oszczędność może wynieść od zaledwie ok. 61 zł do 975 zł.

Zasady opodatkowania ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych wprowadzone w ramach Polskiego Ładu 2.0 podatnicy mogą stosować, począwszy od ryczałtu należnego za czerwiec 2022 r. albo za II kwartał 2022 r. Przy jego obliczaniu podatnicy podatku zryczałtowanego mogą uwzględnić składki na ubezpieczenie zdrowotne, wg limitu 50 proc., zapłacone przed 1 lipca 2022 r.

Karta podatkowa

Przedsiębiorcy, którzy opłacają podatek w formie karty podatkowej zyskali prawo do obniżenia zobowiązania podatkowego ustalonego w formie decyzji podatkowej o kwotę stanowiącą 19 proc. składki zdrowotnej zapłaconej przez przedsiębiorcę w roku podatkowym, w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą opodatkowaną w tej formie.

Podatnicy, dokonujący po dniu 30 czerwca 2022 r. wpłaty podatku dochodowego w formie karty podatkowej, mogą pomniejszyć wysokość wpłat o 19% składek na ubezpieczenie zdrowotne zapłaconych w okresie styczeń -czerwiec 2022 r.