Polski Ład – opodatkowanie najmu prywatnego

Projekt nowelizacji ustaw podatkowych (w tym ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne i ustawy o PIT), który jest częścią programu Polski Ład, zapowiada od 1 stycznia 2022 r. istotną zmianę zasad opodatkowania przychodów z najmu i dzierżawy osiąganych poza działalnością gospodarczą (tzw. najem prywatny) polegającą na wprowadzeniu jednolitych zasad opodatkowania przychodów ze źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Ryczałt jako jedyna forma opodatkowania najmu prywatnego

Jedyną dopuszczalną formą opodatkowania przychodów z najmu poza działalnością gospodarczą ma być zgodnie z projektem ryczałt od przychodów ewidencjonowanych – z wyłączeniem możliwości stosowania do takich przychodów skali podatkowej oraz prawa do odliczenia kosztów amortyzacji lokali mieszkalnych. Ryczałt dla przychodów z tego tytułu nie ulega zmianie i będzie wynosił 8,5% przychodów do kwoty 100 000 zł oraz 12,5% przychodów od nadwyżki ponad kwotę 100 000 zł.

Dotychczas podstawową formą opodatkowania dochodów z najmu lub dzierżawy były zasady ogólne według skali podatkowej. Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych był fakultatywną formą opodatkowania po dokonaniu stosownego wyboru przez podatnika.

Od 1 stycznia 2022 r. zmieniony zostać ma przepis stanowiący dotychczas, że dochody osiągane przez podatników ze źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 6 ustawy PIT, są opodatkowane na zasadach określonych w ustawie, chyba że podatnicy wybiorą opodatkowanie w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, na zasadach określonych w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym (art. 9a ust. 6 ustawy PIT). Zmiana polega na wprowadzeniu zasady opodatkowania przychodów ze źródła określonego w art. 10 ust. 1 pkt 6 ustawy PIT, tj. z najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy oraz innych umów o podobnym charakterze, wyłącznie ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych.

Brak odliczania kosztów i odpisów amortyzacyjnych

Ograniczenie wyboru formy opodatkowania najmu prywatnego i obligatoryjne opodatkowanie tych przychodów ryczałtem może okazać się bardzo istotne dla osób zarabiających na wynajmie nieruchomości (zwłaszcza jeżeli ponoszą wysokie koszty związane z przedmiotem najmu).

Wyłączenie możliwości opodatkowania podatkiem dochodowym przychodów z najmu poza działalnością gospodarczą skutkować będzie niemożnością odliczania kosztów uzyskania przychodów, w tym oczywiście także odpisów amortyzacyjnych. Zasady ogólne PIT, to co prawda opodatkowanie wyższymi stawkami (17% i 32%) niż w przypadku podatku zryczałtowanego (8,5% i 12,5%), ale opodatkowany jest dochód, a nie przychód. Podatnicy dokonując wyliczenia dochodu mają możliwość pomniejszania przychodu przed opodatkowaniem kosztami podatkowymi takimi jak np. koszty kredytu zaciągniętego na nabycie przedmiotu najmu (np. mieszkania), koszty remontu, modernizacji, wyposażenia przedmiotu najmu, a także odpisy amortyzacyjne, których wysokość jest znacząca szczególnie w przypadku nieruchomości używanych.

W stanie prawnym obowiązującym do końca 2021 r. podatnicy, którzy opodatkowują dochody z najmu prywatnego podatkiem dochodowym i mają znaczące koszty uzyskania przychodów mogą w ogóle nie płacić podatku dochodowego ze względu na generowanie niskiego dochodu albo nawet straty podatkowej.

Wejście opisanej powyżej zmiany przepisów w życie, spowoduje że od 1 stycznia 2022r. w wielu sytuacjach mimo faktycznej, ekonomicznej straty z najmu, wynajmujący będzie musiał płacić podatek zryczałtowany od czynszu płaconego przez najemcę, stanowiącego przychód podatkowy.

Ewa Stolarczyk, ABAK S.A.

Krajowy System e-Faktur i faktury ustrukturyzowane

Rada Ministrów przyjęła projekt zmian do ustawy VAT, wdrażającej Krajowy System e-Faktur (KSeF). Ministerstwo Finansów chce wspólnie z przedsiębiorcami testować nowe rozwiązanie już od października 2021 r., tak, aby jak najwięcej firm korzystało w pełni z e-faktury w 2022 r. Ministerstwo Finansów opublikowało jednocześnie roboczą wersję struktury logicznej e-faktury.

Start testów Krajowego Systemu e-Faktur (Systemu, KSeF) planowany jest na październik 2021 r., a rozpoczęcie regularnego funkcjonowania KSeF na 1 stycznia 2022 r. – tak wynika z najnowszego komunikatu Ministerstwa Finansów z 31 sierpnia 2021 r. System będzie umożliwiał wystawianie i otrzymywanie faktur ustrukturyzowanych.

W pierwszej fazie wdrażania e-faktury, czyli przez cały 2022 r., polscy przedsiębiorcy będą korzystać z systemu KSeF dobrowolnie. Faktura ustrukturyzowana będzie działała jako jedna z dopuszczonych form dokumentowania sprzedaży, obok faktur papierowych i obecnie już występujących w obrocie gospodarczym faktur elektronicznych.

Od 1 stycznia 2023 r. korzystanie z e-faktury stanie się obligatoryjne.

Możliwe korzyści wynikające z projektu Systemu

  1. szybszy zwrot podatku VAT: podatnicy wybierający e-fakturę, otrzymają zwrot VAT o 1/3 szybciej – termin zwrotu skróci się dla nich o 20 dni, z 60 na 40;
  2. bezpieczeństwo: faktura pozostanie w bazie danych Ministerstwa Finansów i nigdy nie ulegnie zniszczeniu czy zaginięciu, nie będzie konieczności wydawania jej duplikatów;
  3. przyspieszenie wprowadzenia do obrotu: dzięki działaniu za pośrednictwem bazy ministerstwa, sprzedawca ma pewność, że faktura trafiła do kontrahenta;
  4. standaryzacja procesu fakturowania:  e-faktury będą wydawane według jednego wzorca, wzajemne rozliczenia oraz księgowanie faktur w systemach księgowych sprzedawcy i nabywcy będzie dużo łatwiejsze;
  5. mniej obowiązków: podatnik nie będzie musiał przechowywać faktur wystawionych w KSeF i udostępniać ich w razie kontroli , ponieważ będą one przechowywane przez administrację przez okres 10 lat, a więc co do zasady w okresie, w którym większość zobowiązań podatkowych się przedawnia;
  6. mniej danych do przesłania:  podatnik wystawiający faktury w KSeF nie będzie musiał przesyłać na żądanie organów podatkowych struktury Jednolitego Pliku Kontrolnego dla Faktur (JPK_FA). Dane te będą dostępne dla organów podatkowych w KSeF, a zatem ich dodatkowe przesyłanie nie miałoby uzasadnienia;
  7. uproszczenie procesu ujmowania przez sprzedawcę i nabywcę korekt in minus: możliwość ujmowania przez sprzedawcę faktur korygujących zmniejszających wystawionych w Systemie w dacie ich wystawienia – bez konieczności posiadania dokumentacji potwierdzającej ustalenie z nabywcą warunków obniżenia podstawy opodatkowania i ich spełnienie. Nabywca otrzymujący faktury korygujące zmniejszające za pośrednictwem Krajowego Systemu e-Faktur będzie zaś ujmował je w dacie otrzymania, tj. nadania e-fakturze numeru systemowego.

Możliwe techniczno-praktyczne problemy stosowania Systemu

  1. projekt nie przewiduje procedury awaryjnej na wypadek niedostępności Krajowego Systemu e-Faktur. Zgodnie z aktualnym projektem, niedostępność Systemu będzie równoznaczna z brakiem możliwości wystawiania faktur ustrukturyzowanych (tzn. nie planuje się wprowadzenia rozwiązań na wzór tych, które wynikają z przepisów o podatku akcyzowym, dopuszczających w takich sytuacjach możliwość stosowania tzw. dokumentów zastępujących).
  2. faktury ustrukturyzowane oznaczają konieczność integracji systemów księgowych z centralnym systemem, co może nastręczać licznych problemów technicznych i procesowych, a co najistotniejsze, zwiększy stopień kontroli podatników przez organy podatkowe, które automatycznie będą dostawać informacje o realizowanych transakcjach.
  3. obowiązkowe rozwiązanie ma zostać wprowadzone w ciągu jednego roku, co może być trudne szczególnie w dużych spółkach, gdzie obowiązuje wiele systemów do fakturowania, z których część zarządzana jest przez zagraniczne podmioty.
  4. system będzie automatycznie analizował, weryfikował i kontrolował prawidłowość danych wskazanych na fakturze ustrukturyzowanej. Nie będzie już można stosować uproszczeń w fakturowaniu i rozliczaniu VAT, wszystkie błędy na fakturze będą natychmiast wyłapywane i identyfikowane przez organy podatkowe. Obecnie część podatników poprawia wystawione faktury, zanim zostaną wprowadzone do obrotu. Zdarza się także, że pewne zmiany dokonywane są w porozumieniu z kontrahentem już po otrzymaniu faktury. Nowy system e-faktur skończy z taką praktyką i w zasadzie anulowanie faktury będzie już niemożliwe.
  5. w ustawie powinno zostać precyzyjnie określone, kto odpowiada za błędy systemowe przy wystawianiu faktur w sytuacji, gdy powstaną one przy wystawianiu i księgowaniu faktur. Brak uregulowania odpowiedzialności przerzuci ją na przedsiębiorców, powodując, że to oni poniosą konsekwencje wadliwie działającego narzędzia.

Krajowy System e-Faktur – robocza wersja struktury logicznej e-faktury

Aby umożliwić dostosowanie systemów informatycznych do wprowadzanej innowacji, opublikowano roboczą wersję struktury logicznej e-Faktury (FA_VAT).

Roboczą wersję struktury FA_VAT udostępniono na stronie Ministerstwa Finansów – Krajowej Administracji Skarbowej w zakładce Krajowy System e-Faktur i na stronie podatki.gov.pl.

Przedstawiona przez Ministerstwo Finansów robocza dokumentacja struktury liczy aż 344 strony (https://www.gov.pl/web/kas/krajowy-system-e-faktur). Jest to oczywiście dokumentacja stricte techniczna, wymuszająca odpowiednie, ustrukturyzowane wystawianie faktur w systemie księgowym przez podatnika – tak, aby były one kompatybilne z Systemem i mogły zostać w nim umieszczone.

Ewa Stolarczyk, ABAK S.A.