październik 2019

W niniejszym artykule omawiany sankcje w podatku od towarów i usług oraz w podatkach dochodowych od osób fizycznych i prawnych, związane z obowiązkowym mechanizmem podzielonej płatności, który zostanie wprowadzony od 1 listopada 2019 r.

Solidarna odpowiedzialność nabywcy w podatku VAT

Podatnik podatku od towarów i usług (czynny i zwolniony przedmiotowo lub podmiotowo), na rzecz którego czynny podatnik VAT dokonał dostawy towarów, o których mowa w załączniku nr 15 do ustawy, niezależnie od wartości faktury, odpowiada solidarnie wraz z podmiotem dokonującym tej dostawy za jego zaległości podatkowe, w części podatku proporcjonalnie przypadającej na dostawę dokonaną na jego rzecz, jeżeli w momencie dokonania tej dostawy podatnik wiedział lub miał uzasadnione podstawy do tego, aby przypuszczać, że cała kwota podatku przypadająca na dokonaną na jego rzecz dostawę lub jej część nie zostanie wpłacona na rachunek urzędu skarbowego.

Przepisu tego nie stosuje się m. in. do nabycia towarów, za które podatnik dokonał zapłaty z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności. Dlatego bezpieczniej jest płacić za wszystkie transakcje dotyczące towarów z Załącznika nr 15 przy zastosowaniu MPP, nawet jeżeli kwota faktury jest niższa niż 15 tys. zł.

30% sankcja dla sprzedawcy w podatku VAT

Od 1 listopada 2019 r. faktury dotyczące dostawy towarów i świadczenia usług z Załącznika nr 15 powinny zawierać specjalne oznaczenie w postaci zapisu „mechanizm podzielonej płatności”.Obowiązek zamieszczenia tej informacji będzie jednak dotyczył wyłącznie faktur, w których:

wartość brutto przekracza 15 tys. zł lub równowartość tej kwoty
i faktura taka dokumentuje nabycie towarów lub usług, wymienione w dodawanym do ustawy załączniku nr 15.

Brak informacji na fakturze będzie obarczony z punktu widzenia sprzedawcy sankcją (dodatkowym zobowiązaniem podatkowym) w wysokości 30% kwoty podatku, przypadającej na dostawę towarów lub świadczenie usług wymienionych w Załączniku nr 15 do ustawy wykazanej na fakturze. Sankcja ta będzie naliczana proporcjonalnie do wartości objętej mechanizmem podzielonej płatności. W przypadku osób fizycznych, które za ten sam czyn ponoszą odpowiedzialność za wykroczenie skarbowe albo za przestępstwo skarbowe nie ustala się sankcji.

Sankcja nie będzie dotyczyła transakcji, gdy sprzedawca mimo braku informacji na fakturze otrzyma płatność za pomocą mechanizmu podzielonej płatności. Nie będzie sankcjonowane pomyłkowe umieszczenie na fakturze adnotacji „mechanizm podzielonej płatności”, mimo braku takiego obowiązku.

30% sankcja dla nabywcy w podatku VAT

Nabywca ma obowiązek zapłacić w systemie podzielonej płatności za faktury w których:

wartość brutto przekracza 15 tys. zł lub równowartość tej kwoty
i faktura taka dokumentuje nabycie towarów lub usług wymienione w dodawanym do ustawy załączniku nr 15.

Jeżeli tego nie zrobi, również wobec niego będzie zastosowana sankcja (zwana także dodatkowym zobowiązaniem podatkowym) w wysokości 30% kwoty podatku wykazanej na tej fakturze, przypadającej wyłącznie na dostawę towarów lub świadczenie usług wymienionych w załączniku nr 15 do ustawy o VAT.

Analogicznie, jak w przypadku sankcji wobec sprzedawcy, sankcja ta (dodatkowe zobowiązanie podatkowe) nie zostanie zastosowana wobec nabywcy, który nie zapłacił w systemie podzielonej płatności, jeżeli sprzedawca rozliczył całą kwotę podatku wynikającą z tej faktury.

Obowiązkowy MPP a koszty uzyskania przychodów w podatku PIT i CIT

Nabywca, który wbrew obowiązkowi nie dokonał podzielonej płatności i zapłacił w zwykły sposób za fakturę zawierającą zapis „mechanizm podzielonej płatności” nie będzie mógł zaliczyć tego wydatku do kosztów uzyskania przychodów. Będzie to jednak dotyczyło wyłącznie sytuacji, w której faktura była prawidłowo oznaczona przez sprzedawcę (adnotacja mechanizm podzielonej płatności), nabywca miał obowiązek zapłaty mechanizmem podzielonej płatności, a dokonał zapłaty w inny sposób.

W razie zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów kosztu w tej części, w jakiej płatność dotycząca ww. transakcji zostanie dokonana z pominięciem mechanizmu podzielonej płatności, w miesiącu w którym zostanie zlecony przelew podatnicy zmniejszą koszty uzyskania przychodów albo zwiększą przychody (w przypadku braku możliwości zmniejszenia kosztów uzyskania przychodów).

Zmiany wprowadzone niniejszą nowelizacją w zakresie podatku dochodowego będą miały zastosowanie do zapłaty należności w roku podatkowym rozpoczynającym się po dniu 31 grudnia 2019 r.

Ponadto znowelizowanych przepisów (w zakresie kosztów) nie będzie się stosowało do płatności dotyczących kosztów zaliczonych do kosztów uzyskania przychodów przed dniem 1 stycznia 2020 r. (art. 10 ustawy nowelizującej).

Obowiązkowy rachunek rozliczeniowy

W związku z wprowadzeniem obligatoryjnego mechanizmu podzielonej płatności od 1 listopada 2019 r. dla towarów z Załącznika nr 15, gdy faktura przekracza 15 tys. zł podatnicy, którzy dokonują dostawy towarów lub świadczą usługi, o których mowa w załączniku nr 15 oraz podatnicy nabywający te towary lub usługi są obowiązani posiadać rachunek rozliczeniowy, o którym mowa w art.49 ust.1 pkt.1 ustawy Prawo bankowe.

Musi to być rachunek rozliczeniowy prowadzony w polskim banku, ponieważ tylko do takiego rachunku rozliczeniowego jest prowadzony rachunek VAT umożliwiający dokonywanie i przyjmowanie płatności MPP.

Ewa Stolarczyk, Abak S.A.

Od 1 lipca 2018 r. przy płatności za faktury VAT można stosować mechanizm podzielonej płatności. Mechanizm ten polega na tym, że płatność za nabyty towar lub usługę nie trafi w całości na jedno konto odbiorcy, tylko zostanie rozdzielona na kwotę netto i VAT. Kwota netto trafia na zwykły rachunek rozliczeniowy, a VAT na specjalny rachunek VAT, utworzony przez bank. Kupujący dokonuje jednego przelewu i uzupełnia tzw. komunikat przelewu, który jest udostępniany przez bank lub SKOK. Wskazuje się tam kwotę podatku VAT, numer faktury i NIP dostawcy. Wystarczy zastosować ten komunikat i wówczas bank lub SKOK podzieli płatność i przekaże wskazaną w komunikacie kwotę VAT na rachunek VAT dostawcy, a pozostałą kwotę na rachunek bieżący sprzedawcy. Mechanizm podzielonej płatności stosuje się wyłącznie do transakcji między przedsiębiorcami oraz transakcji dokonywanych w złotych polskich. O zastosowaniu mechanizmu dobrowolnej płatności decyduje nabywca.

Obowiązek stosowania mechanizmu podzielonej płatności

Od 1 listopada 2019 r. w ustawie o podatku VAT wprowadzono obowiązek regulowania niektórych faktur mechanizmem podzielonej płatności. Obowiązkowo należy dokonywać płatności w formie split payment, gdy faktury będą:

dokumentować nabycie towarów lub usług wymienionych w nowym załączniku numer 15 (liczącym 150 pozycji)
których wartość brutto przekracza 15 tys. zł lub równowartość tej kwoty,

Oba te warunki muszą by spełnione łącznie.

Jeżeli faktura, której wartość przekracza 15 tys. zł, zawiera przynajmniej jedną pozycję objętą zakresem wskazanym w załączniku nr 15, nabywca będzie miał obowiązek dokonania zapłaty za towar czy usługę z Załącznika nr 15, przy zastosowaniu mechanizmu podzielonej płatności. Nie ma przy tym znaczenia, że wartość towarów lub usług objętych załącznikiem nr 15, wykazanych na danej fakturze, jest niższa niż 15 tys. zł.

Faktury zawierające towary z Załącznika nr 15, których łączna wartość brutto jest poniżej 15 tys. zł mogą być płacone za pomocą zwykłych przelewów. W zakresie takich transakcji nabywca może jednak zastosować mechanizm podzielonej płatności na zasadzie dobrowolności, ale zapłata MPP pozwala na uniknięcie odpowiedzialności solidarnej nabywcy.

Załącznik nr 15

Od 1 listopada 2019 r. w ustawie VAT pojawia się nowy Załącznik nr 15, obejmujący towary i usługi objęte solidarną odpowiedzialnością nabywcy oraz obowiązkowym mechanizmem podzielonej płatności, jeżeli faktura przekracza 15 tys. zł. Zawiera on towary z Załącznika nr 11 oraz usługi z Załącznika nr 14 (objęte do 31 października 2019 r. mechanizmem odwrotnego obciążenia w obrocie krajowym (podatek VAT rozlicza nabywca), towary z Załącznika nr 13 (objęte do 31 października 2019 r. solidarną odpowiedzialnością nabywcy), a także nowe towary niewystępujące w tych załącznikach.

Pobierz załącznik nr 15 do ustawy o VAT

Zmiany w fakturowaniu towarów i usług z Załączników nr 11 i 14

Od 1 listopada 2019 dokonując dostawy towarów z Załącznika nr 11 lub świadczenia usług z Załącznika nr 14, podatnik nie wystawi faktury ze stawką np (nie podlega) oraz informacją „odwrotne obciążenie”, tylko fakturę ze stawką podstawową 23%, która przy spełnieniu określonych warunków (faktura powyżej 15 000 zł brutto) powinna być zapłacona przy zastosowaniu mechanizmu podzielonej płatności.

Podatek od towarów i usług nie będzie zatem od 1 listopada 2019 r. rozliczany przez nabywcę na zasadzie odwrotnego obciążenia, tylko przez sprzedawcę na zasadach ogólnych.

Sprzedawca towarów i usług z Załącznika nr 15 od 1 listopada 2019r. będzie wystawiał faktury z podatkiem VAT i będzie rozliczał podatek należny, a nabywca na podstawie tej faktury będzie odliczał podatek naliczony, tak jak w przypadku wszystkich innych towarów i usług.

Przepisy przejściowe

W przypadku dostaw towarów lub świadczenia usług wymienionych w załączniku nr 11 lub załączniku nr 14 dokonanych:

przed dniem 1 listopada 2019 r., dla których obowiązek podatkowy powstał lub faktura została wystawiona po dniu 31 października,
po dniu 31 października 2019 r., dla których faktura została wystawiona przed dniem 1 listopada 2019 r.

rozliczamy je na zasadzie odwrotnego obciążenia – podatek rozlicza nabywca.

Natomiast jeżeli dostawa towarów z Załącznika nr 11 albo świadczenie usług z Załącznika nr 14 i jednocześnie wystawienie faktury nastąpi po 31 października 2019 r. to podatek VAT jest rozliczany przez sprzedawcę i może mieć zastosowanie obowiązkowy mechanizm podzielonej płatności.