Limit 15 000 zł dla płatności gotówkowych a płatności wynikające z umów najmu
Jak wynika z art.15d ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (i odpowiednio art.22p ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych), podatnik nie może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów kosztu w tej części, w jakiej płatność dotycząca jednorazowej wartości transakcji przekraczającej 15.000 zł (określonej w art. 22 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej) została dokonana bez pośrednictwa rachunku płatniczego.
Zgodnie z interpretacją indywidualną Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 30 marca 2017 r., nr 2461-IBPB-1-2.4510.12.2017.2.MM w przypadku umów najmu zawartych na czas nieokreślony, pojęcie jednorazowej wartości transakcji odnosi się do poszczególnych okresów rozliczeniowych, za które przysługuje wynagrodzenie. Okresami rozliczeniowymi mogą być miesiąc, kwartał lub inne okresy podane w umowie najmu.
W przypadku umowy najmu zawartej na czas nieokreślony każda płatność za miesięczny czynsz jest traktowana jako osobna transakcja i nie jest sumowana do limitu 15 000 zł, a zatem każda może być regulowana gotówką bez konsekwencji w postaci braku możliwości zaliczenia do kosztów podatkowych.
W przypadku umów najmu zawartych na czas określony z ustalonym miesięcznym czynszem, limit 15 000 zł odnosi się do sumy czynszów wynikających z zawartej umowy (całkowitej wartości transakcji wynikającej z okresu zawartej umowy).
W przypadku umowy najmu zawartej na czas określony płatności za miesięczny czynsz podlegają zatem sumowaniu do limitu 15 000 zł i jeżeli ten limit dla okresu całej umowy jest przekroczony nie powinny być regulowane gotówką.
Organ podatkowy wskazał, że w rozumieniu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej transakcją jest umowa, będąca źródłem stosunku zobowiązaniowego. Z tego względu pod pojęciem „jednorazowa wartość transakcji” należy rozumieć ogólną wartość należności lub zobowiązań, określoną w umowie zawartej między przedsiębiorcami. Oznacza to, że obowiązek dokonywania lub przyjmowania płatności za pośrednictwem rachunku płatniczego dotyczy również przypadku, gdy strony umowy o wartości przekraczającej 15 000 zł dokonują w ramach tej umowy częściowych płatności lub też przyjmują częściowe płatności o wartości nieprzekraczającej 15 000 zł.
Według organu podatkowego, pojęcie „transakcja” należy rozumieć jako umowę, której przedmiotem jest odpłatne świadczenie usług/dostawa towarów i umowa ta jest zawierana między przedsiębiorcami w ramach prowadzonej przez nich działalności gospodarczej.
Organ podatkowy przyznał rację spółce, że w przypadku umowy najmu zawartej na czas nieokreślony, ww. limit 15 000 zł odnosi się do umownie ustalonego okresu rozliczeniowego (tu: 1 miesiąca) jako jednorazowej transakcji, którą w takim przypadku będzie czynsz najmu za jeden okres rozliczeniowy. Zatem w sytuacji, gdy kwota miesięcznego czynszu nie przekroczy tego limitu, spółka będzie miała prawo ujmować jego wartość w kosztach uzyskania przychodów także, gdy czynsz ten będzie regulowała gotówką.
Inaczej jest jednak w przypadku umowy najmu zawartej na czas określony. W takim bowiem przypadku z samej treści umowy będzie wynikać całkowita wartość transakcji. Według organu podatkowego, strony umowy najmu, ustalając wysokość czynszu oraz określając czas, przez jaki umowa ma obowiązywać, z góry znają sumę przysługujących im wierzytelności (w przypadku wynajmującego) i ciążących na nich zobowiązań (w przypadku najemcy) z tytułu tej umowy. Znana jest zatem ogólna wartość transakcji. To do niej więc, a nie do poszczególnych okresów rozliczeniowych (czynszów najmu), będzie się odnosić pojęcie jednorazowej wartości transakcji. Decydująca będzie w takim przypadku suma wierzytelności przysługujących wynajmującemu, tj. suma czynszów przypadających wynajmującemu za czas trwania umowy. Zatem gdy suma czynszów wynikająca z umowy najmu zawartej na czas określony przekroczyłaby limit 15.000 zł, to w przypadku płatności za czynsz najmu dokonywanych w formie gotówkowej, wydatków tych nie będzie można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów.
Dwie opisane powyżej zasady wynikające z wymienionej interpretacji podatkowej z 30 marca 2017r. mają zastosowanie do wszystkich umów dotyczących świadczenia różnego rodzaju usług, zawartych za czas nieokreślony na i na czas określony.
Ewa Stolarczyk, Olsztyn 25.05.17
